Pochodzenie

Kakaowiec właściwy (Theobroma cacao L., z rodziny zatwarowatych Sterculiaceae) uprawiany jest w krajach tropikalnych i subtropikalnych. Jest to roślina delikatna i wymaga stałej temperatury powietrza w przedziale 20-30°C oraz wysokiej wilgotności. Owoce kakaowca są początkowo zielone, a kiedy dojrzeją, mają czerwoną, pomarańczową lub żółtą barwę. Otoczone są grubą łupiną, ich wnętrze zaś wypełnione jest słodkawym, pachnącym miąższem o białawym kolorze. W łupinie znajdują się ziarna, w liczbie od dwudziestu do sześćdziesięciu. Po wyschnięciu przybierają one jasnobrązowy lub czerwony odcień. Pojedyncze drzewo produkuje ok. 50 owoców, które, aby w pełni dojrzeć, potrzebują do sześciu miesięcy. Znanych jest ponad 20 gatunków kakaowca, ale tylko jeden z nich (Theobroma cacao L.) rodzi ziarna, z których otrzymuje się później czekoladę.

Składniki ziaren kakaowca

Z ziarna kakaowego otrzymuje się proszek kakaowy oraz masło kakaowe. Głównymi składnikami masła kakaowego są znaczne ilości kwasów tłuszczowych, w tym nasyconych (palmitynowego – ok. 25%, stearynowego – ok. 35%) i nienasyconych (oleinowego – ok. 38%, linolowego – ok. 2%). Ponadto obecne są w nim wolne kwasy tłuszczowe (ok. 1,8%), substancje o działaniu przeciwutleniającym, związki mineralne (głównie magnezu) oraz witaminy (z grupy B, PP, A, E i D). Kakao, w przeciwieństwie do kawy i herbaty, z alkaloidów purynowych zawiera głównie teobrominę (do 1,8%). Obok niej obecna jest też w niewielkiej ilości kofeina.

Zastosowanie w kosmetologii

Współczesna technologia umożliwiła zastosowanie ziarna kakaowego także w kosmetyce. Masło kakaowe okazało się bowiem bardzo dobrym środkiem pielęgnującym skórę. Kakao w swoim składzie zawiera wspomniane już cenne biopierwiastki (miedź, żelazo, magnez), nieodzowne dla prawidłowego funkcjonowania skóry. W tłuszczu kakaowym występują związki polifenolowe, które neutralizują wolne rodniki ponadtlenkowe, spowalniając tym samym procesy starzenia się. Obecna w kakao kofeina, podobnie jak w przypadku kawy, pomaga w spalaniu związków lipidowych. 

Masło kakaowe zaliczane jest do jednych z najdroższych olei roślinnych. Wykorzystywane jest w kosmetykach, takich jak preparaty i kremy do opalania, które doskonale pielęgnują skórę, łagodzą oparzenia słoneczne i stany zapalne skóry. Oprócz tego, że natłuszcza, uelastycznia i zmiękcza naskórek, jest także naturalnym filtrem UV. Dobrze nawilża i ogranicza tzw. transepidermalną utratę wody. Kosmetyki z masłem kakaowym pozytywnie wpływają na usuwanie blizn, w tym rozstępów skórnych. Tłuszcz kakaowy obecny jest również w odżywkach, szamponach i innych preparatach do włosów, ponieważ sprawia, że stają się one gładkie, lśniące i miękkie.

Kakao w przemyśle perfumeryjnym

Owoce kakaowca stosowane są ponadto w przemyśle perfumeryjnym. Dodanie kakaowego aromatu do perfum nadaje im charakterystyczny, czekoladowy zapach, który jest kojarzony z ciepłem, przyjemnością i poczuciem bezpieczeństwa, a więc uczuciami, nieodłącznie przywoływanymi podczas świąt Bożego Narodzenia.