Mimo że niejednokrotnie podjęto już wysiłki w leczeniu celiakii, proponowane leki mają jednak wpływ na układ odpornościowy. Możliwe działania niepożądane należy bardzo dokładnie zbadać. Chociaż początkowe badania kliniczne są już w toku, nie doprowadzą one do powstania produktu rynkowego w ciągu najbliższych kilku lat. Z tego powodu TU Wien (pomysłodawca) podjęło całkowicie odmienne podejście we współpracy z partnerem przemysłowym SCIOTEC Diagnostic Technologies GmbH. Zamiast opracowywać lek, zakłócający układ odpornościowy, TU Wien stworzyło prosty produkt medyczny, który bezpośrednio atakuje cząsteczki glutenu, czyniąc je nieszkodliwymi. Właśnie dzięki temu proces zatwierdzania jest znacznie prostszy, co oznacza, że ​​produkt powinien być dostępny w zwykłych aptekach już w 2021 roku!

Jak działa mechanizm? Nasze ciała wytwarzają przeciwciała, dokładnie pasujące do antygenów, tak jak klucz do zamka, a odpowiedź immunologiczna czyni te antygeny nieszkodliwymi. Kiedy zostanie znaleziony i wyprodukowany nowy fragment przeciwciała, który połączy się oraz zablokuje atakującą cząsteczkę glutenu bez pobudzania układu odpornościowego, objawy celiakii mogą zostać zahamowane. Zatem celem projektu badawczego było stworzenie kompleksu dwóch fragmentów przeciwciał, które otaczają cząsteczkę glutenu na poziomie molekularnym, dzięki czemu nie mogą już dłużej działać w jelitach. Aby to zrobić, niektóre bakterie muszą zostać przeprogramowane, by produkowały pożądany fragment przeciwciała. Tworzenie się takich białek w bakteriach jest bardzo skomplikowanym procesem. Oczywiście może się także zdarzyć, że białka nie zostaną złożone dokładnie tak jak chcą tego naukowcy. W takim przypadku zamiast pożądanych fragmentów przeciwciał powstają tak zwane "ciała inkluzyjne”, czyli małe cząstki składające się z nieprawidłowo złożonych białek. W związku z tym należało opracować proces ponownego fałdowania tych ciał inkluzyjnych oraz otrzymywania z nich pożądanych protein. Procesy, w których fałdowanie białek jest specyficznie zmienione, nie zostały jeszcze szczegółowo zbadane, a zatem nie są one zbyt wydajne. Badacze muszą dokładnie zrozumieć procesy chemiczne i interweniować niejednokrotnie w skomplikowany sposób. W związku z tym zajęło im to trochę czasu, ale udało się opracować proces, który można łatwo odtworzyć i skalować do zastosowań przemysłowych, zapewniając przy tym bardzo dobrą wydajność pożądanego produktu.

Projekt jest wspierany przez partnera przemysłowego SCIOTEC Diagnostic Technologies GmbH, który wprowadzi teraz nowy produkt medyczny na rynek. Będzie to preparat, który pacjenci z celiakią mogą przyjmować razem z pokarmami zawierającymi gluten w celu złagodzenia objawów. W dalszej części badań okaże się, czy objawy znikną całkowicie, czy tylko zostaną złagodzone, a konkretne efekty będą prawdopodobnie różnić się pomiędzy poszczególnymi osobami. Mimo wszystko pomysłodawcy oczekują, że produkt będzie dostępny w aptekach już w 2021 roku!