Nowe technologie w diagnostyce WZW C
Wirusowe zapalenie wątroby (WZW) wywołują różne wirusy. W naszym kraju najczęściej mamy do czynienia z WZW typu B. Na szczęście istnieje skuteczna szczepionka chroniąca przed zakażeniem HBV. Gorzej sprawa ma się z WZW typu C, ponieważ jak dotąd świat nie wynalazł skutecznej metody zapobiegawczej. Wirusowe zapalenia wątroby mają często przebieg skąpoobjawowy. Rozpoznanie może nastąpić tylko w oparciu o badania laboratoryjne, które są stale udoskonalane. W tekście postaramy się przybliżyć metody diagnostyczne wykorzystywane przy wykrywaniu WZW typu C.
Antybiotyki – cudowny lek, któremu zawdzięczamy...
Biolumo publikuje raport "Dostępność szybkiego...
Geneza antybiotykooporności – czemu antybiotyki...
Biomed Lublin oddala od siebie piętno bankructwa i...
Rozwijasz projekt, którego część stanowi obszar...
Tak zaczyna się rozwój polskiej biotechnologii...
Kongres Biogospodarki 2018 przechodzi do historii...
Naukowa Fundacja Polpharmy otwiera KONKURS pt...
Międzynarodowy Kongres Biogospodarki już za kilka...
O innowacjach i inwestycjach w zdrowie. Roche...
Rutynowe testy wag laboratoryjnych
Biotechnologia w Pałacu Prezydenckim [VIDEO]
Tomasz Szacoń radzi, jak współpracować z sieciami...
Ustawa o produktach kosmetycznych – kiedy wejdzie...
Multipleksowe testy diagnostyczne w formacie...
Konserwanty w kosmetykach – czy są nam potrzebne...
Sprawdź, co się działo na Beauty Innovations 2018
O biotechnologii, moście innowacji między Polską a...
Genomtec wyznacza kierunki w tzw. smart rolnictwie...
Nagroda Europejskiego Wynalazcy 2018: Internauci...
Nie każdy chory po przeszczepieniu szpiku...
Jakie są największe problemy laboratoriów...
"Destination: Mars" zachęca dzieci do odkrywania...
Prof. Zbigniew Brzózka opowiada o platformie...
Prezentacja pomieszczenia clean room, cz. 2...
Praktyczne aspekty pracy w clean room, cz. 1...
Nanoimager: nowa era w dziedzinie mikroskopii...
Bio-Tech Vlog #18 - marihuana na giełdzie...
Jak powstają leki? – wyjaśnia dr Krzysztof Brzózka...
Jeden doktorat z chemii, biologii i nauk...
Prof. nadzw. dr hab. n. med. Zbigniew Żuber...
Nowa terapia komórkami macierzystymi wchodzi w...
Biospołeczność "po łódzku"! Eksperci podsumowują V...
Biotechnologia na salonach cz. 3 – relacja z...
Targi HPCI i CosmeticBusiness znowu razem! – głos...
Przyszłość nanomateriałów w kosmetykach
Pracownia Indywidualnych Implantów Medycznych...
OncoArendi Therapeutics na radzie globalnych...
Mabion S.A. na ostatniej prostej do zakończenia...
24 czerwca br. zakończyła się IX Międzynarodowa...
Celon Pharma rozpoczyna proces rozbudowy swojego...
Polpharma Biologics jako pierwsza w Polsce połączy...
Druga edycja targów CosmeticBusiness Poland przed...
Tym żyje Branża - projekt ustawy o produktach...
Rozporządzenie REACH – 31 maja mija termin...
Czy sztuczna macica jest szansą dla wcześniaków?
BioForum 2017 otwarte na studentów!
„Endotheliocentryczne” spojrzenie na rozwój chorób...
Poszukiwany, poszukiwana - rekrutacja w branży...
Przeczytaj i zobacz, jak było w tym roku na...
[VIDEO] W pułapce średniego rozwoju - jak...
Videorelacja z Konferencji JCI
Provital Group - zawsze o krok przed trendami w...
PCC Exol - największy w Polsce producent...
Ważne decyzje Kongresu Biogospodarki
Aston Chemicals – dystrybutor surowców...
CosmeticBusiness i HPCI łączą siły w Warszawie!
Wirus Zika w Polsce – Anders Widell ostrzega!
Wszędzie dobrze, ale w Wilnie (?!) najlepiej…
Jak aplikować na stanowiska w firmach...
Pół świnia-pół człowiek czy mała świnka z ludzkim...
Wyniki „Master of Innovation” - konkursu na...
Niepłodność plagą zdrowotną XXI wieku
Koniec z teorią nad komercjalizacją bada...
"Adoptuj życie" zanim się narodzi
Bioforum wróciło tam, gdzie jego miejsce!
FameLab czy ShameLab?
Dla Salonu + Biotechnologia.pl = klip z Beauty...
Konserwanty wielofunkcyjne jako jedno z rozwiąza...
Szkodliwe dla środowiska mikrogranulki w...
Wstydliwe badanie ratujące życie
Rusza konkurs Prix Galien Polska 2016!
Chikungunya- tajemniczy wirus, o którym wiemy...
Quo vadis młody biotechnologu?
Zakażenia HIV i HCV wśród użytkowników narkotyków
Zewnątrzkomórkowe RNA w progresji i diagnostyce...
Rzadkie typy wirusowego zapalenia wątroby
iLiver- aplikacja dla Twojej wątroby
Centrum Diagnostyki i Terapii Onkologicznej w...
HCV - podstępny zabójca
ADHD – objawy, leczenie i postępowanie
Innowacyjny biobiznes bez kompleksów
Contract Research Organizations i ich słowacki...
Biosaxony Biotechnology
Polscy biotechnolodzy poszukują możliwości w...
Lecz się odpowiedzialnie
Krótko lecz na temat w konkursie 3MT®
Biotechnologu, chroń swoje wynalazki!
Boost Biotech Polska
Wyhoduj sobie spirulinę
Balon żołądkowy zatwierdzony w terapii otyłości
Pierwszy lek 3D zatwierdzony!
Czym jest biochirurgia?
Branża "life science" rozwija się szybciej ni...
Rozwiń skrzydła w Chinach!
Laboratorium Pomorskiego Parku...
Nervoplastica
Pięta Achillesowa wirusa Ebola?
Proces projektowania i wprowadzania nowych leków...
Nowa era dla sterylizacji w laboratorium
Wibrujące pióro ARC stworzone dla chorych na...
Pierwszy generyczny lek na SM zatwierdzony przez...
Superimplant pomoże przejrzeć na oczy
Chromatografia, czyli cuda w laboratorium
Sukces polskiej medycyny nuklearnej
Suplementacja wapnia zdecydowanie nie dla każdego
Wrocław, maj i święto sektora life science
Niski poziom witaminy D może sprzyjać cukrzycy...
Czas na lab! Eurolab!
Probiotyki mogą szkodzić?
Zioła dobre na chorobę duszy
Skóra, rana i hemostaza, czyli do wesela się zagoi
Alergiku! Czy steryd wziewny to samo zło?
Zakochaj się w... buraku ćwikłowym
Czy inteligentna kapsułka zastąpi zastrzyk?
Gdy ból nie ma końca…
BiotechTV: Popularyzacja nauki w Polsce
Noc Biologów, czyli mali i duzi ruszają po wiedzę
BiotechTV: Patent czy sprzedaż własności...
Diagnostyka molekularna
Epigenetyka w pigułce
Prokariotyczny system toksyna-antytoksyna
Biotransformacja w teorii i praktyce
Dlaczego Polacy się nie chwalą?
Angiogeneza i nowotworzenie
Lecytyna na kłopoty z pamięcią
Modele zwierzęce chorób neurodegeneracyjnych
Jak bardzo rośliny mogą być plastyczne?
Potencjał drzemiący w algach
Biokataliza to biotechnologia w czystej formie
EduLab, miejsce dla fanów doświadczeń chemicznych
Bioinformatyka i jej perspektywy
Nadzieja dla chorych na Alzheimera
Nukleolina i jej rola w nowotworzeniu
Medycyna regeneracyjna
Nieśmiertelność, skóra i teoria telomerowa – co je...
Krystalografia według prof. Ady E. Yonath
Sposób na zdrowe jaja i kurze mięso
Cholesterol nie taki zły jak go malują
Alternatywa dla antybiotyków?
Lek Lyrica – blockbuster z polskim wkładem
Jak powinien wyglądać transfer technologii?
Anaplazja, aplazja i metaplazja – plastyczno...
Przyszłość Polski zależy od kreatywności Polaków...
O aparaturze do wieloparametrycznej analizy...
HPCI 2014 w pigułce
mgr Leszek Pryszcz o mykologii i bioinformatyce
Ryzykowne inwestycje
Ojciec chrzestny klonowania – Noblista sir John...
Ciemna strona długiego życia
MERCK kupi SIGMĘ-ALDRICH. Wielki deal na globalnym...
Medycyna sądowa od podszewki – rozmowa z dr...
Zatrudnienie w Polsce – rozmowa z Iwoną Szulc...
"Zrezygnowanie z GMO byłoby cofnięciem si...
Technologia ustalenia ojcostwa
Diagnozowanie chorób na podstawie analizy oddechu
Dlaczego warto inwestować w sektor Life Science?
Znaczenie rybosomów w terapii antybakteryjnej
Rozpoczęcie Kongresu BIO 2014
Anielskie wsparcie dla biznesu
Wady i zalety notowania na NewConnect w pigułce
Polpharma – nowoczesne laboratoria
GMO oczami blogera – rozmowa z dr. Wojciechem...
Nowości w polskich produktach weterynaryjnych
Postęp rodzi w nas potrzebę zmian – rozmowa z...
Polski innowacyjny lek na łuszczycę nagrodzony
Renaturacja białek rekombinowanych? Polscy...
Aż podskoczy ciśnienie!
Jak zmieni się Dolina Krzemowa?
Bioemprenedor XXI – szansą dla biotechnologicznego...
Modele anatomiczne drukowane za pomocą drukarki 3D...
Jak ugryźć raka
Jak możemy wykorzystać wiedzę o angiogenezie w...
Polpharma rozpocznie produkcję leków biopodobnych...
Innowacyjne start-upy czynnikiem przyciągającym...
Steven Burrill: Inwestować czy nie inwestować?
Już jutro BioForum!
Epidemiologia chorób zakaźnych w krajach...
Kilka słów o lobby antyszczepionkowym
Czym jest epidemiologia?
Problemy z edukacją w Antiviral Baltic Network...
Za 5 lat biotechnologiczny Google?
Porównania międzylaboratoryjne, w czym problem...
Jak przygotować się do akredytacji PCA?
Probiotyki w alergii – nowatorski projekt...
Jak zmieniają się wymagania rynku wobec pipet?
Jak można unowocześniać pipety?
Jak skutecznie zarządzać informacją laboratoryjn...
TV.Biotechnologia.pl – Urszula Potęga o Targach...
Szacuje się, że około 1,8% populacji Polski jest zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). WZW C przez długo może nie dawać żadnych objawów, a przewlekła postać jest w stanie prowadzić do marskości czy raka wątroby. U ok. 60% kobiet i u ok. 80% mężczyzn zakażonych HCV infekcja przybiera fazę przewlekłą (chroniczną), trwającą do momentu wyleczenia, albo do śmierci. O przewlekłym zapaleniu wątroby typu c mówimy wtedy, gdy HCV RNA utrzymuje się w organizmie w okresie powyżej 6 miesięcy od zakażenia. Metod diagnostycznych w kierunku WZW C jest całkiem sporo. Poniżej kilka z nich.
Biopsja wątroby
Biopsja to pobranie wycinka wątroby poprzez nakłucie specjalną, cienką igłą biopsyjną powłok ciała pacjenta. Procedura ta pozwala określić stopień uszkodzenia narządu. Umożliwia określenie poziomu limfocytów w tkance. W mechanizmach patogenetycznych zakażenia wirusami B i C dużą rolę odgrywa apoptoza limfocytów (zwłaszcza w przebiegu WZW C) i najczęściej dotyczy limfocytów CD8. W ocenie wycinka wątroby znaleźć możemy dwie wartości w skali 0 - 4, gdzie 0 - oznacza brak zmian patologicznych, a 4 - zmiany bardzo poważne. Skala ta określa stopień aktywności zapalnej i zasięg zwłóknienia narządu.
Badanie krwi i testy serologiczne
Próba wykrycia wirusa typu C zwykle zaczyna się od badania krwi pod kątem obecności przeciwciał antyHCV, co potwierdzają lub wykluczają testy serologiczne.
- Przeciwciała antyHCV pojawiają się najczęściej w 7-8. tygodniu zakażenia, niekiedy w 10-12. tygodniu, a nawet sporadycznie - w 20. tygodniu. Zdarza się, że zakażeniu HCV nie towarzyszy wcale pojawienie się przeciwciał antyHCV, choć są to pojedyncze przypadki – komentuje Jarosław Chojnacki, Prezes Stowarzyszenia Pomocy Chorym z HCV "Prometeusze".
Jeżeli zostaną wykryte we krwi, oznacza to, że pacjent miał kontakt z wirusem zapalenia wątroby typu C, ale niekoniecznie oznacza to, że wirus jest nadal obecny we krwi. Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie badania na obecność materiału genetycznego RNA wirusa celem potwierdzenia diagnozy i określenia z jaką fazą zakażenia mamy styczność (metoda PCR). Podsumowując testy serologiczne (EIA, ELISA) nie mogą być wyłączną podstawą rozpoznania zakażenia, a jedynie sugestią do wykonania kolejnych testów potwierdzających lub wykluczających.
Poziom enzymów wątrobowych ASPAT i AIAT jest zmienny i nie może przesądzać o chorobie. Ich poziom zaczyna rosnąc około 7-8 tygodni od zakażenia i może sugerować inne schorzenia. Ponadto warto zaznaczyć, że u prawie 1/3 pacjentów chronicznie zakażonych HCV poziom transaminaz AlAT i AspAT jest stale unormowany.
Metoda PCR
Badanie PCR jest wykonywane za pomocą techniki określanej mianem reakcji łańcuchowej polimerazy. Polega na namnożeniu materiału genetycznego wirusa, co umożliwia wykrycie jego małej ilości cząstek w surowicy. Obecnie tylko metody biologii molekularnej, takie jak PCR pozwalają na jednoznaczne zidentyfikowanie aktywnego zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C, umożliwiając szybkie (już po ok. 2 tygodniach od momentu zakażenia) i wiarygodne postawienie diagnozy, co jest szczególnie istotne przy ostrej postaci choroby.
Metoda „Western blot” i RIBA
Jest to metoda stosowana w biologii molekularnej służąca do wykrywania określonych białek. W diagnostyce WZW typu C stosuje się ją jako test potwierdzenia. Surowicę inkubuje się na błonach z nitrocelulozy, na których to znajdują się cztery białka wirusowe HCV. Reakcja barwna z co najmniej dwoma białkami wskazuje na wynik dodatni. Metodą uzupełniająca jest RIBA. W większości przypadków badanie to pozwala stwierdzić, czy dodatni wynik badania anty-HCV jest związany z zakażeniem HCV (test RIBA dodatni), czy jest fałszywie dodatni (test RIBA ujemny).
Genotypowanie HCV
Wirus zapalenia wątroby typu C występuje w kilku odmianach zwanych genotypami. Najczęściej występuje w sześciu z nich. Genotypowanie pozwala określić, która odmiana, oznaczona numerami od 1 do 6, występuje u danego pacjenta.
- W zależności od genotypu HCV lekarze podejmują decyzję o rodzaju przeprowadzonej terapii, niekiedy także o czasie jej trwania. Do wyboru jest obecnie ok. 12 różnych leków i wiele kombinacji wynikłych z łączenia tych leków – dodaje Jarosław Chojnacki.
Technologia DNA chipów (mikromacierzy)
To metoda, która w przyszłości może zrewolucjonizować diagnostykę HCV. W metodzie tej na odpowiedni nośnik nanosi się oligonukleotygy, czyli krótkie łańcuchy jednoniciowego DNA. Podczas hydrydyzacji, jako sondy, wykrywają one w badanej próbce komplementarne odcinki DNA lub RNA (np. wirusa HCV). Ta metoda pozwoliłaby w szybkim czasie wykryć ilość oraz jednoznacznie zidentyfikować wszystkie znane warianty genetyczne wirusa.
Fibroscan ®
Od kilku lat dostępne jest też na rynku diagnostycznym nieinwazyjne narzędzie oceny zwłóknienia wątroby – Fibroscan (elastografia). Urządzenie za pomocą głowicy (podobnej do tej, jaką stosuje się w badaniach ultrasonofgraficznych) mierzy szybkość rozchodzenia się fali dżwiękowej w wątrobie i tym samym jej twardość/elastyczność, także jej stłuszczenie. Wyniki są adekwatne z wynikami z biopsji wątroby i odpowiadają zwłóknieniu w skali F0-F4. Koszt badania to ok. 350 zł. Pacjent nie musi być hospitalizowany. Fibroscan można powtarzać bez ograniczeń. Badanie jest już niekiedy refundowane przez NFZ, a nowe programy leczenia bezinterferonowego WZW typu C dopuszczają możliwość zastąpienia biopsji Fibroscanem. Baza placówek posiadających Fibroscan w swojej ofercie dostępna jest na stronie www.prometeusze.pl
Realne problemy i potrzeby polskiego pacjenta
- Diagnostyka przewlekłych zapaleń wątroby niestety nadal nie przyjmuje form zadowalających. Badania molekularne są drogie (średnia cena ok. 180 zł za badanie HCV RNA jakościowe), a na wynik badania niejednokrotnie oczekuje się nawet 3 tygodnie, stąd pacjenci decydują się na tanie (cena ok. 30 zł) badania serologiczne antyHCV - wynik w tym samym lub kolejnym dniu. Badania serologiczne są niestety bardzo często fałszywie dodatnie (nadczułe?), rzadziej fałszywie ujemne. Wynik dodatni nie musi świadczyć o zakażeniu, a brak antyHCV nie musi oznaczać braku zakażenia (pojedyncze przypadki)...
Na niedoskonałość badań antyHCV mają wpływ:
- błędy laboratoryjne,
- nadczułość testów i problemy w interpretacji wyników w tak zwanej „szarej strefie”, gdy miano przeciwciał wskazuje np. 0,9-1-1,1 j.m. – pacjent, aby miał pewność co do istnienia/wykluczenia zakażenia musi wykonać w kolejnym kroku badanie HCV RNA PCR, które w takich przypadkach zazwyczaj daje wynik ujemny,
- zbyt wczesne wykonanie badania od ekspozycji, w tak zwanym „okienku serologicznym” gdy pacjent jeszcze nie wytworzył przeciwciał,
- to, że pacjent może nie wytworzyć przeciwciał wcale.
Niska wykrywalność zakażeń HCV powodowana jest przede wszystkim brakiem objawów zakażenia, niską świadomością Polaków o tym wirusie, drogach zakażeń, zbyt wczesnym wykonaniu badania antyHCV lub HCV RNA od momentu ekspozycji na wirus zapalenia wątroby typu C. Brak możliwości wydania skierowania na antyHCV przez lekarza pierwszego kontaktu to przyczyna jednej z najniższych wykrywalności HCV w Europie – podkreśla Prezes Chojnacki (http://www.hcv.pl/, http://www.hbv.pl/).
Podsumowując, najlepsze testy potwierdzające obecność wirusa HCV w ustroju należą do metod genetyki molekularnej. Pozwalają one na stosunkowo szybką diagnozę i rozpoczęcie leczenia. Idealna metoda powinna być czuła, szybka i swoista. Większość zaawansowanych testów jest jednak dosyć kosztowna. Istotną kwestią jest też wybór właściwego i wiarygodnego laboratorium, które wykona badanie.
A jak w przyszłości rozwinie się diagnostyka WZW? Na to pytanie odpowiedział nam Saleem Kamili podczas konferencji "Viral Infections of Regional Significance" (3-5 października, Moskwa):
Źródła
http://akademiawzwc.pl/o-kampanii/diagnostyka-2/
http://www.prometeusze.pl/choroba.php
http://www.kbidevelopment.pl/zaka/images/Laboratorium.pdf
http://rex.pl/wzw-c-wywolane-wirusem-hcv.html
http://www.wzwc.pl/diagnostyka/jakiebadania
http://www.labtestsonline.pl/tests/wzw_typu_c_badania.html?tab=3
(Źródła: Busch i wsp. 2005, Micallef i wsp. 2006 - Prof. dr hab. n. med. Jacek Juszczyk „Hepatitis C Patogeneza i Terapia”)
Materiał filmowy nagrany na konferencji "Viral Infections of Regional Significance" (3-5 października, Moskwa
KOMENTARZE