Nowa metoda terapeutyczna w ortopedii – osocze bogatopłytkowe

Obecnie poszukuje się nowych strategii regeneracji tkanek po przebytych procedurach chirurgicznych, urazach czy kontuzjach, które zapewniłyby zadowalające rezultaty terapeutyczne przy jednoczesnej redukcji ryzyka wystąpienia powikłań. W ostatnich latach znacznie wzrosło zainteresowanie autologicznymi metodami leczenia biologicznego w chirurgii ortopedycznej i medycynie sportowej, zwłaszcza z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego. Jego potencjał w leczeniu urazów, chorób stawów czy uszkodzeń tkanek miękkich przyciąga uwagę specjalistów na całym świecie. Rosnąca liczba badań oraz ciągle rozwijające się technologie umożliwiają wykorzystanie preparatu autologicznego w terapiach regeneracyjnych. Iniekcja osocza bogatopłytkowego pozwala na dostarczenie korzystnych dla odnowy tkanek miękkich i twardych składników, gwarantując szereg korzyści terapeutycznych.

Autologiczne osocze bogatopłytkowe (PRP) to płynna frakcja autologicznej krwi obwodowej o wysokim stężeniu płytek krwi. Pierwsze doniesienie dotyczące stosowania PRP u pacjenta (amerykańskiego piłkarza) z zerwanym ścięgnem Achillesa przedstawiono w 1999 r., a pierwsze kontrolowane badanie dotyczące PRP w medycynie sportowej opublikowali Mishra i Pavelko w 2006 r. Wkrótce później osocze bogatopłytkowe stało się popularnym rozwiązaniem terapeutycznym w dziedzinie ortopedii oraz innych gałęziach medycyny.

Jakie działanie ma osocze bogatopłytkowe?

Skupione płytki krwi w miejscach urazu mogą inicjować naprawę tkanki poprzez uwolnienie wielu biologicznie aktywnych substancji, w tym czynników wzrostu, cytokin, lizosomów i białek adhezyjnych, co ma bezpośredni lub pośredni wpływ na lokalne środowisko tkankowe. W ten sposób płytki krwi prowadzą do wywołania kaskady hemostatycznej, syntezy nowej tkanki łącznej i rewaskularyzacji, aby przyspieszyć gojenie przewlekłych urazów, a także ostrych kontuzji. Do głównych zalet PRP należy jego bezpieczeństwo i innowacyjność dostępnych obecnie na rynku urządzeń komercyjnych w zakresie przygotowania autologicznego leku biologicznego, który wykazuje wszechstronne działanie. Co ważne, PRP jako produkt autologiczny nie powoduje działań niepożądanych, w odróżnieniu od innych preparatów o podobnym zastosowaniu, np. kortykosteroidów.

Na czym polega zabieg z podaniem PRP?

Procedura polega na pobraniu krwi z żyły łokciowej pacjenta oraz jej odwirowaniu, które zapewnia właściwe rozdzielenie składników i oddzielenie od nich osocza. PRP jest następnie zbierane i wstrzykiwane w problematyczny obszar – taki, który stanowi przyczynę objawów lub podlegał urazowi. Wiele nowoczesnych systemów przygotowania PRP prowadzi do utrzymania wysokiej koncentracji płytek krwi, które mogą jednak różnić się pod względem zawartości leukocytów i erytrocytów oraz czynnika wzrostu płytek krwi (PGF). Aby otrzymać takie preparaty, procedura musi uwzględniać podwójne wirowanie. Z kolei precyzyjną iniekcję PRP zapewnia podanie preparatu przy pomocy ultrasonografu do wizualizacji. Efekty pozabiegowe zależą m.in. od: rodzaju uszkodzenia (czy uraz był ostry, czy przewlekły), obszaru iniekcji, ogólnego stanu zdrowia, naturalnych predyspozycji pacjenta oraz specyfiki składu wstrzykiwanego preparatu.

Osocze bogatopłytkowe – zastosowanie w medycynie sportowej i ortopedii

Preparaty PRP stosowane w ortopedii pozwalają na efektywne dostarczanie substancji uwalnianych z płytek krwi, które są aktywowane w określonych miejscach w organizmie. W konsekwencji inicjowane są różne kaskady, które przyczyniają się do promowania angiogenezy i łagodzenia stanów zapalnych, wpływając na wydajne gojenie się i regenerację tkanek. Koncentraty PRP mają zatem kluczowe znaczenie dla indukcji korzystnych procesów, które prowadzą do uzyskania skuteczności terapeutycznej w przypadku wielu zastosowań, w tym odbudowy uszkodzonych tkanek, łagodzenia i spowalniania chorób czy gojenia ran. Zabieg wspomaga naturalne zdolności regeneracyjne organizmu w przypadku ostrych i przewlekłych uszkodzeń kości i tkanek miękkich, które były skutkiem choroby układu ruchu, przeciążenia czy urazu (uszkodzenia łąkotek w stawie kolanowym, więzadeł w obrębie stawu kolanowego). Coraz częściej osocze bogatopłytkowe łączy się z innymi cennymi składnikami (np. kwasem hialuronowym) w celu zwiększenia efektów terapeutycznych

– Współczesna medycyna pozwala na opracowywanie skutecznych i maksymalnie bezpiecznych terapii stosowanych w ortopedii. Osocze bogatopłytkowe wykazuje bardzo szerokie działanie i jest wykorzystywane w przypadku różnych przypadłości wynikających z przeciążenia mięśni czy innych struktur (łokcia tenisisty, łokcia golfisty), stanów zapalnych, takich jak zapalenie więzadła rzepki (kolano skoczka), a także innych przypadłości związanych z urazami, zaburzeniami i zwyrodnieniami. Co ważne, PRP stosuje się też w ochronie stawów, aby spowolnić postępujące procesy związane ze starzeniem się (zwłaszcza, gdy zauważono już pierwsze objawy choroby zwyrodnieniowej). Jako główne zalety takiego rozwiązania można wskazać zminimalizowane ryzyko wystąpienia komplikacji i skutków ubocznych, ponieważ preparat pochodzi z organizmu pacjenta, co wiąże się z ograniczeniem ryzyka reakcji alergicznych czy przeniesienia chorób zakaźnych. Zabieg jest mało inwazyjny i w wielu przypadkach przynosi liczne, długoterminowe korzyści, podnosząc jakość życia pacjentów poprzez łagodzenie dolegliwości oraz niwelowanie ograniczeń ruchowych. PRP to także doskonała alternatywa dla farmakoterapii, zwłaszcza w przypadku pacjentów, u których nie przynosi ona zadowalających efektów lub jest związana z pojawieniem się skutków ubocznych. Pomimo tego, że zabieg podania osocza bogatopłytkowego zapewnia dobre efekty, nie jest on przeznaczony dla każdego. Przeciwwskazaniami do tego typu procedury są m.in.: ciąża i okres laktacji, choroby reumatyczne, choroby o charakterze onkologicznym i autoimmunologicznym czy stan zapalny lub infekcja skóry w miejscu planowanej iniekcji. Należy także pamiętać, że w wielu przypadkach wskazana jest terapia łączona, czyli podanie osocza bogatopłytkowego oraz podjęcie rehabilitacji z fizjoterapeutą, która pozwala na uzyskanie lepszych efektów – mówi mgr fizjoterapii Aleksandra Pietrasiak.