Ewolucja technologii mikroigieł

Mikronakłuwanie (z ang. microneedling) zostało po raz pierwszy zastosowane w medycynie estetycznej jako metoda poprawy struktury skóry i redukcji blizn. Klasyczne urządzenia oparte były na stalowych igłach, które mechanicznie uszkadzały naskórek, pobudzając fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny. Z czasem technologia ta ewoluowała w kierunku bardziej zaawansowanych materiałów, takich jak krzemionka, która jest materiałem biokompatybilnym, stabilnym chemicznie i nietoksycznym. Jej mikrostrukturalna kontrola umożliwia tworzenie igieł o wysokiej precyzji i różnej głębokości penetracji. W odróżnieniu od tradycyjnych mikroigieł metalowych biomikroigły krzemionkowe są mniej inwazyjne, wykazują lepszą adhezję do powierzchni skóry i mniejsze ryzyko mikrourazów. Dzięki temu można je stosować nawet u osób z cerą wrażliwą i skłonną do podrażnień.

Mechanizm działania w terapii trądziku

Działanie biomikroigieł krzemionkowych opiera się na synergii efektu mechanicznego i biologicznego. Mikronakłucia inicjują naturalne procesy regeneracyjne, pobudzając proliferację keratynocytów, aktywując fibroblasty oraz stymulując angiogenezę. W wyniku kontrolowanego mikrourazu dochodzi do uwolnienia czynników wzrostu, takich jak TGF-β, PDGF czy VEGF, które przyspieszają odbudowę tkanek i poprawiają strukturę skóry. Jednocześnie biomikroigły zwiększają przepuszczalność bariery naskórkowej, ułatwiając wchłanianie substancji aktywnych, np. niacynamidu, cynku, kwasu azelainowego, retinoidów czy ekstraktów roślinnych o działaniu przeciwzapalnym. Badania przedkliniczne wykazują, że kontakt powierzchni skóry z mikrostrukturami krzemionkowymi może modulować poziom cytokin prozapalnych (IL-8, TNF-α), wpływając na redukcję reakcji zapalnej towarzyszącej trądzikowi.

Biomikroigły krzemionkowe jako nośnik substancji aktywnych

Krzemionka jest materiałem o porowatej strukturze, co pozwala na jej modyfikację chemiczną. Biomikroigły mogą więc pełnić funkcję nośnika substancji aktywnych: witamin, antyoksydantów czy peptydów biomimetycznych. Umożliwia to kontrolowane i stopniowe uwalnianie cząsteczek w głąb skóry, co zwiększa skuteczność zabiegu oraz ogranicza ryzyko podrażnień typowych dla preparatów stosowanych miejscowo. Zastosowanie mikroigieł krzemionkowych wpisuje się w trend tzw. smart delivery systems, czyli inteligentnych systemów transportu, w których aktywne substancje uwalniają się w odpowiedzi na warunki środowiskowe skóry, takie jak pH czy temperatura.

Wyniki badań klinicznych – praca Zaleskiej i wsp. (2025)

W 2025 r. Zaleska i współpracownicy opublikowali badanie kliniczne w czasopiśmie „Aesthetic Cosmetology and Medicine”, w którym oceniono skuteczność biomikroigieł krzemionkowych w terapii trądziku pospolitego. W badaniu wzięło udział dziesięć osób z łagodnym i umiarkowanym trądzikiem. Uczestnicy zostali poddani serii czterech zabiegów (co siedem dni) z użyciem mieszaniny biomikroigieł i aktywatora. Po czterech sesjach odnotowano: istotne zmniejszenie liczby zmian zapalnych i niezapalnych, odbudowę bariery hydrolipidowej naskórka, zmniejszenie kolonizacji bakterii, a także zwiększenie grubości skóry, co z kolei wpłynęło na redukcję trądziku. To pokazuje, że mechaniczna stymulacja pozwala na regenerację skóry i poprawę mikrokrążenia.

Perspektywy rozwoju

Biomikroigły krzemionkowe mają potencjał zastosowania nie tylko w terapii trądziku, ale również leczeniu przebarwień, blizn potrądzikowych oraz transdermalnym podawaniu leków i peptydów. Trwają prace nad ich integracją z systemami światłoterapii LED, koktajlami peptydowymi i osoczem bogatopłytkowym (PRP). W przyszłości mikroigły mogą być projektowane w sposób biodegradowalny lub z funkcją monitorowania stanu skóry w czasie rzeczywistym. Biomikroigły krzemionkowe stanowią innowacyjne i obiecujące narzędzie w terapii skóry trądzikowej. Dzięki synergii działania mechanicznego, biologicznego i transportowego wspomagają regenerację skóry, regulują mikrobiom i redukują stany zapalne. Choć potrzebne są dalsze, wieloośrodkowe badania, technologia ta może w najbliższych latach stać się jednym z filarów nowoczesnej dermatologii regeneracyjnej.