Jak ta nowa rzeczywistość, w której koronawirus wymógł reorganizację sektora opieki zdrowotnej wpływa na osoby przewlekle chore, wśród których liczne grono stanowią cukrzycy? Czy zdalny kontakt z lekarzem może zapewnić im odpowiednią opiekę? Jeśli tak, to jakich narzędzi potrzebują, aby skorzystać np. z teleporady? Odpowiedzi m.in. na te pytania udzielili Szymon Chamuczyński, Dyrektor Działu Produktów Masowych w Asseco Poland oraz Maria Kołodziejska-Zych, Kierownik Produktu w firmie Genexo, w rozmowie z redakcją Asseconews.pl, która odbyła się z okazji obchodzonego 14 listopada Światowego Dnia Cukrzycy.

Pandemia koronawirusa ma ogromny wpływ na sektor opieki zdrowotnej nie tylko w kontekście osób zakażonych, ale również pacjentów mierzących się z innymi schorzeniami. Jak obecne realia wpływają na leczenie osób chorych na cukrzycę?

Szymon Chamuczyński: W okresie pandemii pacjenci z chorobami przewlekłymi, a do tych zaliczamy osoby z cukrzycą, mocniej odczuwają problemy związane z reorganizacją opieki zdrowotnej. Efektem wprowadzonych zmian jest ograniczenie bezpośredniego dostępu do lekarzy, który częściowo został zastąpiony konsultacjami telefonicznymi oraz telewizytami. Ta sytuacja sprawiła, że wzrosła rola takich rozwiązań jak e-rejestracja, która ułatwia zamówienie i organizację teleporady czy aplikacje mobilne, które umożliwiają sprawdzenie dostępności leków, tak aby pacjent nie musiał szukać ich osobiście w kilku aptekach, narażając się na zakażenie koronawirusem. Zwiększyło się także znaczenie różnego rodzaju zdalnej wymiany informacji pomiędzy pacjentem a lekarzem.

Maria Kołodziejska-Zych: Nowe technologie mają teraz kluczowe znaczenie, bo dostęp do pomocy lekarskiej w dotychczasowym modelu jest bardzo utrudniony, więc ta pomoc jest udzielana tylko najpilniejszym przypadkom. Ten sam problem dotyka osoby z cukrzycą, które nie mogą dostać się do diabetologa, a zdecydowana większość planowanych wizyt została odwołana. Obawiam się, że pokłosie tego będziemy odczuwać już niedługo, gdyż cukrzyca jest chorobą, która „nie boli”. Tylko tak naprawdę najgorsze są jej powikłania na skutek braku wyrównania glikemii oraz prawidłowej samokontroli pacjenta.

Czy zatem możemy powiedzieć o „powikłaniach COVID-owych cukrzycy”?

M.K.Z.: Raporty epidemiologiczne pokazują, że wśród osób ze zdiagnozowanym COVID-19 znaczny odsetek (zależnie od raportu te wielkości mieszczą się w przedziale 20-50%) stanowią osoby z cukrzycą. Dlatego wielu pacjentów pyta diabetologów o ryzyko zachorowania i sposoby protekcji. Dane pokazują, że cukrzyca sama w sobie nie zwiększa ryzyka zakażenia się wirusem, jednak w przypadku zachorowania, choroba ma cięższy przebieg, a rokowania są gorsze. Należy pamiętać, iż zawsze (nie tylko w dobie pandemii) przewlekła hiperglikemia (zbyt wysoki poziom cukru we krwi) podobnie jak nadmiar tkanki tłuszczowej, obniżają znacznie odporność. Dlatego tak ważna jest regularna samokontrola pacjentów.

Jak w takim razie powinna taka samokontrola przebiegać?

M.K.Z.: W warunkach domowych pomiaru glikemii dokonujemy glukometrem. Ważne, aby urządzenie było precyzyjne i dokładne oraz proste w użyciu – posiadało jeden przycisk. Gdybym ja wybierała glukometr dla siebie, to na pewno chciałabym, aby posiadał on automatyczny wyrzut paska testowego, gdyż umożliwia on brak kontaktu z krwią po pomiarze. Podczas pomiaru pamiętajmy zawsze  o podstawowych zasadach, które należy zachować przy pobieraniu próbki krwi – umyte mydłem i ciepłą wodą ręce, odpowiednie umieszczenie paska testowego w szczelinie oraz niewyciskana i nierozmazana kropla krwi są kluczowe, aby prawidłowo wykonać badanie. Wynik zapisuje się automatycznie w pamięci glukometru. Jeśli pacjent ma zainstalowaną w telefonie aplikację Moje Pomiary, to glukometr Glucomaxx® CONNECT automatycznie prześle do niej wynik.

Rozumiem, że za pomocą aplikacji pacjent prowadzi swój dzienniczek pomiarów. Jak jego lekarz może je odczytać?

S.Ch.: Tutaj mamy dwie opcje. Pierwsza to oznaczenie pomiarów, które chcemy przekazać lekarzowi, przygotowanie na ich bazie pliku PDF i wysłanie go mailem do lekarza. Nie polecam jej jednak ze względu na dość niski poziom bezpieczeństwa. Druga możliwość to również oznaczenie pomiarów i przygotowanie na ich bazie dokumentu, a następnie skorzystanie z funkcji automatycznego przekazania go do aplikacji mobilnej Informacje Medyczne. Jeśli jednostka medyczna, z której usług korzysta pacjent, posiada to rozwiązanie, to pacjent może przesłać dokument lekarzowi. W tym przypadku cała komunikacja jest szyfrowana i bezpieczna. Co więcej, lekarz zobaczy przesłany dokument w trakcie wizyty lub teleporady przy danych pacjenta i będzie mógł go automatycznie włączyć do jego dokumentacji. To znacznie przyspiesza i ułatwia pracę lekarza, równocześnie podnosząc poziom obsługi.

Wspomniał Pan o kwestiach bezpieczeństwa. E-zdrowie to wiele korzyści, ale też wiele obaw, szczególnie wśród pacjentów, którzy udostępniają online swoje wrażliwe dane. Czy niechęć przed przekazywaniem informacji o swoim stanie zdrowia zewnętrznym podmiotom nie jest w tym przypadku uzasadniona?

S.Ch.: To jak wrażliwe są dane medyczne rozumiemy od lat. Pandemia niewiele tu zmieniła. W ogólnym odczuciu może nawet bardziej zmniejszyła opory, z jakimi pacjenci udostępniają informacje o sobie. W Asseco jesteśmy jednak zdania, że dane o leczeniu muszą być zabezpieczone na najwyższym poziomie oraz że to pacjent powinien decydować o tym, co się z nimi dzieje. Z tego powodu w naszych rozwiązaniach stosujemy model, w którym nie ma żadnego centralnego portalu Asseco gromadzącego i analizującego dane pacjentów. Udostępniamy mechanizmy do komunikacji, zostawiając pacjentom i jednostkom medycznym decyzję co do jej zakresu. Przykładowo za pomocą aplikacji Informacje Medyczne, z której pacjent może przesłać do lekarza dzienniczek pomiaru glukozy, zapewniamy poprawną komunikację między nimi, ale ze względu na szyfrowanie nie wiemy, co pacjent wysyła jednostce medycznej, a co ta jednostka udostępnia pacjentowi.

Więcej informacji: Dla Pacjenta oraz Glucomaxx® CONNECT.