Ciemna strona długiego życia
Choroba Alzheimera związana jest z odkładaniem się beta-amyloidu oraz hiperfosforylowanego białka tau w mózgu. Skutkuje to utratą neuronów, co w prostej drodze prowadzi do obumierania znacznych części tego organu. Dostępne do tej pory terapie opierają się jedynie o leczenie objawowe. Naukowcy z Instytutu Nenckiego pragną jednak zgłębić przyczyny powstawania tej choroby i na tej podstawie opracować nowe metody terapeutyczne.
Beauty Innovations 2019 za nami!
Antybiotyki – cudowny lek, któremu zawdzięczamy...
Biolumo publikuje raport "Dostępność szybkiego...
Geneza antybiotykooporności – czemu antybiotyki...
Biomed Lublin oddala od siebie piętno bankructwa i...
Rozwijasz projekt, którego część stanowi obszar...
Tak zaczyna się rozwój polskiej biotechnologii...
Kongres Biogospodarki 2018 przechodzi do historii...
Naukowa Fundacja Polpharmy otwiera KONKURS pt...
Międzynarodowy Kongres Biogospodarki już za kilka...
O innowacjach i inwestycjach w zdrowie. Roche...
Rutynowe testy wag laboratoryjnych
Biotechnologia w Pałacu Prezydenckim [VIDEO]
Tomasz Szacoń radzi, jak współpracować z sieciami...
Ustawa o produktach kosmetycznych – kiedy wejdzie...
Multipleksowe testy diagnostyczne w formacie...
Konserwanty w kosmetykach – czy są nam potrzebne...
Sprawdź, co się działo na Beauty Innovations 2018
O biotechnologii, moście innowacji między Polską a...
Genomtec wyznacza kierunki w tzw. smart rolnictwie...
Nagroda Europejskiego Wynalazcy 2018: Internauci...
Nie każdy chory po przeszczepieniu szpiku...
Jakie są największe problemy laboratoriów...
"Destination: Mars" zachęca dzieci do odkrywania...
Prof. Zbigniew Brzózka opowiada o platformie...
Prezentacja pomieszczenia clean room, cz. 2...
Praktyczne aspekty pracy w clean room, cz. 1...
Nanoimager: nowa era w dziedzinie mikroskopii...
Bio-Tech Vlog #18 - marihuana na giełdzie...
Jak powstają leki? – wyjaśnia dr Krzysztof Brzózka...
Jeden doktorat z chemii, biologii i nauk...
Prof. nadzw. dr hab. n. med. Zbigniew Żuber...
Nowa terapia komórkami macierzystymi wchodzi w...
Biospołeczność "po łódzku"! Eksperci podsumowują V...
Biotechnologia na salonach cz. 3 – relacja z...
Targi HPCI i CosmeticBusiness znowu razem! – głos...
Przyszłość nanomateriałów w kosmetykach
Pracownia Indywidualnych Implantów Medycznych...
OncoArendi Therapeutics na radzie globalnych...
Mabion S.A. na ostatniej prostej do zakończenia...
24 czerwca br. zakończyła się IX Międzynarodowa...
Celon Pharma rozpoczyna proces rozbudowy swojego...
Polpharma Biologics jako pierwsza w Polsce połączy...
Druga edycja targów CosmeticBusiness Poland przed...
Tym żyje Branża - projekt ustawy o produktach...
Rozporządzenie REACH – 31 maja mija termin...
Czy sztuczna macica jest szansą dla wcześniaków?
BioForum 2017 otwarte na studentów!
„Endotheliocentryczne” spojrzenie na rozwój chorób...
Poszukiwany, poszukiwana - rekrutacja w branży...
Przeczytaj i zobacz, jak było w tym roku na...
[VIDEO] W pułapce średniego rozwoju - jak...
Videorelacja z Konferencji JCI
Provital Group - zawsze o krok przed trendami w...
PCC Exol - największy w Polsce producent...
Ważne decyzje Kongresu Biogospodarki
Aston Chemicals – dystrybutor surowców...
CosmeticBusiness i HPCI łączą siły w Warszawie!
Wirus Zika w Polsce – Anders Widell ostrzega!
Wszędzie dobrze, ale w Wilnie (?!) najlepiej…
Jak aplikować na stanowiska w firmach...
Pół świnia-pół człowiek czy mała świnka z ludzkim...
Wyniki „Master of Innovation” - konkursu na...
Niepłodność plagą zdrowotną XXI wieku
Koniec z teorią nad komercjalizacją bada...
"Adoptuj życie" zanim się narodzi
Bioforum wróciło tam, gdzie jego miejsce!
FameLab czy ShameLab?
Dla Salonu + Biotechnologia.pl = klip z Beauty...
Konserwanty wielofunkcyjne jako jedno z rozwiąza...
Szkodliwe dla środowiska mikrogranulki w...
Wstydliwe badanie ratujące życie
Rusza konkurs Prix Galien Polska 2016!
Chikungunya- tajemniczy wirus, o którym wiemy...
Quo vadis młody biotechnologu?
Zakażenia HIV i HCV wśród użytkowników narkotyków
Zewnątrzkomórkowe RNA w progresji i diagnostyce...
Rzadkie typy wirusowego zapalenia wątroby
Nowe technologie w diagnostyce WZW C
iLiver- aplikacja dla Twojej wątroby
Centrum Diagnostyki i Terapii Onkologicznej w...
HCV - podstępny zabójca
ADHD – objawy, leczenie i postępowanie
Innowacyjny biobiznes bez kompleksów
Contract Research Organizations i ich słowacki...
Biosaxony Biotechnology
Polscy biotechnolodzy poszukują możliwości w...
Lecz się odpowiedzialnie
Krótko lecz na temat w konkursie 3MT®
Biotechnologu, chroń swoje wynalazki!
Boost Biotech Polska
Wyhoduj sobie spirulinę
Balon żołądkowy zatwierdzony w terapii otyłości
Pierwszy lek 3D zatwierdzony!
Czym jest biochirurgia?
Branża "life science" rozwija się szybciej ni...
Rozwiń skrzydła w Chinach!
Laboratorium Pomorskiego Parku...
Nervoplastica
Pięta Achillesowa wirusa Ebola?
Proces projektowania i wprowadzania nowych leków...
Nowa era dla sterylizacji w laboratorium
Wibrujące pióro ARC stworzone dla chorych na...
Pierwszy generyczny lek na SM zatwierdzony przez...
Superimplant pomoże przejrzeć na oczy
Chromatografia, czyli cuda w laboratorium
Sukces polskiej medycyny nuklearnej
Suplementacja wapnia zdecydowanie nie dla każdego
Wrocław, maj i święto sektora life science
Niski poziom witaminy D może sprzyjać cukrzycy...
Czas na lab! Eurolab!
Probiotyki mogą szkodzić?
Zioła dobre na chorobę duszy
Skóra, rana i hemostaza, czyli do wesela się zagoi
Alergiku! Czy steryd wziewny to samo zło?
Zakochaj się w... buraku ćwikłowym
Czy inteligentna kapsułka zastąpi zastrzyk?
Gdy ból nie ma końca…
BiotechTV: Popularyzacja nauki w Polsce
Noc Biologów, czyli mali i duzi ruszają po wiedzę
BiotechTV: Patent czy sprzedaż własności...
Diagnostyka molekularna
Epigenetyka w pigułce
Prokariotyczny system toksyna-antytoksyna
Biotransformacja w teorii i praktyce
Dlaczego Polacy się nie chwalą?
Lecytyna na kłopoty z pamięcią
Angiogeneza i nowotworzenie
Modele zwierzęce chorób neurodegeneracyjnych
Jak bardzo rośliny mogą być plastyczne?
Potencjał drzemiący w algach
Biokataliza to biotechnologia w czystej formie
EduLab, miejsce dla fanów doświadczeń chemicznych
Bioinformatyka i jej perspektywy
Nadzieja dla chorych na Alzheimera
Nukleolina i jej rola w nowotworzeniu
Medycyna regeneracyjna
Nieśmiertelność, skóra i teoria telomerowa – co je...
Krystalografia według prof. Ady E. Yonath
Sposób na zdrowe jaja i kurze mięso
Cholesterol nie taki zły jak go malują
Alternatywa dla antybiotyków?
Jak powinien wyglądać transfer technologii?
Lek Lyrica – blockbuster z polskim wkładem
Anaplazja, aplazja i metaplazja – plastyczno...
Przyszłość Polski zależy od kreatywności Polaków...
O aparaturze do wieloparametrycznej analizy...
HPCI 2014 w pigułce
mgr Leszek Pryszcz o mykologii i bioinformatyce
Ryzykowne inwestycje
Ojciec chrzestny klonowania – Noblista sir John...
MERCK kupi SIGMĘ-ALDRICH. Wielki deal na globalnym...
Medycyna sądowa od podszewki – rozmowa z dr...
Zatrudnienie w Polsce – rozmowa z Iwoną Szulc...
"Zrezygnowanie z GMO byłoby cofnięciem si...
Technologia ustalenia ojcostwa
Diagnozowanie chorób na podstawie analizy oddechu
Dlaczego warto inwestować w sektor Life Science?
Znaczenie rybosomów w terapii antybakteryjnej
Rozpoczęcie Kongresu BIO 2014
Anielskie wsparcie dla biznesu
Wady i zalety notowania na NewConnect w pigułce
Polpharma – nowoczesne laboratoria
GMO oczami blogera – rozmowa z dr. Wojciechem...
Nowości w polskich produktach weterynaryjnych
Postęp rodzi w nas potrzebę zmian – rozmowa z...
Polski innowacyjny lek na łuszczycę nagrodzony
Renaturacja białek rekombinowanych? Polscy...
Aż podskoczy ciśnienie!
Jak zmieni się Dolina Krzemowa?
Bioemprenedor XXI – szansą dla biotechnologicznego...
Modele anatomiczne drukowane za pomocą drukarki 3D...
Jak ugryźć raka
Jak możemy wykorzystać wiedzę o angiogenezie w...
Polpharma rozpocznie produkcję leków biopodobnych...
Innowacyjne start-upy czynnikiem przyciągającym...
Steven Burrill: Inwestować czy nie inwestować?
Już jutro BioForum!
Epidemiologia chorób zakaźnych w krajach...
Kilka słów o lobby antyszczepionkowym
Czym jest epidemiologia?
Problemy z edukacją w Antiviral Baltic Network...
Za 5 lat biotechnologiczny Google?
Porównania międzylaboratoryjne, w czym problem...
Jak przygotować się do akredytacji PCA?
Probiotyki w alergii – nowatorski projekt...
Jak zmieniają się wymagania rynku wobec pipet?
Jak można unowocześniać pipety?
Jak skutecznie zarządzać informacją laboratoryjn...
TV.Biotechnologia.pl – Urszula Potęga o Targach...
Artykuł przygotowany na podstawie rozmowy z prof. dr hab. Urszula Wojdą, Kierownikiem Laboratorium Badań Przedklinicznych o Podwyższonym Standardzie Centrum Neurobiologii Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN.
Trudny orzech do zgryzienia
Schorzenia takie jak choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona są związane z procesami starzenia, a ryzyko ich wystąpienia wzrasta wraz z wiekiem. Ze względu na demograficzne starzenie się społeczeństwa, stanowi to coraz większy problem. „Obecnie żyje około 44mln ludzi ze zdiagnozowaną chorobą Alzheimera, a ta liczba gwałtownie wzrasta. Za 20 lat może ulec podwojeniu.” – mówi prof. Urszula Wojda, kierownik Laboratorium Badań Przedklinicznych o Podwyższonym Standardzie Centrum Neurobiologii Instytutu Nenckiego. „Roczny koszt leczenia tej przypadłości wynosi 600 mld dolarów, zatem jest to problem zarówno medyczny, jak i ekonomiczny.” – dodaje.
Choroba Alzheimera stanowi także niezwykle duże wyzwanie dla naukowców. Jest ona schorzeniem chronicznym, którego etiologii nie jesteśmy w stanie całkowicie wyjaśnić. To właśnie ten fakt może być przyczyną braku skutecznej terapii. Obecnie wykorzystywane są jedynie leki objawowe, które łagodzą negatywne skutki przebiegu choroby. Nie są one w stanie zlikwidować przyczyny jej występowania.
Dwa białka siejące spustoszenie
Postać kliniczna choroby Alzheimera objawia się odkładaniem na zewnątrz komórek nerwowych peptydu tworzącego agregaty – beta-amyloidu. Z kolei hiperfosforylowane białko tau akumuluje się wewnątrz neuronów powodując dezintegrację mikrotubul. Można zatem wyróżnić dwie charakterystyczne zmiany występujące w mózgu osoby z chorobą Alzheimera: blaszki starcze oraz zwyrodnienia neurofibrylarne neuronów powodowane odpowiednio przez wspomniane wcześniej białka. Pełnią one zapewne rolę w indukcji śmierci komórek nerwowych oraz zaburzeniu pracy połączeń synaptycznych. Z tego względu choroba Alzheimera charakteryzuje się utratą neuronów i synaps kory mózgu oraz określonych regionów podkorowych. To z kolei objawia się u pacjentów trudnościami z przypomnieniem niektórych zdarzeń, splątaniem, trudnościami z mową oraz agresją.
„W ciągu ostatnich lat opracowano i testowano w klinice szereg leków zwalczających zarówno złogi beta-amyloidu, jak i białka tau. Niestety, w próbach klinicznych leki zwalczające złogi amyloidowe nie zdały egzaminu. Wskazuje to na konieczność innego spojrzenia na przyczyny tej choroby. Musimy też nauczyć się wcześnie ją wykrywać, zanim pojawią się w mózgu agregaty wymienionych wcześniej białek.” – dodaje prof. Wojda.
Na ratunek wspomnieniom
W pierwszej połowie 2014 roku uruchomiona została Pracownia Badań Przedklinicznych o Podwyższonym Standardzie, która jest jednym z pięciu laboratoriów środowiskowych znajdujących się w Centrum Neurobiologii Instytutu Nenckiego. Prowadzi ona działalność zarówno naukową, jak i środowiskową. Oznacza to, że obok prac badawczych, realizowane są tutaj zlecenia komercyjne dla naukowców pracujących w Instytucie Nenckiego, zewnętrznych laboratoriów oraz firm z różnych stron Polski i świata.
Zespół naukowców kierowany przez prof. Wojdę w najbliższych latach skupi się na poznaniu przyczyn występowania chorób neurodegeneracyjnych, a w szczególności choroby Alzheimera. Aby tego dokonać naukowcy ci postanowili zbadać, jak wcześnie można wykryć w mózgu oraz w komórkach obwodowych (np. limfocytach krwi) zmiany poziomu ekspresji białek regulujących cykl komórkowy. Ma to bowiem niebagatelne znaczenie – tego typu modyfikacje zachodzą w neuronach mózgu pacjentów cierpiących na chorobę Alzheimera. Naukowcy chcą sprawdzić, jak wcześnie można je wykryć. Choroba Alzheimera przez wiele lat może występować w stadium utajonym, dlatego takie analizy przyczynią się do dokładniejszego poznania powodów powstawania chorób neurodegeneracyjnych oraz stworzenia skuteczniejszych terapii.
Wykorzystywane podczas testów limfocyty są badane bezpośrednio po izolacji z krwi pacjenta, bądź po ich unieśmiertelnieniu przy pomocy wirusów. Umożliwia to ich namnażanie i otrzymanie dużej ilości komórek. „W naszym laboratorium mamy doskonale wyposażone stanowisko do badań komórkowych, gdzie hodujemy linie limfocytów od pacjentów z choroba Alzheimera, jak również prowadzimy hodowle innych komórek, w tym wielu ludzkich linii nowotworowych. Warto wspomnieć, że jest to unikatowa w skali europejskiej kolekcja. Możemy obserwować limfocyty nie tylko z nadzieją na modelowanie choroby Alzheimera, ale także na poszukiwanie wczesnych jej markerów.” – mówi prof. Wojda.
Naukowcy pragną także uzyskać linie neuronów ludzkich hodowanych w warunkach in vitro. Pozwoli to na badanie tych komórek pod kątem zaburzeń cyklu komórkowego, sygnalizacji wapniowej, a także stanów zapalnych i stresu oksydacyjnego. Taka linia umożliwi śledzenie dynamiki procesów zachodzących w neuronach, a także testowanie związków terapeutycznych. „Badania leków i monitorowanie ich skuteczności jest ważnym elementem funkcjonowania naszej pracowni. Na bazie naszych doświadczeń badawczych budujemy ofertę środowiskową laboratorium. Przede wszystkim, specjalizujemy się w badaniach przedklinicznych, które pozwalają stwierdzić, czy dana substancja może wejść w fazę badań klinicznych” – podkreśla prof. Wojda. „Jest to nieodłączny element opracowywania nowych terapeutyków. Badania kliniczne są przeprowadzane z udziałem ludzi, dlatego przed podaniem nowego leku należy ograniczyć do minimum ryzyko występowania działań niepożądanych”.
Ponadto, w Pracowni Badań Przedklinicznych o Podwyższonym Standardzie prowadzone będą także prace dotyczące zaburzenia funkcjonowania białek sygnalizacji wapniowej, miRNA w limfocytach krwi, osoczu i fibroblastach pacjentów, a także zmian w proliferowaniu komórek.
Co dwie głowy, to nie jedna
Zespół prof. Wojdy nie działa jednak sam. „Nauka to praca wielu osób o różnych specjalnościach, jest to wysiłek zespołowy.” – podkreśla badaczka. Z tego względu prowadzona jest współpraca z grupami naukowców z Ameryki, Włoch, Francji, Hiszpanii oraz innymi polskimi zespołami. Połączenie wiedzy z zakresu biologii molekularnej, genetyki i neuropsychologii być może pozwoli wyjaśnić prawdziwe przyczyny powstawania choroby Alzheimera.
fot. Marcin Woś
KOMENTARZE