Potencjał prozdrowotny grzybów związany jest z bogactwem zawartych w nich związków bioaktywnych. Ewentualne korzyści zdrowotne płynące ze spożycia grzybów zwróciły uwagę badaczy stosunkowo niedawno. Obecnie możemy mówić o pewnej modzie na badania dotyczące substancji aktywnych zawartych w tych organizmach. W nowej metaanalizie naukowcy przeanalizowali wyniki testów dotyczących korelacji pomiędzy spożyciem grzybów a ryzykiem zachorowania na nowotwory, opublikowane od 1966 r. do 2020 r. Wykazano, że wysoka obecność tych składników w diecie chroni przed chorobami nowotworowymi. Związek między spożyciem grzybów a niższym ryzykiem nowotworów był widoczny szczególnie w przypadku raka piersi. 

Grzyby były cenione jako wartościowy pokarm od wieków w wielu kulturach świata, ze względu na wyjątkowy smak oraz przypisywane im właściwości prozdrowotne. Dziś wiemy, że zawierają w sobie wiele związków bioaktywnych, takich jak: alkaloidy, kwasy fenolowe, flawonoidy, karotenoidy oraz przeciwutleniacze. Jako kluczowe związki mogące potencjalnie chronić przed nowotworami wymienia się ergotioneinę i glutation. Warto zaznaczyć, że grzyby są dobrym źródłem selenu oraz witamin, np. niacyny, tiaminy i ryboflawiny.  

Autorzy metaanalizy są zdania, że przeciwutleniacz, jakim jest ergotioneina, odgrywa kluczową rolę w ochronnej aktywności grzybów. Stężenie tego związku jest różne w zależności od gatunku grzyba. Jest go dużo w spożywanych we Wschodniej Azji boczniakach, shiitake i maitake. Popularne w Stanach Zjednoczonych i Europie grzyby białe, takie jak pieczarki, zwierają mniej ergotioneiny. Jednocześnie z opublikowanego artykułu wynika, że osoby, które włączyły do codziennej diety jakąkolwiek ich odmianę, miały znacząco niższe ryzyko zachorowania na nowotwory. W przypadku badanych spożywających 18 gramów grzybów dziennie było to aż 45%. Oczywiście można mieć wątpliwości, czy na ten wynik nie wpłynęły przypadkiem inne elementy zdrowego stylu życia, którego jednym z przejawów jest dbałość o zróżnicowaną dietę. Warto jednak nadmienić, że przeciwutleniacze zawarte w grzybach mogą chronić przed różnymi chorobami przewlekłymi, poprzez hamowanie stresu oksydacyjnego, który odgrywa istotną rolę w patogenezie wielu schorzeń.