Geneza i skład zespołu

13 lipca br. w Waszyngtonie minister zdrowia Łukasz Szumowski i sekretarz zdrowia i opieki społecznej Stanów Zjednoczonych Alex Azar podpisali bilateralną umowę o współpracy w obszarze nauk biomedycznych. Aby sformalizować ramy bieżącej współpracy z USA, powołano odpowiedni zespół, w skład którego weszli wybitni polscy naukowcy, w większości reprezentujący Polskę podczas delegacji do Stanów, mający już wypracowane kontakty z Amerykanami i prowadzący z nimi rozmowy w swoich obszarach zainteresowań. A są nimi: Przewodniczący Zespołu – Jakub Berezowski – Dyrektor Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Ministerstwie Zdrowia, Zastępca Przewodniczącego Zespołu – dr hab. n. med. Piotr Szymański – Zastępca Dyrektora ds. Naukowych Instytutu Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego oraz członkowie: dr hab. n. med. Tomasz Hryniewiecki – Dyrektor Instytutu Kardiologii im. Prymasa Tysiąclecia Stefana Kardynała Wyszyńskiego, prof. dr hab. n. med. Jan Walewski – Dyrektor Centrum Onkologii-Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie, prof. dr hab. n. med. Andrzej Górski – Kierownik Ośrodka Terapii Fagowej Centrum Medycznego Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. L. Hirszfelda PAN we Wrocławiu, prof. dr hab. n. med. Piotr Czauderna – Kierownik Kliniki Chirurgii i Urologii Dzieci i Młodzieży Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, prof. dr hab. n. biol. Marek Konarzewski – doradca Ministra Spraw Zagranicznych, prof. dr hab. n. med. Marcin Moniuszko – Prorektor do spraw Nauki Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, dr n. med. Roman Topór-Mądry – Prezes Agencji Technologii Medycznych i Taryfikacji, Łukasz Wojdyga – Dyrektor Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, Robert Rusak – Prezes Ogólnopolskiej Izby Wyrobów Medycznych POLMED, Radosław Sierpiński – Pełnomocnik Ministra Zdrowia do spraw utworzenia Agencji Badań Medycznych, Przemysław Humięcki – Szef Gabinetu Politycznego Ministra Zdrowia.

Priorytety współpracy

Oba kraje mają przede wszystkim skupić się na organizacji wspólnych programów naukowych i projektów badawczych, wymiany akademickiej, translacji nauki oraz konsultacji, spotkań i konferencji naukowych. Jest to bardzo teoretyczne ujęcie ram współpracy, jednak takie też jest potrzebne, żeby zmapować podstawowe obszary działań. Przyjrzyjmy się natomiast przykładom praktycznym, które bardziej powinny Was zainteresować. Jedną z takich priorytetowych aktywności ma być prowadzenie programu „100 lekarzy na 100-lecie niepodległości”, w ramach którego w ciągu 3 lat 100 polskich klinicystów poleci do Stanów na 3-6-miesięczne staże, aby obserwować i przywieźć do Polski najlepsze praktyki medyczne. Jest to wspólny projekt wymiany naukowej Ministerstwa Zdrowia i Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, który ma wystartować na początku przyszłego roku.

Zespół, a w szczególności jeden z jego członków, doradca ministra zdrowia, dr n. med. Radosław Sierpiński, będzie miał za zadanie doprowadzić do wspólnych badań tworzonej Agencji Badań Medycznych z National Institutes of Health, który jako instytut federalny ma prawo wydatkować środki z budżetu również poza Stanami Zjednoczonymi. Sierpiński przekonuje, że Amerykanie z niecierpliwością czekają, aż powstanie w końcu odpowiednia ogólnokrajowa agenda, z którą ci będą mogli się skutecznie komunikować w sprawie wspólnych projektów badawczych, w tym niekomercyjnych badań klinicznych i dużych badań populacyjnych, które są niestety bardzo niszowo jeszcze prowadzone w naszym kraju. Pomimo dużo większej skali działań i możliwości finansowych NIH pełni w Stanach podobną rolę do tej, której w Polsce ma podjąć się Agencja, mająca do dyspozycji siłę badawczą wszystkich jednostek podległych Ministerstwu Zdrowia – uniwersytetów medycznych i instytutów PAN. Liczymy oczywiście, że będzie to współpraca z obustronną korzyścią, tak by nie tylko Polacy, ale również Amerykanie mogli korzystać z potencjału naukowego swojego partnera.

Co dalej?

Zespół niedługo będzie chciał zwołać pierwsze spotkanie wewnętrzne, podczas którego omówi i oceni to, co wydarzyło się od momentu podpisania lipcowego porozumienia, do chwili obecnej. Ministerstwo Zdrowia nie chce przeoczyć żadnego z tematów rozmów, które leżą w jego bezpośredniej kompetencji, m.in. udziału w ważnych targach i konferencjach branżowych organizowanych w Stanach. Zespół ma pracować do końca 2019 r. i do tego czasu chce wypracować stały model współpracy ze stroną amerykańską, który zastąpi rwane, okazjonalne i dorywcze dotąd kontakty. Działania ekspertów mają dać impuls na lata i przełożyć się na praktyczne efekty w bardzo jasno sprecyzowanych obszarach tematycznych. Pierwszym poważnym sprawdzianem może być zapowiadany już na naszej stronie projekt ustawy o Agencji Badań Medycznych, który jeszcze w tym miesiącu ma trafić do konsultacji społecznych.