Depresja jest poważnym zaburzeniem psychicznym i objawia się przedłużającymi się odchyleniami nastroju. Jeśli smutek, przygnębienie, pesymistyczne nastawienie do świata trwa dłużej niż dwa tygodnie i rzutuje na sprawność intelektualną i fizyczną, powoduje zaburzenia snu, apatię i chęć izolacji, jest to sygnał do niepokoju. [III] Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) aktualnie podaje, że na depresję cierpi ok. 5% dorosłych i jest to jedna z kluczowych przyczyn niepełnosprawności oraz obciążenia systemów ochrony zdrowia na świecie. Depresja prowadzi do alienacji społecznej, a w najgorszym przypadku – nawet do samobójstwa. Każdego roku na świecie 700 tys. osób umiera z tego powodu i jest to czwarta pod względem częstotliwości przyczyna śmierci 15-29-latków. [IV]

Pandemia zachwiała filarami zdrowia psychicznego dzieci

Według WHO na zdrowie psychiczne wpływają możliwości zaspokajania swoich potrzeb, w tym osiąganie sukcesów, czerpanie radości i satysfakcji z życia, zdolność rozwoju, uczenia się, radzenia sobie ze zmianami i pokonywanie trudności, a także nawiązywanie i utrzymywanie dobrych relacji z innymi i udział w życiu społecznym. [V] – Pandemia zaburzyła najważniejsze czynniki wpływające na zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, czyli poczucie bezpieczeństwa, zdolność uczenia się, doświadczania i wyrażania emocji, funkcjonowania w społeczności szkolnej, inicjowania i podtrzymywania relacji. Rodzina, edukacja i relacje z rówieśnikami to podstawowe wartości i filary zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, które podczas pandemii zostały zachwiane i wytrącone z naturalnego rytmu. Obserwujemy w tej grupie nasilenie lęków, a także problemy z koncentracją i pamięcią – mówi Izabela Kielczyk, psycholog biznesu i psychoterapeuta.

COVID-19 i depresja

Okazuje się, że COVID-19 może mieć bezpośredni wpływ na zdrowie psychiczne. Zdarza się bowiem, że osoby po chorobie w późniejszym czasie zgłaszają ciągłe bóle głowy, zmęczenie, nerwowość lub ogólne uczucie strachu. W USA ponad połowa zbadanych osób po COVID-19 sygnalizowała objawy depresji kilka miesięcy po wyzdrowieniu, ponadto osoby z cięższymi objawami zapadały na depresję częściej. [VI] Pojawienie się pandemii COVID-19 stworzyło także warunki, w których wiele czynników wpływających na pogorszenie stanu zdrowia psychicznego uległo pogłębieniu. W badaniach CBOS jako przyczynę depresji ankietowani w większości (71%) podali nadmierny, długotrwały stres. Dodatkowo ponad połowa (56%) wskazała też na samotność i brak lub spłycenie kontaktów międzyludzkich oraz nadmiar pracy i obowiązków (52%). [II] 

Bezprecedensowy globalny kryzys zdrowia psychicznego

Grupami szczególnie narażonymi na czynniki obciążające psychikę i powodujące stany depresyjne są dzieci i młodzi ludzie [VII], pracownicy służby zdrowia [VIII], osoby z niepełnosprawnościami [IX]. Niepokojące objawy często dotyczą także pracowników, co może niepokoić pracodawców. Po pandemii COVID-19 czeka nas etap długiej rekonwalescencji zdrowia psychicznego. Z perspektywy psychologa biznesu widzę niepokojący wzrost problemów psychicznych wśród pracowników związanych ze zmianami na rynku pracy, pracą zdalną, zbyt dużą ilością obowiązków służbowych i zanikaniem granic pomiędzy życiem służbowym a prywatnym. Zaburzenia lękowe, stany obniżonego nastroju i spadek motywacji zaczęły bardzo niepokoić pracodawców i coraz częściej rozważają oni zapewnienie psychologicznej pomocy pracownikom. Chyba nigdy wsparcie ze strony psychologów i psychoterapeutów nie było tak potrzebne i pożądane, jak teraz – twierdzi Izabela Kielczyk.