W pierwszym etapie powstawania rozstępów (fazie zapalnej) mają one barwę czerwono-fioletową, która utrzymuje się przez 12-24 miesiące. Naczynia krwionośne są rozszerzone, a w obrębie skóry właściwej występuje stan zapalny. Włókna tkanki łącznej są zniekształcone i poprzerywane. W drugim etapie (fazie zanikowej) rozstępy bledną, ustępuje stan zapalny, a w tkance łącznej obecne są zdegradowane włókna kolagenowe. 

Przyczyny powstawania rozstępów

Przyczyną powstawania rozstępów jest mechaniczne rozciąganie włókien kolagenowych i elastynowych.  Pojawianie się ich jest uzależnione w dużej mierze od predyspozycji genetycznych. Najczęściej występują w trakcie intensywnego wzrostu, okresu dojrzewania oraz ciąży. Przyczyną pojawiania się rozstępów w trakcie ciąży oraz antykoncepcji hormonalnej jest także nadmiar estrogenów. Ryzyko powstawania rozstępów zwiększają różne choroby, takie jak zespół Cushinga, nosicielstwo wirusa HIV oraz farmakoterapia niektórymi lekami (np. zawierającymi glikortykosteroidy). Problem dotyczy też kulturystów. Jedne z badań wykazały, iż większą podatność do pojawiania się rozstępów mają ciężarne spodziewające się dziecka płci męskiej oraz kobiety, które przed ciążą miały BMI wyższe niż 22. Wykazano również, że niedobór folianów może być czynnikiem zwiększającym ryzyko pojawiania się rozstępów w trakcie ciąży, co wskazuje na suplementację kwasu foliowego jako formę ich zapobiegania.

Profilaktyka rozstępów

Aby unikać pojawiania się rozstępów, należałoby przede wszystkim wystrzegać się gwałtownych wahań masy ciała. Dieta sprzyjająca profilaktyce rozstępów obejmuje duże ilości białka, minerałów, głównie krzemu, witamin A, B5, C, E, PP. Wskazana jest także aktywność fizyczna oraz stosowanie preparatów nawilżających, natłuszczających, ujędrniających, które wraz z masażem skóry dają bardzo dobre rezultaty w prewencji rozstępów.

Zabiegi z zakresu kosmetologii i medycyny estetycznej na rozstępy

Na rynku obecne są produkty na rozstępy, jednak aby były one skuteczne, powinny przenikać do poziomu skóry właściwej. Stosowanie preparatów do użytku domowego oczywiście przynosi pozytywne rezultaty, tj. zmniejsza widoczność rozstępów, zapobiega pojawianiu się nowych, zwiększa elastyczność skóry, likwiduje jej wiotkość, ale bardziej widoczne efekty dają zabiegi kosmetologiczne oraz te z zakresu medycyny estetycznej. Wykonywanie ich na skórze objętej rozstępami powinno rozpocząć się już w fazie zapalnej, ponieważ na tym etapie stosowane zabiegi i preparaty stymulują fibroblasty do wytwarzania nowych włókien kolagenowych oraz zwiększają procesy regeneracyjne skóry właściwej. Najczęściej praktykowana jest laseroterapia z wykorzystaniem lasera nieablacyjnego, erbowo-szklanego, ablacyjnego (lasera CO₂), pulsacyjnego lasera barwnikowego. Pozytywne efekty przynosi także zabieg mezoterapii igłowej oraz zabiegi złuszczające wykorzystujące peelingi chemiczne (głównie kwasy) oraz mechaniczne (mikrodermabrazja).   

Laser nieablacyjny skutkuje powstawaniem mikrouszkodzeń skóry, co powoduje neokolagenezę, a po 4-5 zabiegach dochodzi do pobudzenia syntezy kolagenu i elastyny. 

Mikrodermabrazja jest zabiegiem złuszczającym, jednocześnie zwiększającym proces syntezy neokolagenu typu I. Zabiegi należy powtórzyć od 10 do 20 razy, a najlepsze rezultaty przynosi zastosowanie serii zabiegów w trakcie trwania fazy zapalnej. Zabieg mikrodermabrazji można łączyć z aplikacją peelingów chemicznych.

Mezoterapia mikroigłowa polega na wykonaniu serii nakłuć, podczas których dochodzi do mikrouszkodzeń i drobnego krwawienia. Na skutek tego następuje proces proliferacji keratynocytów i uwolnienia czynników wzrostowych, które aktywują działanie fibroblastów.

Radiofrekwencja mikroigłowa to zabieg, będący połączeniem nakłuć skóry wraz z podgrzewaniem jej za pomocą wytworzonych fal radiowych. Ma to na celu pobudzenie aktywności fibroblastów. Radiofrekwencja mikroigłowa przynosi rezultaty niezależnie od tego, w jakiej fazie aktualnie są rozstępy, a efekty często widoczne są już po pierwszym zabiegu.

Osocze bogatopłytkowe w ostatnim czasie jest dość często stosowane w różnego rodzaju schorzeniach. Aktywność zabiegu polega na tym, iż osocze jest bogate w wiele czynników wzrostowych.

Mikronakłuwanie polega na nakłuwaniu rozstępów, przez co dochodzi do stymulacji skóry do przebudowy i odnowy. Efektem jest zwiększona synteza kolagenu oraz polepszenie wyglądu rozstępów i blizn.

Rozstępy to bardzo powszechny problem dermatologiczny i pomimo tego, iż nie niesie za sobą żadnych konsekwencji medycznych, stanowi duży defekt estetyczny. Dostępnych jest wiele zabiegów, mających na celu poprawę wyglądu skóry, ale ich dobór w każdym przypadku powinien odbywać się indywidualnie.