Program START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej jest najstarszym w Polsce programem stypendialnym dla najlepszych młodych naukowców reprezentujących wszystkie dziedziny nauki. Jego celem jest wspieranie wybitnych młodych uczonych i zachęcanie ich do dalszego rozwoju naukowego.

– Stypendiami START honorujemy badaczy, którzy, mimo młodego wieku, mają już na swoim koncie imponujące osiągnięcia naukowe. Są to jedni z najbardziej obiecujących młodych naukowców w Polsce. Realizują ciekawe, ważne i potrzebne badania. Poprzez stypendium START chcemy ich `zatrzymać` w nauce i pomóc dalej rozwijać skrzydła – skomentował prezes FNP prof. Maciej Żylicz, cytowany w komunikacie.

Od 2009 r. Fundacja przyznaje również w programie START wyróżnienia kandydatom, których osiągnięcia badawcze zostały ocenione przez recenzentów konkursu jako wybitne. Stypendia tych osób zostaną podwyższone do kwoty 36 tys. zł. W tym roku wyróżnienia otrzymało czworo laureatów: dr Magdalena Migalska oraz mgr Monika Żukowska z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, mgr Rafał Muda z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie oraz mgr inż. Krzysztof Ptaszyński z Instytutu Fizyki Molekularnej PAN.

W ramach programu START przyznawane jest również Stypendium im. Barbary Skargi dla osoby, której badania wyróżniają się odważnym przekraczaniem granic pomiędzy różnymi dziedzinami nauki, otwierają nowe perspektywy badawcze i tworzą nowe wartości w nauce. Tegoroczną laureatką została mgr Katarzyna Chyl z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN w Warszawie.

W programie przyznawane jest też wyróżnienie im. Prof. Adama Sobiczewskiego. Może je otrzymać laureat prowadzący badania naukowe w dziedzinie matematyki, fizyki teoretycznej bądź astronomii z wysokiej jakości dorobkiem naukowym. W tegorocznym konkursie wyróżnieniem został uhonorowany mgr Marcin Karczewski z Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

W ciągu 28 lat realizacji programu, prestiżowe stypendia zdobyło ponad 3 100 wybitnych badaczy (łącznie z tegorocznymi laureatami), którym FNP przekazała w sumie ponad 84,5 mln zł. Setka nagrodzonych w tym roku badaczy została wybrana z grona 845 kandydatów. Średni wiek tegorocznych laureatów wynosi 28,5 lat, a 44 proc. nagrodzonych posiada stopień doktora (w Polsce przeciętny wiek uzyskiwania doktoratu wynosi około 35 lat).

Wśród nagrodzonych najwięcej badaczy reprezentuje nauki biologiczne i medyczne, nauki techniczne oraz nauki humanistyczne i społeczne. W tym roku na czele rankingu instytucji, z których pochodzi największa liczba laureatów uplasowały się Uniwersytet Jagielloński (22 stypendystów), Uniwersytet Warszawski (14 stypendystów), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (6 stypendystów).

Stypendia w konkursie na 2020 r. zostaną sfinansowane zarówno z budżetu Fundacji, jak i ze środków przekazanych przez partnerów programu: Narodowy Bank Polski (w ramach programu edukacji ekonomicznej) i Fundację PZU, a także firmy stypendystów Fundacji: SensDx i Instytut Biotechnologii i Medycyny Molekularnej Dawida Nidzworskiego oraz Neuro Device Pawła Solucha. Ponadto stypendia zostaną sfinansowane ze środków przekazanych przez prywatnych darczyńców oraz z wpłat 1 proc. podatku dochodowego. Nabór wniosków do kolejnego konkursu rozpocznie się jesienią br.

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej istnieje od 1991 r. i jest niezależną, samofinansującą się instytucją pozarządową typu non-profit, która realizuje misję wspierania nauki. 

Autorka: Ludwika Tomala (PAP)