Konkurs SONATINA jest skierowany do osób, które uzyskały stopień naukowy doktora w okresie do 3 lat przed rokiem wystąpienia z wnioskiem lub którym stopień ten został nadany do 30 czerwca 2021 r. W jego piątej edycji młodzi badacze złożyli 160 wniosków na łączną kwotę ponad 100 mln zł. Do finansowania eksperci NCN skierowali 52 z nich o wartości prawie 34 mln zł, co oznacza, że wskaźnik sukcesu wyniósł 32,5%. Przyznane granty pokryją koszty pełnoetatowego zatrudnienia laureatów w polskich jednostkach naukowych, realizacji badań podstawowych i aplikacyjnych oraz trwających od 3 do 6 miesięcy staży zagranicznych. Najwięcej wniosków, bo aż 63, złożono w grupie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce. Finansowanie o wartości ponad 10,6 mln zł uzyskało 20 z nich. W naukach ścisłych i technicznych zgłoszono 61 propozycji projektów, spośród których 20 otrzymało granty w kwocie ponad 12,5 mln zł. W przypadku nauk o życiu do NCN wpłynęło 36 wniosków, 12 z nich przyznano środki w wysokości powyżej 10,7 mln zł. Skierowane do finansowania projekty zostaną zrealizowane w jednostkach naukowych w całej Polsce. Na listach rankingowych znaleźli się m.in. badacze z uniwersytetów, politechnik, instytutów PAN i Sieci Badawczej Łukasiewicz. Listy rankingowe konkursu SONATINA 5 zostały opublikowane na stronie Narodowego Centrum Nauki.

Laureaci konkursu SONATINA 5

Laureaci piątej edycji SONATINY przyjrzą się różnorodnym zagadnieniom badawczym. Jednym z nich są kulturowe i społeczne uwarunkowania relacji pomiędzy osobami niewidomymi i psami przewodnikami. Projekt, którego kierownikiem jest dr Kamil Pietrowiak z Wydziału Historycznego UG, skupi się na analizie sposobów, w jaki osoby niewidzące współpracują i komunikują się z pomagającymi im czworonogami. Rezultaty badań pozwolą uzupełnić ogólną wiedzę na temat funkcjonowania osób niewidomych oraz bliskich interakcji między ludźmi i zwierzętami. W ramach przyznanych w konkursie grantów naukowcy zbadają także reakcję ptaków morskich na ocieplenie środowiska Arktyki. Celem projektu, realizowanego pod kierownictwem dr Martyny Syposz z Wydziału Biologii UG, jest ustalenie, jak zmiany klimatyczne wpłynęły na aktywność alczyka w ciągu sezonu lęgowego. Przeprowadzone prace badawcze dostarczą informacji na temat zachowań społecznych i rodzicielskich ptactwa morskiego oraz wpływu ewolucji klimatu na te zachowania. Z kolei dr Michał Czub z Wydziału Biologii UW, dzięki otrzymanemu w SONATINIE 5 finansowaniu, przyjrzy się ekologicznym konsekwencjom zatapiania broni chemicznej w Morzu Bałtyckim. Zatapiane substancje bojowe nie podlegają neutralizacji, lecz stanowią realne zagrożenie i są toksyczne dla organizmów wodnych. Związki te zostały wykryte w mięśniach bałtyckich ryb, w tym dorsza atlantyckiego. Badania dr. Michała Czuba umożliwią opisanie różnorodnych efektów ekspozycji trujących środków bojowych na faunę i środowisko Bałtyku. Po zakończeniu realizacji grantów naukowcy będą mogli starać się o finansowanie projektów w konkursie SONATA dla bardziej doświadczonych doktorów lub SONATA BIS, który umożliwia utworzenie nowego zespołu badawczego. Pełna lista nagrodzonych projektów znajduje się tutaj. 

Polityka otwartego dostępu – Open Access

Zgodnie z przyjętą przez Narodowe Centrum Nauki polityką otwartego dostępu (Open Access) wyniki przeprowadzonych w ramach konkursów NCN badań zostaną upowszechnione za pomocą różnych ścieżek publikacyjnych. Będą to spełniające określone warunki czasopisma i platformy otwartego dostępu. Dzięki temu efekty realizacji projektów będą mogły zostać wykorzystane przez społeczeństwo w sposób natychmiastowy i bezpłatny.