Biotechnologia.pl? Obecna!

Wiedząc, że zarówno nasi reklamodawcy, jak i czytelnicy w dużej mierze są związani z branżą laboratoryjną, tradycyjnie, od wielu już edycji wystawiamy się na targach EuroLab jako patroni medialni wydarzenia. W tym roku na stoisku nasze kwartalniki rozchodziły się jak świeże bułeczki w najlepszej piekarni! Wydaje nam się, że cały czas utrzymujemy dla Was stały i wysoki poziom tekstów na stronie oraz w czasopiśmie, jednak staramy się także przykuć Waszą uwagę nowoczesnym layoutem. Jak wiecie, zmieniliśmy niedawno odsłonę naszego portalu, a wcześniej poczyniliśmy bardzo dużo zmian graficznych w Kwartalniku, stąd nasze ostatnie wydania cieszyły się na targach szczególnym uznaniem. Jeżeli jeszcze nie widzieliście najnowszego numeru Kwartalnika 1/2017, koniecznie usiądźcie do lektury! Całe wydanie znajdziecie tutaj. 

Laboratorium – inne dla kobiety, inne dla mężczyzny?!

Organizatorzy wydarzenia, MT Targi Polska, jeden z wiodących w kraju i największy na rynku warszawskim organizator imprez targowych, wraz z firmą DanLab, oferującą kompleksowe wyposażenie laboratoryjne, stworzyli w tym roku po raz pierwszy pokazowe laboratorium, które znacząco urozmaicało przestrzeń wystawienniczą hali. Zwiedzający mogli tam znaleźć szeroki asortyment sprzętu laboratoryjnego, dostarczanego przez wystawców. Inicjatorzy przedsięwzięcia chcieli zwrócić uwagę na różne style urządzeń i rozwiązań w labie, zależne od… płci! Oczywiście znane nam wszystkim są różnice w dbaniu o porządek i aranżację wnętrz pokojów, ogrodów czy samochodów u kobiet i mężczyzn, ale czy podobne zasady obowiązują w laboratorium? Otóż część damska uderzała nas wielością barw i była w dużej mierze zadedykowana kosmetyce, zatem wyposażona m.in. w podręczne mikroskopy cyfrowe umożliwiające szybką ocenę in vivo stanu skóry, włosów i paznokci, a także wirówkę w świetle stroboskopu. Na miejscu na panie czekali eksperci, którzy prezentowali działanie preparatów pielęgnacyjnych, służyli radą, za pomocą dostępnej aparatury badali skórę pod kątem elastyczności, pigmentacji, nawilżenia i sebum. Znacznie bardziej stonowana kolorystycznie część męska proponowała gościom prezentację właściwości stali, aluminium i gumy w zależności od działającej na nie temperatury, a także możliwość zajrzenia do wnętrza urządzeń, na co dzień znajdujących się pod obudową.

Od mikrobiologii i biologii molekularnej, przez ochronę środowiska i metrologię, po problemy, innowacje i znowelizowane wymagania w laboratoriach!

Ten śródtytuł najlepiej obrazuje bogactwo tematów, prezentowanych podczas części merytorycznej imprezy. Wykładowcy z dziedziny LifeScience pochylili się w tym roku m.in. nad tematyką chorób neurodegeneracyjnych, które są jednym z najpoważniejszych wyzwań współczesnej medycyny, gdyż grupa pacjentów wciąż rośnie, a do tego uchodzi za jedną z najtrudniejszych do leczenia. Podczas konferencji omówiono modele zwierzęce, służące badaniom mechanizmów tych schorzeń i testowaniu leków, a także zatrzymano się przy potencjalnych możliwościach terapeutycznych. Wykłady ukazały niezwykły poziom złożoności chorób neurodegeneracyjnych i wynikające z tego trudności w szukaniu optymalnej strategii terapeutycznej. Szacuje się, że choroby te są czwartą co do częstości przyczyną zgonów na świecie.

Sporo miejsca poświęcono także kwestii drobnoustrojów, zadając pytanie – czy wiemy już o nich wszystko? Starali się na nie odpowiedzieć eksperci z Katedry i Zakładu Mikrobiologii Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy UMK w Toruniu oraz ze Stowarzyszenia „Rozwój Mikrobiologii”. Poruszono tematy mikrobiomu człowieka i jego znaczenia w zdrowiu i chorobach, występowania i profilaktyki mastitis u krów, nowo pojawiających się gatunków bakterii czy oceny skuteczności promieniowej jonizacji w inaktywacji pałeczek Listeria monocytogenes z żywności i powierzchni kontaktujących się z nią.

Bardzo ciekawym z naszego punktu widzenia była sesja pt. „Świat nauk przyrodniczych, czyli o badaniach na pograniczu biologii, chemii i medycyny”, która ukazała wysoki poziom interdyscyplinarności tych dziedzin. Prof. dr hab. Tomasz Gierczak z Wydziału Chemii UW skupił się na podstawowych problemach zanieczyszczenia powietrza w miastach, odwołując się m.in. do tak głośnego ostatnio tematu smogu. Omówił on podstawowe składniki „systemu” zanieczyszczonego powietrza (zanieczyszczenia nieorganiczne oraz organiczne, ich źródła, stężenie w powietrzu, przemiany chemiczne). Z jednej strony opowiedział o pyle zawieszonym, czyli głównym problemie chemii atmosfery, ale nie chcąc zostawiać słuchaczy z posępną miną – poruszył także temat naszego przyjaciela, głównego „czyściciela” atmosfery – rodnika hydroksylowego. Dr Danuta Solecka z Wydziału Biologii UW zaś miała za zadanie rozpędzić pył i pokazać nam świat już nie w odcieniach szarości, a zieleni, a więc rośliny, biofarming i szklane domy! Prelegentka uważa, że dzisiaj nie doceniamy świata roślin, a to dzięki nim możemy już mówić o miastach-ogrodach, domach, wykorzystujących dwutlenek węgla, uwalniany przez mieszkańców do produkcji żywności, bioreaktorach do wytwarzania paliw, farmach, na których „hoduje się” insulinę lub szczepionki itp. To piękna wizja zdrowszej i bardziej EKO (uwielbiany przez nas przedrostek) przyszłości. Na koniec prowadząc nas przez tajemniczy świat aerozolu ze smogiem zderzył się dr hab. inż. Rafał Szmigielski z Instytutu Chemii Fizycznej PAN w Warszawie. Przedstawił on fundamentalne informacje na temat aerozolu atmosferycznego (jego pochodzenie, złożoność składu chemicznego, oddziaływanie na biosferę, metody jego pozyskiwania z atmosfery, przykłady wykorzystania organicznej spektrometrii mas jako użytecznego narzędzia w odkrywaniu nowych dróg tworzenia aerozolu).

Co ciekawe, swój wykład miała także Straż Miejska m. st. Warszawy, chcąc opowiedzieć o swoich działaniach na rzecz ochrony środowiska. Do wglądu zwiedzających był zaprezentowany w hali wystawienniczej specjalistyczny radiowóz, będący jednocześnie mobilnym laboratorium kontrolno-pomiarowym, wyposażonym w nowoczesny sprzęt pomiarowy i obserwacyjny. Zamontowane w nim analizatory pozwalają w dowolnym miejscu i czasie monitorować stężenie zanieczyszczeń pyłowych powietrza. W ten sposób w przypadku stwierdzenia ogrzewania budynków nieodpowiednimi materiałami Oddział Ochrony Środowiska Straży Miejskiej może szybko i skutecznie reagować. Radiowozy wykorzystywane są również do kontroli cieków wodnych. Zainstalowane w nich urządzenia weryfikują pojawienie się w wodzie ścieków bytowych czy przemysłowych, co z kolei umożliwia identyfikację zrzutu nieczystości poprzez nielegalne przyłącza kanalizacyjne.

Główny Urząd Miar, pełniący w Polsce rolę krajowej instytucji metrologicznej, zorganizował sesję pt. „Od wzorcowań do badań”. Instytucja ta dotychczas pełniła przede wszystkim funkcję rutynową, regulacyjną i nadzorczą w zakresie sprawdzania spójności miar i ich wzorców, nie prowadziła natomiast zaawansowanych badań w obszarze metod pomiarowych, stanowiących źródło innowacji i postępu technologicznego. Przeprowadzana obecnie reforma ma przekształcić ten urząd w laboratorium, gdzie poprzez dialog z polskim przemysłem i nauką wytworzone zostaną nowe technologie i rozwiązania – czyli działalność badawczo-rozwojowa zamiast czynności związanych z wzorcowniami. Czy doczekamy się instytutu metrologicznego, zajmującego się nowoczesnymi technologiami pomiarowymi?

W dalszej części eksperci podnieśli kwestię redefinicji kilograma, zaplanowanej na rok 2019 z wzorca materialnego na niematerialny, a także postarali się wykazać zależność pomiędzy rozwojem wysokospecjalistycznych technologii w dziedzinie metrologii czasu i częstotliwości a życiem przeciętnego Kowalskiego. Poruszono zagadnienia laboratoryjnych zegarów atomowych (fontann cezowych i zegarów optycznych), światłowodowego transferu czasu i częstotliwości, utrzymania systemu Galileo, synchronizacji sieci i bezpieczeństwa rynku finansowego i transakcji elektronicznych. Ostatni wykład dotyczył prac B&R Samodzielnego Laboratorium Elektryczności i Magnetyzmu GUM realizowanych we współpracy z ośrodkami naukowo-badawczymi oraz w ramach projektów NCBiR (transfer jednostki rezystancji z kwantowego wzorca Halla na wzorce niższego rzędu z zastosowaniem dla nauki i biznesu) i EMRP (opracowywanie metod pomiarowych, tak by zastosować bezkontaktowe pomiary oparte o mikrofalowe rezonatory dielektryczne, służące do wyznaczania parametrów elektrycznych materiałów, takich jak przenikalność elektryczna, rezystancja powierzchniowa czy straty).

Nie mogło zabraknąć także wykładów stricte dla laborantów. W tej części zapoznano słuchaczy m.in. ze znowelizowanymi wymaganiami normy ISO/IEC 17025 dotyczącymi kompetencji laboratoriów badawczych i wzorujących. Uprzedzono o konieczności zmian dostosowawczych w związku ze zmienionymi lub nowymi wymaganiami normy, odnoszącymi się do: bezstronności oraz poufności działalności labów, ich struktury, działań dotyczących ryzyka i możliwości, usług zewnętrznych i dostaw, podejmowania decyzji o zgodności bądź nie wyników z wymaganiami, strategii dotyczącej zapewnienia spójności pomiarowej i monitorowania jakości wyników przy wykorzystaniu PT/ILC, procesów w systemie zarządzania laboratorium, dokumentowania systemu zarządzania itp. Dalej, opowiedziano trochę więcej o laboratoryjnej hematologii i immunohematologii. W tym panelu przybliżono m.in. możliwości i ograniczenia technologii pomiarowych stosowanych w analizatorach hematologicznych, temat diagnostyki niedokrwistości, zastosowania cytometrii przepływowej w pediatrycznej diagnostyce hematologicznej, zalety i ograniczenia automatyzacji w badaniach immunohematologicznych, konflikt płytkowy i zagadnienie alloimmunologicznej małopłytkowości płodów i noworodków.

Interesującym panelem był także ten, poświęcony rewolucji w diagnostyce medycznej i biologii, jaką niewątpliwie stanowi tzw. laboratorium na chipie. Mikrosystemy przepływowe typu Lab-on-a-Chip są urządzeniami, łączącymi jedną bądź kilka laboratoryjnych operacji jednostkowych na jednym chipie o wymiarach od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Umożliwiają prace doświadczalne w mikro- i nanoobjętościach, przez co zakres zastosowań znacznie się rozszerza – od diagnostyki medycznej i chemii klinicznej, przez farmakologię, proteomikę i metabolomikę, aż po biologię komórkową czy inżynierię tkankową. Miniaturyzacja urządzeń diagnostycznych pozwala m.in. przenieść skomplikowane analizy z laboratoriów klinicznych w warunki nielaboratoryjne i tym samym wprowadzić i rozpowszechnić tzw. koncepcję point of care, według której pacjent ma być hospitalizowany w domu. W wyniku przeprowadzonych badań możliwa będzie weryfikacja dotychczasowych poglądów na temat rozwoju, morfologii i terapii guzów nowotworowych, a wskutek tego - poprawa jakości życia pacjentów zmagających się z nowotworami. Wytworzony model ma także posłużyć testowaniu nowoopracowanych związków stosowanych w chorobach serca.

A jakie problemy spędzają sen z powiek laborantów? Badania biegłości, porównania międzylaboratoryjne jako narzędzie w procesie certyfikacji nowych materiałów odniesienia, udział SEP-BBJ w międzynarodowych badaniach IFM PTP – to główne kwestie podniesione w panelu przez jego organizatorów, czyli Klub Polskich Laborantów Badawczych POLLAB. Polski Komitet Normalizacyjny zachęcił także do odwiedzania swojej strony w poszukiwaniu przydatnych informacji i nowych aplikacji.

CrimeLab, czyli coś dla prawdziwych miłośników zagadek kryminalnych!

W tym roku na wykładach tematem przewodnim było badanie dowodów rzeczowych w celu ustalenia przebiegu zdarzenia. A dokładniej?

*badanie alkoholu etylowego w napojach alkoholowych i materiale biologicznym - przedstawienie analizy napojów alkoholowych znalezionych podczas oględzin, a także przedstawienie wyników oznaczenia alkoholu etylowego we krwi pobranej od osób podejrzanych o udział w napadzie oraz dodatkowo w moczu i płynie z gałki ocznej pobranych ze zwłok zmarłego mężczyzny;

*analiza toksykologiczna w kierunku substancji psychoaktywnych oraz leków - ustalenie obecności środków odurzających, substancji psychotropowych, leków i trucizn w materiale pobranym od zmarłego mężczyzny, a także we krwi pobranej od mężczyzn z izby wytrzeźwień;

*antropologiczne porównanie na podstawie zdjęć oraz obrazu z monitoringu na miejscu zdarzenia - klasyczny schemat porównania wizerunków na podstawie obrazów z nagrań oraz zdjęciowego materiału porównawczego;

*analiza DNA dla celów sądowych - standardowy przebieg analizy DNA w pracowni genetyki sądowej;

*kryminalistyczne badania fragmentów szkła - stosowany obecnie w Instytucie Ekspertyz Sądowych schemat analizy niewielkich fragmentów szkła;

*badanie mikrośladów w postaci pojedynczych włókien oraz drobin i otarć lakierowych - metody powszechnie wykorzystywane w badaniach włókien oraz lakierów, a także ustalenia mogące pomóc w identyfikacji osób, które brały udział w zdarzeniu.

Wszystko to na podstawie sprawy włamania do jednego z krakowskich sklepów monopolowych, skąd skradziono m.in. alkohol w postaci butelek z wódką jednej z popularnych w Polsce marek. W mieszkaniu podejrzanego, znaleziono trzech mężczyzn - dwóch w stanie silnego upojenia alkoholowego, jednego nieprzytomnego, który zmarł w drodze do szpitala. 

Najlepsi z najlepszych

EuroLab to też jak co roku konkursy targowe. Oto zwycięzcy w poszczególnych kategoriach:

*Konkurs o Grand Prix Prezesa PAN - LECO Polska Sp. z o.o. za PEGASUS BT – system chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrem mas czasu przelotu GC-TOFMS;

*Konkurs na najlepszą ofertę 19. Międzynarodowych Targów Analityki i Technik Pomiarowych EuroLab 2017 - LABORATORYJNA APARATURA POMIAROWA - Renishaw Sp. z o.o. za RA802 - Ramanowski Analizator Farmaceutyczny;

*WYPOSAŻENIE LABORATORIUM - KOETTERMANN Sp. z o.o. za Dygestorium Koettermann serii EXPLORIS;

*WYPOSAŻENIE MEDYCZNEGO LABORATORIUM DIAGNOSTYCZNEGO - Perlan Technologies Polska Sp. z o.o. za System do Real Time PCR AriaDx firmy Agilent Technologies;

*Konkurs na najbardziej oryginalne i profesjonalne stoisko targowe - „SHIM-POL A.M. BORZYMOWSKI” E. Borzymowska-Reszka, A. Reszka Spółka Jawna.

Targi zza stoiska wystawców

Z jednej strony eksperci z instytutów naukowych, jednostek badawczo-rozwojowych, wszelkiego typu laboratoriów mogli poznać innowacyjną światową ofertę sprzętu i usług, a z drugiej targi są źródłem informacji o nowoczesnych technikach i metodach badawczych, które dla przedstawicieli przemysłu stanowią inspirację do rozwijania biznesu.

Podczas targów EuroLab można było zapoznać się z kompleksową propozycją producentów i dystrybutorów m.in.: wyposażenia laboratoriów, aparatury analitycznej, sprzętu optycznego, kontrolno-pomiarowego czy substancji chemicznych. Obecne były także instytucje certyfikujące oraz firmy i jednostki, które posiadają rozwiązania i usługi dla laboratoriów. Oferta obejmowała: analitykę chemiczną, biotechnologię i Life Science, metrologię, diagnostykę laboratoryjną, nanotechnologię, materiałoznawstwo i technikę kryminalistyczną.

Ciężko wymienić wszystkich wystawców i opowiedzieć, czym zajmują się w swojej codziennej praktyce. Warto jednak wspomnieć o tych, którzy poza stoiskami, przygotowali także wykłady dla odwiedzających targi. I tak firma Hidex zaprezentowała liczniki do precyzyjnych pomiarów ciekłoscyntylacyjnych. Mettler-Toledo opowiedział o współczesnych wyzwaniach w zarządzaniu danymi w laboratoriach w zakresie integralności tych danych, a także podzielił się swoim 70-letnim doświadczeniem w ważeniu laboratoryjnym. Tektonika Architekci przedstawiła kluczowe fazy procesu inwestycyjnego w projektowaniu laboratorium. Poza tym zwiedzających na samym początku hali wystawienniczej witało chyba największe i najbardziej okazałe stoisko firmy OHAUS, światowego lidera w produkcji wag. Hasłem przewodnim na stoisku była „Tradycja i historia” i ciężko się dziwić – OHAUS istnieje na rynku już 110 lat i oprócz prezentacji najnowszej oferty, jako ciekawostkę pracownicy pokazywali także wagi sprzed ponad wieku! Z filmu poniżej dowiecie się nieco więcej o ofercie niektórych wystawców oraz posłuchacie jak oni, wraz z organizatorami oceniają targi EuroLab 2017.