Charakterystyka peptydów w kontekście pielęgnacji włosów

Peptydy to krótkie łańcuchy aminokwasów, które pełnią różnorodne funkcje biologiczne w organizmie. W trychologii peptydy wzbudzają znaczące zainteresowanie jako potencjalne środki do stymulacji wzrostu włosów i walki z ich utratą. Niektóre peptydy mogą pośrednio wspierać mikrokrążenie poprzez stymulację czynników wzrostu, takich jak VEGF, co sprzyja lepszemu odżywieniu mieszków włosowych i może prowadzić do zwiększenia gęstości włosów. Dzięki swoim właściwościom regenerującym i przeciwzapalnym wspierają także odbudowę bariery ochronnej skóry, redukując podrażnienia i wspomagając utrzymanie zdrowego środowiska dla wzrostu włosów.

Mechanizm działania peptydów w stymulacji wzrostu włosów

Peptydy wspierają wzrost włosów, działając na komórki mieszków włosowych – przede wszystkim komórki brodawki skórnej (DPC) i keratynocyty. Pobudzają je do dzielenia się, chronią przed obumieraniem oraz poprawiają ich odżywienie.

Główne działanie peptydów obejmuje:

* pobudzanie wzrostu komórek – m.in. peptydy miedziowe (GHK-Cu) czy peptyd o nazwie Acetyl Tetrapeptide-3 przyspieszają namnażanie komórek odpowiedzialnych za pobudzenie wzrostu włosów,

* ochronę przed stresem oksydacyjnym – niektóre peptydy zmniejszają liczbę uszkodzonych i obumierających komórek mieszków włosowych,

* hamowanie czynników blokujących wzrost – część z nich ma możliwość redukcji poziomu białek zatrzymujących przejście w fazę anagenu, tj. wzrostu włosa,

* zwiększanie ilości czynników wzrostu – wspierają produkcję VEGF, FGF czy IGF-1, co poprawia ukrwienie i odżywienie mieszków włosowych,

* wzmacnianie struktury włosów – pobudzają syntezę keratyny w komórkach mieszków włosowych, co przekłada się na lepszą jakość i grubość włosów,

* działanie przeciwzapalne i antyoksydacyjne – łagodzą stany zapalne skóry głowy i neutralizują wolne rodniki,

* przyspieszanie cyklu wzrostu – badania sugerują, że niektóre peptydy mogą wspierać szybsze przejście mieszków włosowych w fazę anagenu.

Dzięki tym mechanizmom peptydy są dziś jednymi z najbardziej obiecujących składników w nowoczesnej trychologii – zarówno w preparatach kosmetycznych, jak i terapiach gabinetowych.

Klasyfikacja peptydów stosowanych w trychologii

Peptydy stosowane w trychologii można klasyfikować ze względu na ich strukturę, pochodzenie i mechanizm działania:

* peptydy biomimetyczne – syntetyczne lub naturalne peptydy, które naśladują działanie naturalnych czynników wzrostu we włosach, aktywując korzystne procesy bez skutków ubocznych (przykładem jest peptyd miedziowy [GHK-Cu], pierwotnie zidentyfikowany w ludzkim osoczu, który stymuluje komórki mieszków włosowych),

* peptydy sygnałowe – krótkie peptydy stymulujące komórki do produkcji ważnych białek, takich jak keratyna i kolagen, które poprawiają strukturę i wzrost włosów, np. Acetyl tetrapeptide-3, który wspomaga syntezę kolagenu typu III i wykazuje działanie przeciwzapalne oraz Myristoyl pentapeptide-4, który zwiększa produkcję keratyny,

* peptydy transportujące – mają zdolność dostarczania mikroelementów, takich jak miedź, do komórek włosów, wspierając ich prawidłowe funkcjonowanie, np. GHK-Cu, który łączy właściwości zarówno transportujące, jak i sygnałowe.

Dodatkowe właściwości peptydów

Niektóre peptydy wykazują też działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne, co pomaga chronić mieszki włosowe przed stresem i stanem zapalnym. Ponadto wspierają przejście mieszków włosowych z fazy spoczynku do aktywnego wzrostu, co sprzyja szybszemu odrostowi włosów.

Najlepiej przebadane peptydy stymulujące wzrost włosów

* Biotinoyl tripeptide-1 – syntetyczny peptyd, który łączy w sobie tripeptyd i biotynę (witaminę B7), znany ze swojego działania wzmacniającego włosy. Biotinoyl tripeptide-1 działa przede wszystkim poprzez stymulację komórek mieszków włosowych, co wspomaga wzrost i regenerację włosów. Dzięki biotynie, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania keratynocytów, peptyd ten wspiera syntezę keratyny – podstawowego białka budulcowego włosa. Dodatkowo wpływa na poprawę mikrokrążenia skóry głowy, zwiększając dopływ składników odżywczych do mieszków włosowych. Działa również ochronnie, zapobiegając dalszej łamliwości włosów i zmniejszając ich wypadanie. Badania wskazują, że Biotinoyl tripeptide-1 może także aktywować szlaki sygnałowe związane z proliferacją komórek brodawki skórnej, co sprzyja przedłużeniu fazy anagenu. W trychologii peptyd ten jest stosowany szczególnie w przypadkach łysienia telogenowego, osłabionych włosów po stresie lub po porodzie.

* Acetyl tetrapeptide-3 – syntetyczny peptyd, który stymuluje produkcję białek macierzy zewnątrzkomórkowej (ECM), zwłaszcza kolagenu typu III, co wspiera zdrowie i elastyczność skóry głowy oraz brodawki włosa. Działa przeciwzapalnie, obniżając poziom prozapalnych cytokin, co pomaga w redukcji podrażnień i stanów zapalnych skóry głowy. Badania kliniczne wykazały, że preparaty z tym peptydem mogą być równie skuteczne jak minoksydyl (3%) w leczeniu łysienia androgenowego, a przy tym nie wywołują typowych działań niepożądanych, takich jak zaczerwienienie czy świąd.

* Copper tripeptide-1 – peptyd miedziowy naturalnie występujący w organizmie, stosowany także w formie syntetycznej w trychologii (GHK-Cu). Peptyd miedziowy to krótki łańcuch aminokwasów połączony z jonem miedzi, który wiąże się z receptorami w komórkach skóry, stymulując proliferację keratynocytów, fibroblastów i komórek brodawki włosa (DPC). Zwiększa produkcję czynników wzrostu, takich jak VEGF i bFGF, które poprawiają unaczynienie i odżywienie mieszków włosowych. Dodatkowo obniża wydzielanie TGF-β1 – czynnika hamującego wzrost włosów – dzięki czemu jest skutecznym peptydem stosowanym w trychologii.

* Myristoyl pentapeptide-4 – syntetyczny peptyd sygnałowy, który działa jako sygnał pobudzający geny odpowiedzialne za produkcję keratyny – najważniejszego białka włosów. Stymuluje keratynocyty do produkcji większej ilości keratyny, co wzmacnia i poprawia strukturę włosów. Często stosowany jest w liposomach razem z innymi peptydami, co zwiększa jego skuteczność i penetrację w głąb skóry. W trychologii wykorzystywany jest do wzmacniania włosów osłabionych, poprawy ich grubości i elastyczności, a w połączeniu z innymi peptydami – wspiera regenerację mieszków włosowych i zmniejsza łamliwość włosów.

Podsumowanie

Peptydy coraz wyraźniej zaznaczają swoją rolę w nowoczesnej trychologii, a dzięki precyzyjnemu oddziaływaniu na komórki mieszków włosowych i mechanizmy wzrostu włosów są skutecznym narzędziem w walce z wypadaniem włosów i poprawie ich jakości. Tym samym rośnie zainteresowanie ich zastosowaniem zarówno w kosmetologii, jak i zabiegach gabinetowych.