Epigenetyka to dziedzina nauki, która zajmuje się badaniem pozagenowego sposobu dziedziczenia. Badania na szczurach opisują wpływ stopnia zestresowania matki na zmiany w zachowaniu się zwierząt począwszy od urodzenia do okresu dorosłości. Obserwowano również różnice w zachowaniu potomstwa w zależności od płci. W tym przypadku mamy do czynienia z informacją dziedziczoną bez udziału jądrowego materiału genetycznego matki. Zmiany obserwowane już w pierwszym pokoleniu wykluczają inny rodzaj dziedziczenia.

W organizmach większości zwierząt główną rolę w indukcji reakcji stresowej przypisuje się CRF1 (corticotropin-releasing factor 1). Jest to 41 aminokwasowy neuropeptyd uczestniczący w tworzeniu neuroendokrynnych, autonomicznych oraz behawioralnych odpowiedzi na stres. Dane otrzymane z badań klinicznych potwierdzają rolę CRF1 w rozwoju depresji oraz reakcji niepokoju. 

Badacze z Uniwersytetu Haifa w Izraelu skupili swoje zainteresowania na określeniu możliwości modulacyjnych stresu w odniesieniu do zmian w ekspresji genów oraz zmian behawioru na przestrzeni kilku pokoleń. Wcześniejsze doniesienia naukowe ujawniły, że stresowanie samic zarówno u ludzi jaki i zwierząt, nawet przed poczęciem dziecka wpływało na behawior ich potomstwa a nawet wnuków. Biorąc pod uwagę powyższe, naukowcy zbadali  dorosłe samice szczurów, które zostały zestresowane już przed zajściem w ciąże.

Doświadczenie stresowe doprowadziło do zwiększenia ekspresji genu CRF1 w korze przedniej mózgu stresowanych szczurzyc. Jest to region mózgu odpowiedzialny za regulacje emocjonalne oraz podejmowanie decyzji. W komórkach jajowych stresowanych gryzoni obserwowano również istotny wzrost ekspresji genu CRF1.

Co ciekawe, ekspresja genu CRF1 zwiększona była u żeńskiego potomstwa tuż po urodzeniu. Naukowcy przypuszczają więc, że CRF1 może być głównym markerem odpowiedzialnym za przenoszenie doświadczeń stresowych na przestrzeni pokoleń, prawdopodobnie przez linie zarodkowe. Wydaję się, że postnatalna matczyna opieka nie ma większego wpływu na obserwowane efekty.

Badania na dorosłym potomstwie stresowanych szczurzyc wykazały zmiany w zachowaniu zwierząt a także zmiany w ekspresji genu CRF1. Obserwowano większą ekspresję genu CRF1 u potomstwa stresowanych matek. Największą ekspresję genu CRF1 obserwowano jednak u szczurzyc, które dodatkowo eksponowane były na stres.

Tradycyjna wiedza na temat przekazywania pewnych cech potomstwu kojarzy sie z dziedziczeniem materiału genetycznego obecnego w komórce jajowej oraz plemniku. Badania te wskazują na odmienny rodzaj dziedziczenia. Dokładny mechanizm powstawania takich zależności nie jest do końca wyjaśniony. Wiadomym jest, że obserwowane w tym badaniu zmiany w genomie nie zachodzą i nie utrwalają się tak szybko. Musi więc istnieć inny niz tradycyjny mechanizm regulacji ekspresji genów – w tym przypadku genu CRF1. Proces ten wymaga dalszych badań.

Wiele chorób o podłożu psychicznym wiążę się ze stresem. Zwrócenie uwagi na inny sposób dziedziczenia niektórych skłonności może stać się kluczowym w dokładnym zrozumieniu i określeniu przyczyn takich schorzeń.