Fot. Rogowacenie ciemne na skórze

Niektóre choroby skórne mogą spotkać każdego z nas, ale diabetycy zapadają na te przypadłości łatwiej. Należą do nich przede wszystkim infekcje bakteryjne i grzybicze. Utrzymanie właściwego poziomu cukru we krwi pozwala zapobiegać problemom skórnym związanym z cukrzycą, ale także innym objawom tej choroby. Zmiany skórne są często pierwszymi widocznymi symptomami cukrzycy. Większość z nich można łatwo leczyć oraz im zapobiegać, pod warunkiem że zostaną odpowiednio wcześnie wykryte. Cukrzyca typu 2 może pogorszyć istniejące schorzenia skórne, a także powodować powstanie nowych. 

Przyczyny powstawania zmian skórnych w przebiegu cukrzycy

W czasie cukrzycy występuje spadek odporności, czyli upośledzenie mechanizmów obronnych organizmu. Dochodzi wtedy do zaburzenia funkcji leukocytów, które chronią organizm przed infekcjami. Białe krwinki są odpowiedzialne za fagocytozę, czyli pochłanianie patogenów przez fagocyty. By przebiegała ona prawidłowo, niezbędna jest energia uzyskiwana z glikolizy, zaś niedobór insuliny u cukrzyków przyczynia się do upośledzenia tego procesu, co w efekcie wpływa na fagocytozę. W konsekwencji fagocyty wykazują zmniejszoną zdolność do neutralizowania patogenów, a to przyczynia się do częstszych zakażeń.

Osoby chore na cukrzycę są bardziej podatne na infekcje grzybicze, zwłaszcza Candida albicans. Wspomniany drożdżopodobny grzyb powoduje czerwoną, swędzącą wysypkę, bardzo często otoczoną pęcherzami. Zwykle pojawia się ona w ciepłych i wilgotnych miejscach na skórze, takich jak pachy lub przestrzenie między palcami. Inne schorzenia grzybicze, które dotykają diabetyków, to przede wszystkim stopa atlety oraz infekcje pochwy.

Nadmiar cukru we krwi przyczynia się do zmian zwyrodnieniowych we włośniczkach, tętniczkach oraz w żyłach, co w konsekwencji prowadzi do upośledzenia układu naczyniowego oraz niedożywienia skóry. Najczęstszymi objawami są: nadmierna suchość skóry, łuszczenie się oraz nadwrażliwość. Z pozoru małe skaleczenia bywają bardzo niebezpieczne, ponieważ proces gojenia się trwa o wiele dłużej niż u osoby zdrowej. Często dochodzi do tzw. miniwylewów powodujących powstawanie na skórze charakterystycznych przebarwień – brązowych plam. Są one symptomatyczne dla cukrzycy typu 1. Bardzo sucha i pozbawiona łoju skóra sprawia, że diabetycy borykają się z problemem uporczywego świądu. Ciągłe drapanie powoduje, że powstałe ranki trudno i długo się goją. W efekcie może dochodzić do powstania przypadkowych infekcji skóry. Zmniejszone krążenie krwi może prowadzić do zmian w kolagenie skóry. Uszkodzenie komórek skóry u cukrzyków może nawet wpływać na zdolność pocenia się.

Zmiany skórne w cukrzycy

Jedną z najbardziej charakterystycznych dla cukrzycy zmian skórnych jest rogowacenie ciemne (acanthosis nigricans). Charakteryzuje się brunatnymi, zgrubiałymi plamami na skórze, które pojawiają się na karku oraz pod pachami.

Kolejną zmianą, która występuje u prawie połowy chorych, jest dermopatia cukrzycowa. Powiązana jest z mikronaczyniowym powikłaniem cukrzycy i wielokrotnie współwystępuje z retinopatią bądź nefropatią. Objawia się brązowymi plamami, które pojawiają się symetrycznie na piszczelach. Po około dwóch latach zanikają, zaś w ich miejscu pozostaje zagłębienie i przebarwienie.

Rumieniec cukrzycowy (rubeosis diabeticorum) to czerwone plamy występujące na twarzy oraz szyi, którym często towarzyszą teleangiektazje (rozszerzone naczynka, tzw. pajączki). Są widoczne przy wysokich wahaniach poziomu cukru we krwi, co przyczynia się do powstawania mikrouszkodzeń naczyń krwionośnych. Podwyższone ciśnienie krwi wywołuje nabrzmienie komórek śródbłonka, jednocześnie zwiększając przepuszczalność naczyń. W następstwie prowadzi to do powstania mikrowylewów podskórnych, zwanych rumieńcem.

Mimo ciągłego edukowania społeczeństwa, wciąż nie kojarzymy z cukrzycą takich problemów skórnych, jak: suchość, świąd czy nawracająca grzybica. Te objawy nadal są pomijane w diagnostyce.