Jakie są rodzaje matchy? Którą herbatę najlepiej wybrać na początek?

Jeśli chodzi o rodzaje matchy, to co do zasady roślina jest jedna. Różnica polega na miejscu, w którym jest ona uprawiana oraz zawartości samej matchy w mieszanine, którą kupujemy. Najlepiej, żeby jednak była to 100% matcha pochodząca z Japonii – ta z Chin lub Tajwanu uznawana jest za gorszej jakości ze względu na mniej restrykcyjne zasady zbioru i możliwe domieszki zanieczyszczeń. Na początek wybrać należy matchę dobrej jakości z pewnego źródła, ale spróbować jej w małej ilości. Stopniowo można ją oczywiście zwiększać.

Jakie dokładnie związki o właściwościach prozdrowotnych są obecne w matchy i jak oddziałują one na organizm człowieka?

Najważniejszymi związkami chemicznymi, jeśli mówimy o właściwościach zdrowotnych matchy, są antyoksydanty (polifenol – katechina), tokoferol oraz L-teanina. Co do właściwości, to matcha pita regularnie może wypływać na wiele aspektów zdrowia, m.in. poprawia funkcje kognitywne, pamięć, działa neuroprotekcyjnie, obniża poziom stresu oksydacyjnego, spowalnia procesy starzenia się, poprawia insulinowrażliwość, redukuje ilość uwalnianych cytokin prozapalnych, wzmacnia naczynia krwionośne, spowalnia rozwój zapalenia wątroby czy zmniejsza ryzyko wystąpienia nowotworów jelita grubego.

Na jakie dolegliwości świetnie sprawdzi się matcha, szybko zapewniając widoczne lub odczuwalne efekty?

Jeśli chodzi o szybkie działanie, to może, podobnie jak kawa, dobrze wybudzić nas rano czy wspomóc przeciwzapalnie w swoim działaniu, jednak aby uzyskać zadowalające efekty, trzeba będzie uzbroić się w cierpliwość i regularnie spożywać matchę.

Czy matcha może być pomocna w łagodzeniu objawów depresji i przewlekłego spadku nastroju?

Tak, są takie doniesienia z badań medycznych, które mówią o tym, że witaminy zawarte m.in. w matchy pozytywnie wpływają na regulację gospodarki dopaminergicznej odpowiedzialnej właśnie za regulację nastroju.

Czy picie matchy może wywołać jakieś skutki uboczne?

Tak, najbardziej powszechnym skutkiem ubocznym jest efekt przeczyszczający.

Czy matcha może skutecznie zastąpić poranną kawę, aby dodać nam energii i witalności?

Tak, matcha zawiera kofeinę, może nawet zapewnić ten zastrzyk energii na dłużej, ponieważ dzięki innym zawartym substancjom wolniej uwalnia się do organizmu.

Czym wyróżnia się matcha na tle innych rodzajów zielonej herbaty?

Na pierwszy rzut oka różni się już sposobem przetworzenia – inne herbaty sprzedawane są w formie liści lub pyłu (w torebkach ekspresowych), natomiast matcha sprzedawana jest w proszku. Ma też większą zawartość L-teaniny.

Ile filiżanek tej herbaty jest zalecanych w ciągu dnia? Czy matchy można nadużyć?

Wszystko zależy od stężenia napoju, jaki przyrządzimy. Niemniej jednak niezależnie, czy będzie to w formie tradycyjnego naparu, jako dodatek do kawy, czy w połączeniu z mlekiem, rekomendowana dawka to około 1-2 płaskich łyżeczek dziennie. Zalecana ilość zależy od zawartości kofeiny, ale warto zwrócić uwagę na to, że spożywanie matchy może negatywnie wpłynąć na ilość wchłanianego do organizmu żelaza.

Czy sposób przygotowania herbaty wpływa na to, jakie właściwości będzie ona miała i jakie związki z powodzeniem przyswoi nasz organizm? Jak prawidłowo przygotować matchę?

Zdecydowanie tak. Przykładowo zbyt wysoką temperaturą wody/mleka pozbawiamy nasz napar wielu cennych witamin. Najlepiej sposób przygotowania matchy zobrazują filmiki dostępne w Internecie, których jest bardzo dużo, ale najważniejszymi zasadami będzie zalewanie proszku wodą/mlekiem w temperaturze około 70^oC oraz roztarcie lub ubicie proszku przed jego spożyciem.

Jak inaczej możemy spożywać matchę, oprócz formy napoju?

Matchę możemy spożywać również w formie ciast i ciastek, jako dodatek do ciasta naleśnikowego/gofrów, do koktajli, jako dodatek do kawy czy nawet owsianki.

Jak matcha wpływa na skórę? Czy jest wskazana dla osób z problemami skórnymi, np. trądzikiem?

Zielona herbata, nie tylko matcha, wykazuje działanie antybakteryjne i antyseptyczne. Dzięki temu może hamować nadaktywność gruczołów łojowych, zapobiegając nadmiernemu wydzielaniu sebum, więc w efekcie może redukować nasilenie trądziku.

Czy regularne spożywanie matchy może opóźniać proces starzenia się w organizmie?

Regularne spożywanie matchy wpływa na obniżenie poziomu stresu oksydacyjnego, co w efekcie spowalnia proces starzenia się organizmu i zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób nowotworowych.

Co może stanowić alternatywę dla matchy o podobnych właściwościach? Jakie są inne znane rodzaje herbat o cennym działaniu prozdrowotnym?

Niestety nie znam produktu o tak szerokim zastosowaniu jak matcha – można próbować zastąpić ją np. kawą, innymi zielonymi herbatami lub sproszkowaną spiruliną, ale wybranie zamiennika zależy tak naprawdę od tego, jakie właściwości są dla nas najbardziej pożądane. Każdy rodzaj herbat lub naparów ziołowych ma trochę inne zastosowanie i wiele z nich będzie działało prozdrowotnie – np. biała herbata doskonale wpływa na regulację ciśnienia czy problemy z cerą, czerwona korzystnie oddziałuje na poziom cholesterolu i wspomaga redukcję masy ciała, czarna herbata będzie działała na obniżenie poziomu wolnych rodników, a napary ziołowe mogą regulować pracę hormonów, poprawiać stan włosów i paznokci czy wspierać pracę wątroby lub żołądka. Najważniejszymi zasadami, aby uzyskać efekt prozdrowotny, będzie jednak prawidłowe przyrządzanie naparu, regularność w stosowaniu i odpowiednia dawka.

--

Karina Lodzińska – absolwentka dietetyki na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Prowadzi na Instagramie profil Dietetyka po ludzku, na którym psychodietetycznie podchodzi do tematu codziennego żywienia. Specjalizuje się w zakresie schorzeń jelitowych oraz pomaga dzieciom jeść zdrowo.