Czym są olejki eteryczne?

Olejki eteryczne są to mieszaniny lotnych związków chemicznych należących do grupy związków organicznych. Są to między innymi terpeny, seskwiterpeny i ich pochodne. Wiele z nich warunkuje działanie aktywne olejków. Olejki eteryczne pozyskuje się z danej części rośliny i to, w jakiej porze jest dana roślina zbierana, również ma wpływ na działanie olejków. Są one cieczami palnymi, o charakterystycznym współczynniku załamania światła. Są rozpuszczalne w olejach, związkach organicznych, alkoholu. Zazwyczaj ich termin ważności jest dość długi. Należy przechowywać je w szczelnie zamkniętych pojemnikach, aby ograniczyć ich ulatnianie się i najlepiej w ciemnych buteleczkach.

Jak się pozyskuje olejki eteryczne?

Metodą służącą pozyskiwaniu olejków eterycznych jest destylacja z parą wodną. Ponieważ składniki z roślin, które przedostają się do olejku eterycznego, są lotne z parą wodną, dostają się z nią do wydobytego ekstraktu, a po skropleniu tworzą mieszaninę fazy tłuszczowej i wodnej. Po ekstrakcji fazy są rozdzielone i faza organiczna to olejek eteryczny, natomiast faza wodna to woda kwiatowa (hydrolat).

Antybakteryjne właściwości olejków eterycznych

Ponieważ olejki są lipofilowe, bez problemu przedostają się przez ścianę komórkową bakterii, po czym powodują koagulację ich cytoplazmy. Następnie powodują one nadmierną utratę jonów błony komórkowej, co warunkuje zaburzenie pracy pompy protonowej i obniżenie ilości wewnątrzkomórkowego ATP. Ostatecznie dochodzi do lizy komórki bakterii. Stąd wyniki badań naukowych dla większości olejków eterycznych wskazują na ich bakteriobójcze właściwości. Większość takich badań została przeprowadzona w warunkach in vitro, zwłaszcza w stosunku do bakterii Gram+. Badania wykazały, że olejek eukaliptusowy działa bakteriobójczo wobec bakterii, które izolowano od pacjentów z infekcjami dróg oddechowych. Wykazano także, iż olejek z liści drzewa herbacianego hamuje wzrost bakterii patogennych rozwijających się na ludzkiej skórze. Ponadto, również usuwa te, które rozwijają się podczas chorób dróg oddechowych, a także tych, które mogą się rozwijać w jamie ustnej. Silnie antybakteryjne działanie wykazują także: olejek lawendowy, rozmarynowy i miętowy. Wiele z nich obniża antybiotykooporność.

Przeciwwirusowa aktywność olejków eterycznych

Jak się okazuje, wiele olejków działa także wirusobójczo. Olejek eteryczny z melisy zwalcza wirusa HSV-1 i HSV-2. Olejek lawendowy działa wobec HSV-1. Silne przeciwwirusowe działanie wobec wirusa powodującego opryszczkę wykazują olejki: rozmarynowy, lawendowy, z trawy cytrynowej. Dane z literatury naukowej mówią, iż olejki z Laurus nobilis (wawrzyn szlachetny) oraz Thuja orientalis (żywotnik wschodni) wykazują silne działanie przeciwwirusowe w stosunku do koronawirusa wywołującego SARS. Dane te wskazują drogę do prowadzenia kolejnych badań naukowych.

Olejki eteryczne – jak stosować i dlaczego warto?

Jak widać, olejki wykazują działanie zwalczające szerokie spektrum bakterii oraz wirusów. Ponadto, działają przeciwgrzybiczo i przeciwzapalnie. Warto zatem wykorzystać te właściwości. Należy pamiętać o tym, że olejków nie powinno stosować się doustnie. Można wykonywać zaś kąpiele parowe, które udrożniają drogi oddechowe. Z powodzeniem warto wykorzystać ich zapach do aromatyzacji powietrza poprzez dodanie do kominka ze świecą, wody do mycia podłogi, nakrapianie worków do odkurzacza czy poduszki przed snem. Zastosowań jest wiele. Warto zaznajomić się z działaniem ulubionych aromatów olejków eterycznych i wdrożyć je do swojego domu, używając na co dzień.