Badanie fazy III ENSEMBLE ma na celu ocenę skuteczności i bezpieczeństwa kandydata firmy Janssen na szczepionkę przeciwko COVID-19 w zapobieganiu umiarkowanemu i ciężkiemu przebiegowi COVID-19, z równoległymi pierwszorzędowymi punktami końcowymi po upływie 14 i 28 dni od podania szczepionki. Wśród wszystkich uczestników z różnych regionów geograficznych, w tym osób zakażonych nowym wariantem wirusa, kandydat na szczepionkę przeciwko COVID-19 firmy Janssen wykazał ogólną skuteczność wynoszącą 66% w zapobieganiu umiarkowanemu i ciężkiemu przebiegowi COVID-19 po upływie 28 dni od podania szczepionki. Początek ochrony obserwowano już w 14. dniu. Poziom zapobiegania umiarkowanemu i ciężkiemu przebiegowi zakażenia COVID-19 po upływie 28 dni od podania szczepionki wynosił 72% w Stanach Zjednoczonych, 66% w Ameryce Łacińskiej i 57% w Południowej Afryce.

– Johnson & Johnson rok temu podjął globalne działania na rzecz walki z pandemią COVID-19, zaangażowaliśmy wszystkie nasze możliwości, a także nawiązaliśmy szerokie partnerstwa publiczno-prywatne, aby umożliwić opracowanie jednodawkowej szczepionki. Naszym celem przez cały czas było stworzenie prostego, skutecznego rozwiązania dla jak największej liczby osób i wywarcie maksymalnego wpływu na zakończenie pandemii – podkreśla Alex Gorsky, prezes rady nadzorczej i CEO Johnson & Johnson. – Jesteśmy dumni, że trwamy w naszym zobowiązaniu do jak najszybszego rozwiązania tego globalnego kryzysu zdrowotnego dla wszystkich i wszędzie.

Zapobieganie ciężkiemu przebiegowi choroby, ochrona przed hospitalizacją i śmiercią z powodu COVID-19

Kandydat na szczepionkę był skuteczny w 85% w zapobieganiu ciężkiemu przebiegowi choroby we wszystkich badanych regionach [I] po upływie 28 dni od podania szczepionki u wszystkich dorosłych w wieku 18 lat i starszych. Skuteczność w zapobieganiu ciężkiemu przebiegowi choroby wzrastała z czasem, a po 49 dniach nie odnotowano ani jednego przypadku u zaszczepionych uczestników. Kandydat wykazał całkowitą skuteczność w zapobieganiu hospitalizacjom i zgonom z powodu COVID-19 po upływie 28 dni od zaszczepienia. Szczepionka miała wyraźny wpływ na przypadki COVID-19 wymagające interwencji medycznej (hospitalizacja, przyjęcie na OIOM, wentylacja mechaniczna, pozaustrojowe natlenianie krwi [ECMO]). 28 dni po podaniu szczepionki nie zgłoszono takich przypadków wśród uczestników, którzy ją otrzymali.

– Wyniki dotyczące jednodawkowego kandydata na szczepionkę przeciwko COVID-19 stanowią obiecujący moment. Potencjał znacznego zmniejszenia ryzyka wystąpienia ciężkiej choroby poprzez dostarczenie skutecznej i dobrze tolerowanej szczepionki po zaledwie jednej immunizacji jest kluczowym elementem działań na rzecz światowego zdrowia publicznego – mówi dr Paul Stoffels, wiceprzewodniczący komitetu wykonawczego i dyrektor ds. naukowych Johnson & Johnson. – Światowa Organizacja Zdrowia uważa jednodawkową szczepionkę za najlepszą opcję w warunkach pandemii, ułatwiającą dostępność, dystrybucję i możliwość pełnego zastosowania się do zaleceń. 85%-owa skuteczność w zapobieganiu ciężkiemu przebiegowi COVID-19 i interwencjom medycznym związanym z tą chorobą potencjalnie ochroni setki milionów ludzi przed poważnymi i śmiertelnymi skutkami COVID-19. Daje także nadzieję na zmniejszenie ogromnego obciążenia systemów opieki zdrowotnej i poszczególnych społeczności.

W badaniu definicja ciężkiego przebiegu choroby COVID-19 obejmowała potwierdzone laboratoryjnie zakażenie SARS-CoV-2 i jeden lub więcej z następujących elementów: objawy odpowiadające ciężkiej chorobie ogólnoustrojowej, przyjęcie na oddział intensywnej terapii, niewydolność oddechowa, wstrząs, niewydolność narządów lub śmierć. Umiarkowany przebieg choroby COVID-19 był stwierdzany na podstawie potwierdzonego laboratoryjnie zakażenia SARS-CoV-2 i jednego lub więcej z następujących elementów: zapalenie płuc, zakrzepica żył głębokich, duszność lub nieprawidłowe wysycenie krwi tlenem powyżej 93%, nieprawidłowa częstość oddechów (≥20) albo dwóch lub więcej objawów ogólnoustrojowych, które mogą sugerować COVID-19.

Poziom ochrony był zasadniczo spójny we wszystkich rasach, grupach wiekowych, w tym dorosłych w wieku powyżej 60 r.ż. (N = 13610) oraz we wszystkich badanych wariantach i regionach, w tym w RPA, gdzie prawie wszystkie przypadki COVID-19 (95%) były spowodowane zakażeniem wariantem SARS-CoV-2 z linii B.1.351 [II].

Badanie obejmujące różne kontynenty dostarcza danych klinicznych na temat wielu pojawiających się mutacji wirusa

Wyniki badania ENSEMBLE obejmują informacje na temat skuteczności przeciwko nowo pojawiającym się szczepom koronawirusa, w tym niektórym wysoce zakaźnym wariantom występującym w Stanach Zjednoczonych, Ameryce Łacińskiej i Afryce Południowej. Badanie kliniczne fazy III ENSEMBLE jest prowadzone w szczytowym momencie pandemii COVID-19 w ośmiu krajach i trzech regionach, w czasie gdy rozprzestrzenianie się choroby na całym świecie przyspieszyło, powodując zwiększoną ekspozycję na wirusa.

– Te wyniki są świadectwem niezwykłych wysiłków wszystkich osób zaangażowanych w nasz program kliniczny kandydata na szczepionkę przeciw COVID-19 i jesteśmy niezmiernie wdzięczni zarówno personelowi prowadzącemu badania kliniczne, jak i uczestnikom badań za ich nieoceniony wkład – stwierdził dr Mathai Mammen, Global Head, Janssen Research & Development. – Zmiana trajektorii pandemii będzie wymagała masowych szczepień, aby wytworzyć odporność stadną, a jednodawkowy schemat z szybką ochroną oraz łatwe dostawy i przechowywanie stanowią potencjalne rozwiązanie umożliwiające dotarcie do jak największej liczby osób. Możliwość uniknięcia hospitalizacji i zgonów zmieniłaby przebieg walki z pandemią.

Uczestnicy badania klinicznego fazy III ENSEMBLE będą monitorowani przez okres do dwóch lat w celu oceny bezpieczeństwa i skuteczności produktu. W związku z tym dane będą aktualizowane na podstawie bieżącej analizy. Obszerne zestawienie danych zostanie przekazane do recenzowanego czasopisma w nadchodzących tygodniach.

Dane z analizy bezpieczeństwa badań fazy III ENSEMBLE

Analiza obejmowała równoległy przegląd dostępnych danych dotyczących bezpieczeństwa badania fazy III ENSEMBLE przez Radę ds. Monitorowania Bezpieczeństwa Danych (DSMB), niezależną grupę ekspertów, która nie zgłosiła żadnych istotnych obaw dotyczących bezpieczeństwa w odniesieniu do szczepionki. Przegląd zdarzeń niepożądanych wykazał, że pojedyncza dawka kandydata na szczepionkę przeciwko COVID-19 firmy Janssen była ogólnie dobrze tolerowana. Profil bezpieczeństwa był zgodny z innymi kandydatami na szczepionki wykorzystującymi technologię AdVac® należącą do firmy Janssen, którymi zaszczepiono dotychczas ponad 200 tys. osób. Ogólny odsetek wystąpienia gorączki wynosił 9%, a wskaźnik dotyczący gorączki w stopniu 3 wynosił 0,2%. Ogólna liczba zgłaszanych poważnych zdarzeń niepożądanych była wyższa u uczestników, którzy otrzymali placebo w porównaniu z aktywnym kandydatem na szczepionkę. Nie zaobserwowano anafilaksji.

Dostępność i dystrybucja kandydata na szczepionkę 

Spółka zobowiązuje się do dostarczenia szczepionki, która oczekuje na otrzymanie odpowiednich zezwoleń, w przystępnej cenie na zasadach not-for-profit do interwencyjnego stosowania w czasie pandemii. Ponadto kandydat na szczepionkę firmy Janssen może być dostarczany standardowymi kanałami dystrybucji szczepionek. Jeśli produkt zostanie dopuszczony do obrotu, szacuje się, że jednodawkowy kandydat na szczepionkę firmy Janssen utrzyma swoje właściwości przez dwa lata w temperaturze -20°C (-4°F), z czego przez co najmniej trzy miesiące może być przechowywany w temperaturze 2-8°C (36-46°F). Firma dostarczy szczepionkę, korzystając ze standardowego zimnego łańcucha dostaw, który stosowany jest w przypadku innych leków. Spółka zamierza na początku lutego złożyć wniosek o zezwolenie na używanie szczepionki w Stanach Zjednoczonych i oczekuje, że produkt będzie dostępny do wysyłki natychmiast po uzyskaniu zezwolenia. Przewiduje także, iż wkrótce będzie możliwe udzielenie dalszych informacji. Przewidywany harmonogram produkcji umożliwi spełnienie zobowiązań w zakresie dostaw w 2021 r., w tym zobowiązań podpisanych z rządami i międzynarodowymi organizacjami.

Charakterystyka badania fazy III ENSEMBLE

Badanie ENSEMBLE fazy III jest randomizowanym, podwójnie zaślepionym, kontrolowanym placebo badaniem klinicznym, opracowanym w celu oceny bezpieczeństwa i skuteczności jednodawkowej szczepionki vs. placebou osób powyżej 18 r.ż. Badanie ENSEMBLE zostało zaprojektowane w celu oceny bezpieczeństwa i skuteczności kandydata na szczepionkę firmy Janssen w zakresie zapobiegania umiarkowanemu i ciężkiemu przebiegowi choroby COVID-19, z oceną skuteczności po upływie 14 i 28 dni, stanowiącym równorzędne, pierwszorzędowe punkty końcowe badania.

Dane demograficzne badania 

Badanie kliniczne przeprowadzone w ośmiu krajach na trzech kontynentach obejmuje zróżnicowaną i szeroką populację, w tym 34% (N= 14672) uczestników powyżej 60 r.ż. Do badania włączono 44% (N = 19302) uczestników ze Stanów Zjednoczonych, 41% (N = 17905) z Ameryki Środkowej i Południowej (Argentyna, Brazylia, Chile, Kolumbia, Meksyk, Peru), 15% (N = 6576) z Południowej Afryki. Kobiety stanowiły 45% uczestników, mężczyźni – 55%. Wśród uczestników na całym świecie 59% to osoby rasy białej, 45% to Latynosi, 19% to osoby czarnoskóre, 9% to rdzenni Amerykanie, a 3% to Azjaci. W Stanach Zjednoczonych 74% to osoby rasy białej, 15% to Latynosi, 13% to osoby czarnoskóre, 6% to rdzenni Amerykanie, a 3% to Azjaci. 41% uczestników badania miało choroby współistniejące związane ze zwiększonym ryzykiem progresji do ciężkiego przebiegu COVID-19, w tym: otyłość (28,5%), cukrzyca typu 2 (7,3%), nadciśnienie (10,3%), HIV (2,8%). W badaniu uczestniczyli także inni uczestnicy z obniżoną odpornością.

Technologia szczepionki spółki Janssen

Kandydat firmy Janssen na szczepionkę przeciw COVID-19 wykorzystuje platformę technologiczną AdVac®. Tę samą technologię wykorzystano do opracowania i produkcji zatwierdzonej przez Komisję Europejską szczepionki Janssen przeciwko wirusowi Ebola i skonstruowania kandydatów na szczepionki przeciwko wirusom Zika, RSV i HIV. Technologia wektorów wirusowych AdVac®, będąca własnością firmy Janssen, może wywołać silną i długotrwałą humoralną i komórkową odpowiedź immunologiczną, umożliwiając tym samym poszukiwanie szczepionek przeciwko chorobom, którym obecnie nie można zapobiec lub których nie można wyleczyć.

Johnson & Johnson kontynuuje badania nad swoim kandydatem na szczepionkę przeciw COVID-19 zgodnie ze standardami etycznymi i naukowymi. Spółka zobowiązuje się do przejrzystości i udostępniania informacji na temat bieżących badań klinicznych – w tym protokołu badawczego ENSEMBLE. Program firmy Janssen dotyczący szczepień przeciwko COVID-19 został opracowany w taki sposób, aby był dokładny i opierał się na wiedzy naukowej. W związku z tym spółka bada też odpowiedzi immunologiczne na różne dawki i schematy dawkowania, a także skuteczność schematu dwudawkowego jej kandydata na szczepionkę w badaniu fazy III ENSEMBLE 2. Więcej informacji na temat wielotorowych działań spółki w walce z pandemią można znaleźć na jej stronie.