Morwa biała jest jednym z gatunków drzew liściastych, które należy do bogatej rodziny morwowatych.  Roślina ta wywodzi się z Chin gdzie, ze względu na swój prozdrowotny charakter, uprawiana jest od wieków. Stosowano ją jako środek przeciwgorączkowy, w dolegliwościach żołądkowych, biegunkach oraz jako remedium na brak siły. W Europie pojawiła się w czasach średniowiecznych -  w XI wieku, kiedy to zgłębiono tajniki hodowli jedwabników. Jednak potencjał leczniczy morwy białej został lepiej poznany dopiero w XX wieku. Dzięki badaniom amerykańskiego naukowca i laureata Nagrody Nobla - Lelanda H. Hartwella świat obiegła informacja o nader korzystnym wpływie morwy na walkę z cukrzycą i otyłością. Istnieje ponad 150 odmian tej rośliny, a najpopularniejszymi są morwa biała, morwa czarna i morwa czerwona. Najbardziej zbadaną i najczęściej stosowaną odmianą jest jednak morwa biała, która znana jest z obecności substancji obniżających poziom cukru we krwi i zmniejszających ryzyko rozwoju miażdżycy. Dlatego też roślina ta bardzo często wykorzystywana jest jako środek wspomagający walkę z nadwagą. Jej prozdrowotne działanie jest jednak znacznie szersze i z pewnością warto się z nim zaznajomić.

Antidotum na wysoki cukier

Wyciąg z liści morwy, dzięki zawartym w nim składnikom, hamuje aktywność enzymów odpowiedzialnych za rozkład cukrów (sacharozy i skrobi) i ogranicza ich przemianę w glukozę. W wyniku tego procesu duża część węglowodanów pozostaje niestrawiona, co wpływa na obniżenie poziomu cukru we krwi.  Jednym ze związków o wspomnianym działaniu jest -  DNJ (alkaloid 1,5-didezoksy-1,5-imino-D-sorbitol=1-dezoksynojirimycina) oraz jego pochodne. Ten rozpuszczalny w wodzie alkaloid występuje w liściach morwy. Jego znamienne działanie w kontekście walki z cukrzycą i nadwagą, polega na spowalnianiu rozkładu zawartej w żywności skrobi na cukry proste, takie jak glukoza, co z kolei prowadzi do obniżenia poposiłkowej hiperglikemii. Kolejnym składnikiem morwy białej, który odgrywa bardzo istotną rolę w utrzymaniu prawidłowej gospodarki węglowodanowej i metabolizmie węglowodanów, jest związek z grupy flawonoli -  kwercetyna. Hamuje on działanie enzymu, który jest odpowiedzialny za syntezę sorbitolu z nadmiaru glukozy - reduktazy aldozy (ALR2). Podwyższony poziom sorbitolu może bowiem prowadzić do powikłań w funkcjonowaniu układu nerwowego, oczu i nerek, szczególnie u diabetyków. Dodatkowo kwercetyna wykazuje aktywność przeciwalergiczną i przeciwzapalną poprzez hamowanie enzymów uczestniczących w produkcji leukotrienów i prostaglandyn. Hamuje również uwalnianie histaminy. Związek ten wykazuje także ochronne działanie wobec błon komórkowych i DNA przed uszkodzeniami spowodowanymi działaniem wolnych rodników.

Napary z liści morwy stanowią zatem nieoceniony napój dla diabetyków oraz osób z nadwagą. Jak wiadomo – zablokowanie rozkładu węglowodanów zmniejsza odkładanie tkanki tłuszczowej, a co za tym idzie - wspomaga utratę nadmiernych kilogramów. Substancje zwarte w liściach  morwy białej znacznie zmniejszają trawienie cukrów złożonych i wchłanianie cukrów prostych, przez co następuje zmniejszenie ilości spożytych kalorii. Ma to szczególne znaczenie w przypadku trawienia pochodzącej na przykład z ziemniaków czy makaronu - skrobi. Dodatkowo, związki zawarte w liściach morwy zmniejszają także łaknienie na słodycze. Także stężenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi ulega obniżeniu dzięki substancjom zawartym w liściach morwy, zmniejszając tym samym ryzyko wystąpienia miażdżycy. Morwa biała wykazuje także właściwości antyoksydacyjne, dzięki czemu hamuje utlenianie lipoprotein o niskiej gęstości (LDL), a tym samym pobiegają wzrostowi "złego" cholesterolu LDL we krwi.

Ale to nie wszystko!

Oprócz opisanego wyżej działania morwy białej na regulacje poziomu cukru we krwi, właściwości prozdrowotne tej rośliny są znacznie szersze i  związane w zasadzie z jej każdym elementem – od liści po korzenie:

- przypominające jeżyny owoce morwy białej mogą być koloru białego, różowego, a nawet czarnego. Dojrzewają pod koniec lipca i są jadalne. Jeśli mowa o smaku to zdecydowanie smaczniejsze są owoce morwy czerwonej i czarnej (bardzo rzadko występującej w Polsce) – gdyż są soczyste i mają słodko-kwaśny smak. Owoce odmiany morwy białej są raczej mdłe i mniej wyraziste w smaku. W medycynie ludowej wykorzystywane były ze względu na swe właściwości przeciwgorączkowe i moczopędne. Znaczna zawartość pektyn korzystnie wpływa na funkcjonowanie jelit – poprawiając ich perystaltykę, ułatwiając tym samym wypróżnianie. Dodatkowo, zawarte w owocach morwy garbniki działają ściągająco na błonę śluzową przewodu pokarmowego. Świeże owoce tej rośliny są zatem szczególnie polecane w schorzeniach wrzodowych żołądka i dwunastnicy. Natomiast świeżo uzyskany sok  jest polecany przy anemii, obfitych krwawieniach, oraz w dolegliwościach sercowo-naczyniowych. Badania wykazały także, że regularne spożywanie konfitury z morwy może chronić komórki przed uszkodzeniem oraz opóźnia procesy starzenia komórkowego;

- liście morwy białej, prócz swego wyżej wspomnianego działania wobec podwyższonego poziomu cukru, to z kolei nieocenione źródło witamin z grupy B.  Obecność znacznej ilości witamin z tej grupy w liściach morwy, jest niejako jej cechą charakterystyczną, dzięki której jest tak często stosowana jako suplement diety. Dodatkowo, wyciągi z liści tej rośliny wykazują działanie przeciwzapalne i ochronne wobec komórek wątroby. Obniżają także aktywność tyrozynazy i zapobiegają tworzeniu się ciemnych plam na skórze. Nalewka z liści morwy jest natomiast zalecana przy przeziębieniach jako środek przeciwgorączkowy, a przy anginie, dzięki właściwościom ściągającym śluzówkę, działa odkażająco;

- korzeń morwy, a ściślej - wyciąg z jej  korzenia - jest z kolei bardzo dobrym środkiem na kaszel, bronchit oraz astmę. Tradycyjnie korzenie morwy były wykorzystywane jako środek wspomagający pracę układu odpornościowego oraz zwiększający witalność całego organizmu.

Do najczęstszych patologii, w których stosuje się morwę białą zalicza się:

- problemy sercowo-naczyniowe,

- choroby układu oddechowego,

- cukrzycę typu II,

- chorobę wrzodową dwunastnicy i żołądka,

- obfite krwawienia,

- otyłość,

- podrażnienia skórne,

- anemię.

Morwa biała, ze względu na swe prozdrowotne właściwości i bogactwo składników, zyskała miano „roślinnego skarbu”. Wydaje się, że określenie to nie jest przesadzone, a szczęśliwie - jej zastosowanie jest w zasadzie na wyciągnięcie ręki. Włączenie morwy białek jako elementu naszej codziennej diety nie stanowi obecnie najmniejszego problemu. Jest ona powszechnie dostępna w każdej ze swojej postaci i jako suplement diety może  być stosowana według własnych upodobań. Sklepy zielarskie oraz te ze zdrową żywnością, oferują suszone owoce morwy białej, a także suszone liście tej rośliny w formie ekspresowych herbatek lub mieszanek ziołowych do sporządzania naparu. Dodatkowo w  aptekach dostępne są także tabletki z jej ekstraktem. Co istotne, jedynymi pewnymi przeciwwskazaniami do spożycia morwy białej są: ciąża, laktacja oraz alergia na tą roślinę.