Koenzym Q10, nazywany również witaminopodobną cząsteczką, występuje w każdej komórce człowieka. W nomenklaturze chemicznej to 2,3-dimetoksy-5-metylo-6-poliizoprenylobenzeno-chinon. Występuje również pod nazwami ubichinon i CoQ10. Jest wartościowym składnikiem dla komórek skóry, ponieważ pomaga utrzymać prawidłowe funkcję skóry, m.in. wspomagając jej regenerację. Dodatkowo uczestniczy w procesach podziałów komórkowych oraz syntezie białek podporowych.

Koenzym Q10 w kosmetykach

Jest substancją nierozpuszczalną w wodzie, natomiast dobrze rozpuszcza się w tłuszczach. Dodatkowo termostabilne właściwości koenzymu Q10 pozwalają na wprowadzenie tego związku do receptur kremów bez szczególnych utrudnień. Stąd ten składnik powszechnie sprawdza się w przemyśle kosmetycznym. Kolejną zaletą koenzymu Q10 jest to, że jest składnikiem bezpiecznym i ogólnie dobrze tolerowanym przez skórę. Najczęściej spotykamy go w kremach przeciwzmarszczkowych/przeciwstarzeniowych – w znaczeniu marketingowym – czyli przeznaczonych dla skór dojrzałych, wymagających wzbogaconej pielęgnacji w celu poprawy struktury skóry. Możemy go także spotkać w kosmetykach nawilżających skórę ciała i twarzy.

Działanie antyoksydacyjne koenzymu Q10

Koenzym wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne, neutralizując wolne rodniki, dzięki czemu spowalnia procesy starzenia się. Zapobiega oksydacyjnym uszkodzeniom błon komórkowych (bierze udział w ich prawidłowym funkcjonowaniu) i chroni DNA przed uszkodzeniem promieniowaniem UV. 

Efekty stosowania kosmetyków z koenzymem Q10

Poza antyoksydacją enzym ten cechuje się właściwościami regenerującymi skórę i zwiększa skuteczność bariery skórnej, jednak w produktach kosmetycznych nie jest w stanie przenieść się do żywych warstw skóry właściwej. Wykazując swoje działanie antyoksydacyjne, nie działa na mitochondria, ma za to właściwości ograniczające stan zapalny, więc może być pomocny w pielęgnacji skóry z trądzikiem pospolitym bądź różowatym. Dodatkowo zmniejsza aktywność melanocytów, więc może wspomagać kosmetologiczne terapie zmniejszające przebarwienia skóry. Ta substancja wpływająca również na wygładzenie naskórka. Podsumowując, pod kątem kosmetologicznym jest odpowiedni dla każdego rodzaju skóry. Warto też zaznaczyć, że działanie koenzymu Q10 jest zależne od występowania pozostałych składników w danym produkcie kosmetycznym.

Koenzym Q10 w diecie i suplementacji

Koenzym Q10 jest składnikiem łańcucha mitochondrialnego związanego z transportem elektronów. Starzenie się, choroby przewlekłe i niektóre leki, w tym statyny, mogą mieć wpływ na endogenną syntezę CoQ10. Organizm wytwarza koenzym Q10 z pokarmów zawierających kwas linolowy lub alfa-linolenowy. Przykładowym źródłem koenzymu Q10 są ryby, takie jak: łosoś, tuńczyk i makrela. Dodatkowo koenzym Q10 występuję w: wołowinie, wątróbce, czarnej porzeczce i kalafiorze. Z wiekiem poziom koenzymu Q10 obniża się, więc zalecana jest jego suplementacja związkami, które wpływają na jego syntezę, m.in. kwasem foliowym i witaminami B2, B6 i B12. Suplementacja koenzymem Q10 rekomendowana jest również osobom z kłopotami sercowo-naczyniowymi. Jeśli chodzi o problemy skórne, koenzym Q10 jest uniwersalną substancją w pielęgnacji skóry. Wraz ze zrównoważoną dietą może wspomóc opóźnianie procesów starzenia się. Zaleca się przyjmowanie go wraz z tłuszczowym posiłkiem, aby był lepiej przyswajalny. Przed rozpoczęciem suplementacji sugerowana jest konsultacja z lekarzem. Suplementacja koenzymem Q10 jest przeciwskazana u kobiet w ciąży i karmiących.

Komentarz eksperta – Ewy Mor-Xhetani

Koenzym Q10 to niezwykle cenny składnik w kosmetologii, ponieważ wspiera procesy energetyczne w komórkach skóry i chroni je przed stresem oksydacyjnym. Jego skuteczność w pielęgnacji zależy jednak nie tylko od obecności w składzie, ale przede wszystkim formy i technologii dostarczenia. CoQ10 jest związkiem lipofilowym, dlatego najlepiej działa w formulacjach opartych na tłuszczach, liposomach lub nanonośnikach, które ułatwiają jego wnikanie w głąb naskórka. W preparatach anti-aging często łączy się go z witaminą E i ceramidami, co wzmacnia barierę hydrolipidową i potęguje efekt antyoksydacyjny. Ciekawostką jest, że czysty koenzym Q10 ma charakterystyczny, lekko orzechowo-fermentacyjny zapach, który w gotowych produktach jest zwykle maskowany przez odpowiednią bazę tłuszczową lub kompozycję zapachową. To składnik, który – właściwie opracowany – łączy naukę i biochemię z realnym efektem pielęgnacyjnym.

--

Ewa Mor-Xhetani – kosmetolog, pielęgniarka i chemik z ponad 15-letnim doświadczeniem. Właścicielka marki Skinoterapia propagująca holistyczne podejście do zdrowia i pielęgnacji skóry. Ekspertka w analizie i interpretacji składów kosmetycznych łącząca wiedzę chemiczną z praktyką kliniczną, aby tworzyć świadome i skuteczne rozwiązania pielęgnacyjne oparte na nauce i równowadze skóry.