Korzystny wpływ witaminy C na ludzki organizm jest znany od wielu lat. Niewielu z nas jednak wie, że już w 1970 roku, noblista Linus Pauling sugerował, że przyjmowanie tego organicznego związku chemicznego może wspomagać walkę z guzami nowotworowymi. Pauling bazował jednak na niewielkiej puli danych pochodzących z badań, w których jak się później okazało, popełniono wiele błędów. Natomiast badania kliniczne na szerzą skalę nie potwierdziły tych roszczeń, ale też nie spowodowały zakończenia dyskusji i dalszych analiz. Dysputy między zwolennikami i przeciwnikami teorii pozytywnego wpływu witaminy C na leczenie nowotworów trwają nadal.

Ostatnie badania, opublikowane w Science Translational Medicine wskazują, że kobiety chore na raka jajnika, które otrzymały zastrzyki z witaminy C jako uzupełnienie chemoterapii, rzadziej zgłaszają występowanie skutków ubocznych leczenia. Badania te przeprowadzone były jednak na bardzo nielicznej grupie osób w związku z czym traktowane są przez środowisko naukowe jako niezbyt wiarygodne. Wcześniej przeprowadzono jednak również analizę wpływu witaminy C na komórki raka jajnika hodowane in vitro oraz na myszy, do organizmów których wprowadzono zmienione nowotworowo komórki. Oba te badania prowadzą do wniosków analogicznych jak przedstawione wcześniej – witamina C wspomaga walkę z nowotworem jajników. Badania na komórkach in vitro wskazywały bowiem, że wysokie stężenia witaminy C powodują uszkodzenia ich materiału genetycznego przez co promują zjawisko wkraczania komórek na drogę apoptozy prowadzącą do śmierci. Natomiast u myszy z wszczepionymi ludzkimi komórkami raka jajnika, podawanie dożylne preparatu witaminy C wraz ze standardową chemoterapią powodowało spowolnienie wzrostu guza, w porównaniu z samą chemoterapią. Okazuje się zatem, że obie te strategie mogą być komplementarne.

Tu natychmiast nasuwa się pytanie: dlaczego dopiero teraz udało się dojść do takich wniosków, skoro dyskusje nas wpływem witaminy C na walkę z nowotworami toczą się od ponad 40 lat, a same badania nie należą do zbyt skomplikowanych? Okazuje się, że kluczowa dla sposobu działania kwasu askorbinowego może być droga jego podania. We wcześniejszych badaniach związek podawano doustnie ze względu na większą wygodę i komfort pacjenta. W opublikowanych niedawno badaniach preparat podawany był natomiast dożylnie. Badania wskazują bowiem, że witamina C jest różnie metabolizowana przez organizm w zależności od sposobu podania. Doustne dawki działają jak przeciwutleniacze chroniąc komórki przed uszkodzeniami powodowanymi przez reaktywne związki tlenu, natomiast podanie dożylne może mieć zupełnie przeciwny skutek i powodować powstawanie jednego z tych związków, a mianowicie nadtlenku wodoru. I to właśnie w ten sposób witamina C może wspomagać walkę z nowotworami, ponieważ zmienione komórki są szczególnie wrażliwe na uszkodzenia DNA powodowane przez reaktywne formy tlenu.

Naukowcy ostrzegają jednak, że stosowanie chemoterapii połączonej z iniekcją witaminy C może nie mieć odniesienia do innych typów nowotworów niż rak jajnika. Samo podanie preparatu bowiem nie wystarczy – musi on również dostać się do zmienionej nowotworowo komórki, a niektóre z nich, zależnie od rodzaju nowotworu i miejsca jego występowania, charakteryzują się niską ilością transporterów kwasu askorbinowego na powierzchni komórki przez co mogą one nie być podatne na leczenie. Istnieje również ryzyko, że w przypadku tych ‘opornych’ nowotworów witamina C może osłabiać efektywność działania leków. Konieczne są zatem badania na zdecydowanie szerszą skalę. W zakresie walki z rakiem cenne są bowiem wszystkie informacje – nawet jeżeli okaże się, że witamina C nie działa tak jak podejrzewają autorzy omawianego badania to dodatkowe analizy mogą doprowadzić do innych pomysłów na potencjalne wspomaganie istniejących dotychczas terapii przeciwnowotworowych.