22 lutego br. amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) opublikowała projekt dotyczący znakowania produktów pochodzenia roślinnego pt. „Labeling of Plant-based Milk Alternatives and Voluntary Nutrient Statements: Guidance for Industry” („Etykietowanie roślinnych zamienników mleka i dobrowolnych oświadczeń żywieniowych: wytyczne dla przemysłu”). W projekcie wytycznych zaleca się m.in. umieszczanie dobrowolnych informacji o wartości odżywczej na etykietach niektórych roślinnych zamienników mleka. Prawidłowe informowanie konsumentów w odniesieniu do wegańskich alternatyw mleka ma za zadanie wspierać konsumentów w podejmowaniu właściwych decyzji zakupowych i doborze zbilansowanej diety, zgodnej z indywidualnymi preferencjami. Jedną z istotnych kwestii uregulowanych w projekcie wytycznych jest określenie treści oświadczeń, które mogą znaleźć się na etykiecie. Zgodnie z nowymi wytycznymi, produkt zawierający w nazwie termin „mleko” (np. mleko ryżowe), które ma skład odżywczy inny niż mleko, powinien zawierać dobrowolne oświadczenie o jego specyficznej wartości odżywczej w porównaniu do mleka zwierzęcego. W efekcie na etykiecie mleka roślinnego mogą znaleźć się takie oświadczenia, jak np. „Zawiera mniejsze ilości witaminy D i wapnia niż mleko”.

Zaproponowane rozwiązania stanowią odpowiedź FDA na wyniki badań dotyczących roślinnych zamienników mleka, które prowadzone były w 2018 r. Na podstawie uzyskanych ponad 13 tys. opinii FDA stwierdziło, że konsumenci są świadomi ogólnego rozróżnienia pomiędzy mlekiem roślinnym i zwierzęcym, a podejmowane przez nich decyzje zakupowe nie wynikają z nieświadomości. Natomiast bardziej problematyczną kwestią wydaje się wiedza na temat różnic żywieniowych między tymi produktami w zakresie ich wartości odżywczej. – Projekt wytycznych został opracowany, aby pomóc w rozwiązaniu problemu znacznego wzrostu liczby roślinnych produktów alternatywnych dla mleka, które widzieliśmy, jak stały się dostępne na rynku w ciągu ostatniej dekady. Wydany projekt zaleceń powinien doprowadzić do zapewnienia konsumentom jasnego oznakowania, aby dać im informacje, których potrzebują do podejmowania świadomych decyzji żywieniowych i zakupowych dotyczących produktów kupowanych dla siebie i swoich rodzin – mówi Robert M. Califf, M.D., komisarz FDA.

Z uwagi na okoliczność, iż dokument nadal ma charakter projektu, jego stosowanie na obecnym etapie ma charakter dobrowolny, jednakże ze względu na szczególne znacznie etykietowania dla konsumentów, zaleca się wdrażanie postanowień wytycznych już teraz. Jednocześnie nadal istnieje możliwość zgłaszania uwag i komentarzy do projektu wytycznych. Warto przy tym podkreślić, iż przewodnik będzie miał zastosowanie wyłącznie do roślinnych alternatyw mleka, a więc nie będzie miał wpływu na etykietowanie np. jogurtów lub serów plant-based. A jak to obecnie wygląda w Polsce? Wedle wyroku TSUE (z 14 czerwca 2017 r., Verband Sozialer Wettbewerb eV p-ko TofuTown.com GmbH [C-422/16]) słowo „mleko” jest na terenie UE zarezerwowane wyłącznie dla produktu, który ma pochodzenie zwierzęce. Ponadto nazwy, takie jak śmietana (również bita), masło, ser oraz jogurt, poza pewnymi wyjątkami, mogą być używane tylko w odniesieniu do produktów wytworzonych z mleka odzwierzęcego.