Antybiotyki – cudowny lek, któremu zawdzięczamy współczesną medycynę… przestaje działać
Nasza historia zna trzy przypadki odkryć, które znacząco wpłynęły na jakość służby zdrowia i znacząco wydłużyły oczekiwaną długość życia. Każde z nich dzisiaj jest oczywiste, wręcz banalne. Dla przykładu, pierwszym odkryciem było powiązanie higieny, w szczególności mycia rąk, ze znacznym obniżeniem zachorowalności. Czynność, którą dzisiaj wpajamy od małego, kiedyś była uważana za niepraktyczną, a nawet unikana. W szczególności tragiczny efekt brak higieny przynosił w profesji medyka, gdzie nawet sprzęty wykorzystywane do operacji używano wielokrotnie. Od początku XX wieku świadomość istoty higieny w medycynie poprawiła przeżywalność zabiegów, jednak mimo wszystko 1 na 100 kobiet umierała w trakcie porodu, a nawet najczystszy szpital pacjentom częściej kojarzył się ze śmiercią niż ratowaniem życia. Sytuację tę odmieniło drugie odkrycie – antybiotyki.
Beauty Innovations 2019 za nami!
Biolumo publikuje raport "Dostępność szybkiego...
Geneza antybiotykooporności – czemu antybiotyki...
Biomed Lublin oddala od siebie piętno bankructwa i...
Rozwijasz projekt, którego część stanowi obszar...
Tak zaczyna się rozwój polskiej biotechnologii...
Kongres Biogospodarki 2018 przechodzi do historii...
Naukowa Fundacja Polpharmy otwiera KONKURS pt...
Międzynarodowy Kongres Biogospodarki już za kilka...
O innowacjach i inwestycjach w zdrowie. Roche...
Rutynowe testy wag laboratoryjnych
Biotechnologia w Pałacu Prezydenckim [VIDEO]
Tomasz Szacoń radzi, jak współpracować z sieciami...
Ustawa o produktach kosmetycznych – kiedy wejdzie...
Multipleksowe testy diagnostyczne w formacie...
Konserwanty w kosmetykach – czy są nam potrzebne...
Sprawdź, co się działo na Beauty Innovations 2018
O biotechnologii, moście innowacji między Polską a...
Genomtec wyznacza kierunki w tzw. smart rolnictwie...
Nagroda Europejskiego Wynalazcy 2018: Internauci...
Nie każdy chory po przeszczepieniu szpiku...
Jakie są największe problemy laboratoriów...
"Destination: Mars" zachęca dzieci do odkrywania...
Prof. Zbigniew Brzózka opowiada o platformie...
Prezentacja pomieszczenia clean room, cz. 2...
Praktyczne aspekty pracy w clean room, cz. 1...
Nanoimager: nowa era w dziedzinie mikroskopii...
Bio-Tech Vlog #18 - marihuana na giełdzie...
Jak powstają leki? – wyjaśnia dr Krzysztof Brzózka...
Jeden doktorat z chemii, biologii i nauk...
Prof. nadzw. dr hab. n. med. Zbigniew Żuber...
Nowa terapia komórkami macierzystymi wchodzi w...
Biospołeczność "po łódzku"! Eksperci podsumowują V...
Biotechnologia na salonach cz. 3 – relacja z...
Targi HPCI i CosmeticBusiness znowu razem! – głos...
Przyszłość nanomateriałów w kosmetykach
Pracownia Indywidualnych Implantów Medycznych...
OncoArendi Therapeutics na radzie globalnych...
Mabion S.A. na ostatniej prostej do zakończenia...
24 czerwca br. zakończyła się IX Międzynarodowa...
Celon Pharma rozpoczyna proces rozbudowy swojego...
Polpharma Biologics jako pierwsza w Polsce połączy...
Druga edycja targów CosmeticBusiness Poland przed...
Tym żyje Branża - projekt ustawy o produktach...
Rozporządzenie REACH – 31 maja mija termin...
Czy sztuczna macica jest szansą dla wcześniaków?
BioForum 2017 otwarte na studentów!
„Endotheliocentryczne” spojrzenie na rozwój chorób...
Poszukiwany, poszukiwana - rekrutacja w branży...
Przeczytaj i zobacz, jak było w tym roku na...
[VIDEO] W pułapce średniego rozwoju - jak...
Videorelacja z Konferencji JCI
Provital Group - zawsze o krok przed trendami w...
PCC Exol - największy w Polsce producent...
Ważne decyzje Kongresu Biogospodarki
Aston Chemicals – dystrybutor surowców...
CosmeticBusiness i HPCI łączą siły w Warszawie!
Wirus Zika w Polsce – Anders Widell ostrzega!
Wszędzie dobrze, ale w Wilnie (?!) najlepiej…
Jak aplikować na stanowiska w firmach...
Pół świnia-pół człowiek czy mała świnka z ludzkim...
Wyniki „Master of Innovation” - konkursu na...
Niepłodność plagą zdrowotną XXI wieku
Koniec z teorią nad komercjalizacją bada...
"Adoptuj życie" zanim się narodzi
Bioforum wróciło tam, gdzie jego miejsce!
FameLab czy ShameLab?
Dla Salonu + Biotechnologia.pl = klip z Beauty...
Konserwanty wielofunkcyjne jako jedno z rozwiąza...
Szkodliwe dla środowiska mikrogranulki w...
Wstydliwe badanie ratujące życie
Rusza konkurs Prix Galien Polska 2016!
Chikungunya- tajemniczy wirus, o którym wiemy...
Quo vadis młody biotechnologu?
Zakażenia HIV i HCV wśród użytkowników narkotyków
Zewnątrzkomórkowe RNA w progresji i diagnostyce...
Rzadkie typy wirusowego zapalenia wątroby
Nowe technologie w diagnostyce WZW C
iLiver- aplikacja dla Twojej wątroby
Centrum Diagnostyki i Terapii Onkologicznej w...
HCV - podstępny zabójca
ADHD – objawy, leczenie i postępowanie
Innowacyjny biobiznes bez kompleksów
Contract Research Organizations i ich słowacki...
Biosaxony Biotechnology
Polscy biotechnolodzy poszukują możliwości w...
Lecz się odpowiedzialnie
Krótko lecz na temat w konkursie 3MT®
Biotechnologu, chroń swoje wynalazki!
Boost Biotech Polska
Wyhoduj sobie spirulinę
Balon żołądkowy zatwierdzony w terapii otyłości
Pierwszy lek 3D zatwierdzony!
Czym jest biochirurgia?
Branża "life science" rozwija się szybciej ni...
Rozwiń skrzydła w Chinach!
Laboratorium Pomorskiego Parku...
Nervoplastica
Pięta Achillesowa wirusa Ebola?
Proces projektowania i wprowadzania nowych leków...
Nowa era dla sterylizacji w laboratorium
Wibrujące pióro ARC stworzone dla chorych na...
Pierwszy generyczny lek na SM zatwierdzony przez...
Superimplant pomoże przejrzeć na oczy
Chromatografia, czyli cuda w laboratorium
Sukces polskiej medycyny nuklearnej
Suplementacja wapnia zdecydowanie nie dla każdego
Wrocław, maj i święto sektora life science
Niski poziom witaminy D może sprzyjać cukrzycy...
Czas na lab! Eurolab!
Probiotyki mogą szkodzić?
Zioła dobre na chorobę duszy
Skóra, rana i hemostaza, czyli do wesela się zagoi
Alergiku! Czy steryd wziewny to samo zło?
Zakochaj się w... buraku ćwikłowym
Czy inteligentna kapsułka zastąpi zastrzyk?
Gdy ból nie ma końca…
BiotechTV: Popularyzacja nauki w Polsce
Noc Biologów, czyli mali i duzi ruszają po wiedzę
BiotechTV: Patent czy sprzedaż własności...
Diagnostyka molekularna
Epigenetyka w pigułce
Prokariotyczny system toksyna-antytoksyna
Biotransformacja w teorii i praktyce
Dlaczego Polacy się nie chwalą?
Angiogeneza i nowotworzenie
Lecytyna na kłopoty z pamięcią
Modele zwierzęce chorób neurodegeneracyjnych
Jak bardzo rośliny mogą być plastyczne?
Potencjał drzemiący w algach
Biokataliza to biotechnologia w czystej formie
EduLab, miejsce dla fanów doświadczeń chemicznych
Bioinformatyka i jej perspektywy
Nadzieja dla chorych na Alzheimera
Nukleolina i jej rola w nowotworzeniu
Medycyna regeneracyjna
Nieśmiertelność, skóra i teoria telomerowa – co je...
Krystalografia według prof. Ady E. Yonath
Sposób na zdrowe jaja i kurze mięso
Cholesterol nie taki zły jak go malują
Alternatywa dla antybiotyków?
Lek Lyrica – blockbuster z polskim wkładem
Jak powinien wyglądać transfer technologii?
Anaplazja, aplazja i metaplazja – plastyczno...
Przyszłość Polski zależy od kreatywności Polaków...
O aparaturze do wieloparametrycznej analizy...
HPCI 2014 w pigułce
mgr Leszek Pryszcz o mykologii i bioinformatyce
Ryzykowne inwestycje
Ojciec chrzestny klonowania – Noblista sir John...
Ciemna strona długiego życia
MERCK kupi SIGMĘ-ALDRICH. Wielki deal na globalnym...
Medycyna sądowa od podszewki – rozmowa z dr...
Zatrudnienie w Polsce – rozmowa z Iwoną Szulc...
"Zrezygnowanie z GMO byłoby cofnięciem si...
Technologia ustalenia ojcostwa
Diagnozowanie chorób na podstawie analizy oddechu
Dlaczego warto inwestować w sektor Life Science?
Znaczenie rybosomów w terapii antybakteryjnej
Rozpoczęcie Kongresu BIO 2014
Anielskie wsparcie dla biznesu
Wady i zalety notowania na NewConnect w pigułce
Polpharma – nowoczesne laboratoria
GMO oczami blogera – rozmowa z dr. Wojciechem...
Nowości w polskich produktach weterynaryjnych
Postęp rodzi w nas potrzebę zmian – rozmowa z...
Polski innowacyjny lek na łuszczycę nagrodzony
Renaturacja białek rekombinowanych? Polscy...
Aż podskoczy ciśnienie!
Jak zmieni się Dolina Krzemowa?
Bioemprenedor XXI – szansą dla biotechnologicznego...
Modele anatomiczne drukowane za pomocą drukarki 3D...
Jak ugryźć raka
Jak możemy wykorzystać wiedzę o angiogenezie w...
Polpharma rozpocznie produkcję leków biopodobnych...
Innowacyjne start-upy czynnikiem przyciągającym...
Steven Burrill: Inwestować czy nie inwestować?
Już jutro BioForum!
Epidemiologia chorób zakaźnych w krajach...
Kilka słów o lobby antyszczepionkowym
Czym jest epidemiologia?
Problemy z edukacją w Antiviral Baltic Network...
Za 5 lat biotechnologiczny Google?
Porównania międzylaboratoryjne, w czym problem...
Jak przygotować się do akredytacji PCA?
Probiotyki w alergii – nowatorski projekt...
Jak zmieniają się wymagania rynku wobec pipet?
Jak można unowocześniać pipety?
Jak skutecznie zarządzać informacją laboratoryjn...
TV.Biotechnologia.pl – Urszula Potęga o Targach...
Gwałtowny wzrost przeżywalności operacji w drugiej połowie XX wieku doprowadził do rozwoju chirurgii i jej specjalizacji. Wraz z trzecim odkryciem, czyli szczepionkami, w trakcie XX wieku oczekiwana długość życia podwoiła się [1], a antybiotyki są fundamentem nowoczesnej, zaawansowanej medycyny, jaką znamy.
Co dokładnie zawdzięczamy antybiotykom?
Nowotwory to aktualnie największe zagrożenie medyczne ludzkości – rocznie są powodem ponad 8 milionów śmierci [2]. Do walki z nowotworami używamy głównie dwóch terapii: chemioterapii i radioterapii. Niestety, chemioterapia wraz z komórkami nowotworowymi niszczy nasz szpik kostny, co z kolei powoduje niewydolność układu odpornościowego. Pacjenci poddani chemioterapii są szczególnie podatni na infekcje, ponieważ ich organizm nie jest w stanie ich zwalczać. Antybiotyki są dla nich jedynym ratunkiem.
Na infekcje bakteryjne narażeni jesteśmy szczególnie jeszcze w dwóch przypadkach. Pierwszym z nich są transplantacje. Wymagają one leków immunosupresyjnych, które minimalizują szansę odrzutu przeszczepionych narządów. Jednocześnie niwelują również naturalną ochronę przed infekcjami, a że leki pacjent musi zwykle przyjmować przez całe życie, antybiotyki (lub życie w pełni sterylnych warunkach) są jedyną ochroną, jaką posiada.
Drugim przypadkiem są pacjenci chorzy na AIDS, czyli zakażeni wirusem HIV. Atakuje on układ odpornościowy powodujący znaczący spadek odporności. I w tym przypadku antybiotyki są jedynym ratunkiem.
Antybiotyki – nie tylko w ekstremalnych przypadkach
Jednak na antybiotykach polegamy nie tylko w ekstremalnych i ciężkich przypadkach szpitalnych. Wielu z nas nie zdaje sobie sprawy, że chociażby współczesna stomatologia zawdzięcza wiele antybiotykom. W trakcie zabiegów dentystycznych, takich jak leczenie kanałowe czy ekstrakcja zęba, dochodzi do przerwania tkanek i bakterie, które normalnie są dla nas niegroźne – jak nasza naturalna flora czy bakterie na niemytych owocach i warzywach – stają się zagrożeniem. Właśnie dlatego po tych zabiegach dostajemy prewencyjnie antybiotyki.
W Polsce ponad 40% porodów kończy się cesarskim cięciem [3]. Mimo znakomitej czystości sal operacyjnych najczęstszym powikłaniem po tej procedurze jest zakażenie bakteryjne [4]. Nawet w przypadku naturalnego porodu antybiotyki są koniecznością, ponieważ 30% kobiet jest nosicielami Streptococcus agalactiae w drogach rodnych. Dla kobiet nie jest on patogenny, ale stanowi zagrożenie dla noworodków, które mogą się nim zarazić podczas porodu [5].
Nawet tak niegroźna zdawałoby się choroba, jaką jest zapalenie płuc, przed erą antybiotyków była śmiertelna. Z umieralnością na poziomie 30% stanowiła większe zagrożenie niż gruźlica. Najbardziej zagrożone były i wciąż są dzieci oraz osoby starsze. Na szczęście, dzięki antybiotykom i szczepionkom, umieralność spadła do niecałego 1% [6].
Antybiotykooporność to największe zagrożenie dla współczesnej medycyny
Niestety już wkrótce możemy na własnej skórze doświadczyć, jak wyglądało życie przed odkryciem antybiotyków. Poprzez ich nadużywanie bakterie wykształcają lekooporność i to w tempie dużo większym, niż jesteśmy w stanie tworzyć nowe antybiotyki [7].
Według badań nad rozwojem antybiotykooporności, do 2050 roku będą one stanowiły najczęstszy powód zgonu wśród ludzkości – rocznie ponad 10 milionów. Obecnie nowotwory łącznie z wypadkami drogowymi zabijają mniej ludzi [8]. W efekcie antybiotykooporności możemy stracić dostęp do większości dobrodziejstw współczesnej medycyny.
Każdy z nas może pomóc w rozwiązaniu problemu
Rosnący problem antybiotykooporności możemy powstrzymać w bardzo prosty sposób – ograniczając konsumpcję antybiotyków. Za trzy największe przyczyny rosnącej lekooporności bakterii w Europie uważa się: nieefektywne terapie, nadużywanie antybiotyków o szerokim spektrum oraz niestosowanie się do zaleceń lekarza [9]. Z każdą z tych przyczyn możemy walczyć – my, pacjenci.
Po pierwsze profilaktyka. Zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna i stosowny do pogody ubiór pomagają, ale podstawą są szczepienia. Dzięki szczepionkom możemy ograniczyć ilość zachorowań i zgonów. Dzięki szczepionce nasz układ odpornościowy będzie w stanie obronić się przed chorobą bez pomocy antybiotyków i dzięki temu zmniejszymy ich użycie.
W trakcie choroby zostańmy w domu i ograniczmy kontakt z osobami o osłabionym układzie odpornościowym – dziećmi i osobami starszymi. Im mniej osób zarazimy, tym lepiej.
Stosujmy się do zaleceń lekarzy i nie bierzmy antybiotyków bez konsultacji, nie wymuszajmy też ich przypisywania na lekarzach. Antybiotyki nie pomagają na wszystko, a już na pewno nie na grypę. Należy też zawsze kończyć antybiotykoterapię. Nawet jeżeli objawy minęły, bakterie mogą dalej się rozwijać i choroba może wrócić.
Terapia celowana ratunkiem na antybiotykooporność
Pomóc też może odpowiednia diagnostyka. Jeżeli uda się nam określić antybiotykooporność infekcji bakteryjnej, możemy stosować terapię celowaną, czyli taką, która zadziała najlepiej na infekcję u konkretnego pacjenta. Do tej pory taki test dostępny był w formie badania laboratoryjnego – antybiogramu. Niestety na wyniki pacjent musi poczekać średnio 3 dni. Na szczęście pojawiają się alternatywy.
Po pierwsze, szybkie testy diagnostyczne na rozróżnienie przyczyny infekcji. Jeżeli powodowana jest ona wirusem, antybiotyk na nic się nie przyda. Podstawowym testem jest CPR (test poziomu białek C-reaktywnych) – jest on tani i szybki i mimo niskiej dokładności warto go wykonywać, ponieważ może pomóc lekarzowi w diagnozie. W najbliższych miesiącach na rynku mają się pojawić również równie szybkie i niewiele droższe rozwiązania, które w badaniach klinicznych wykazują dużo większą dokładność.
Po drugie, alternatywy dla antybiogramu. Na rynku są rozwiązania, które stosują duże szpitale i specjalistyczne laboratoria. Niestety, ze względu na cenę są one poza zasięgiem przychodni i lekarzy rodzinnych. Dlatego wśród mikrobiologów trwa wyścig, którego celem jest wdrożenie praktycznego rozwiązania – takiego, by z dokładnością antybiogramu dać wyniki w mniej niż 12 godzin, a jednocześnie, by test kosztował mniej niż antybiogram. W Polsce mamy zespoły naukowców, którzy również biorą udział w tym wyścigu – np. naukowcy z Trójmiasta, którzy rozwijają swoje rozwiązanie w firmie Biolumo.
Autor: Olga Grudniak, Prezes Biolumo
[zdjęcia: Biolumo]
--
Czy widzieliście już naszego vloga dotyczącego antybiotykooporności?
Źródła
[1] T. Prentice, 2006, Health, history and hard choices: Health, history and hard choices: Funding dilemmas Funding dilemmas in a fast in a fast-changing world changing world, WHO, online 15.11.18.
[2] J. O’Neill et alii, 2016, THE REVIEW ON ANTIMICROBIAL RESISTANCE, rząd UK, online 15.11.2018.
[3] A. Doroszewska et alii, 2018, Opieka okołoporodowa w Polsce w świetle doświadczeń kobiet, Fundacja Rodzić po Ludzku, online 15.11.18.
[4] J. Yeung et alii, 2016, Appropriate_Timing_of_Prophylactic_Antibiotics, The American College of Obstetricians and Gynecologists, online 15.11.18.
[5] The Centers for Disease Control and Prevention, 2018, Group B Strep (GBS), online 15.11.18.
[6] WHO, 2016, Pneumonia, online 15.11.18.
[7] The Centers for Disease Control and Prevention, 2013, ANTIBIOTIC RESISTANCE THREATS in the United States, online 15.11.18..
[8] J. O’Neill et alii, 2016, THE REVIEW ON ANTIMICROBIAL RESISTANCE, rząd UK, online 15.11.2018.
[9] European Centre for Disease Prevention and Control, 2012, Antimicrobial resistance surveillance Europe, online 15.11.18.
KOMENTARZE