Szeptem do mnie mów

Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy przyjął, że dźwięki stanowią mechaniczne drgania ośrodka sprężystego, czyli gazu, cieczy, ciała stałego. Hałas natomiast to każdy dźwięk, który w danych warunkach może być uciążliwy lub zagrażać zdrowiu.

Dźwięki opisuje się ciśnieniem oraz częstotliwością drgań. My słyszymy dźwięki w skali logarytmicznej, co zdefiniowano jako L=10log(P2/P02) [dB].

Biorąc pod uwagę zakres częstotliwości rozróżnia się:

hałas infradźwiękowy – od 1 do 20 Hz
hałas słyszalny – od 20 do 20 000 Hz
hałas ultradźwiękowy – od 10 kHz do 40 kHz

Art. 117 ust. 1 ustawy Prawa ochrony środowiska mówi, że ocenę stanu akustycznego środowiska i obserwacji zmian dokonuje się w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Dane otrzymywane są wówczas na podstawie wyników pomiarów poziomów hałasu określonych wskaźnikami L_DWN i L_N, a także z uwzględnieniem pozostałych danych tj. demografii oraz sposobu zagospodarowania i użytkowania terenu. Z badań monitoringowych, wykonanych w województwie mazowieckim w 2013 r. przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wynika, że hałas komunikacyjny stanowi najpoważniejszą uciążliwość i zagrożenie dla zdrowia słuchu człowieka. Dane Najwyższej Izby Kontroli wskazują, że około 13 milionów Polaków narażonych jest na szkodliwy wpływ hałasu. Parlament i Rada Europejska wydały 25 czerwca 2002 r. dyrektywę 2002/49/WE będącą odpowiedzią na coraz trudniejszą sytuację związaną z czynnikami obniżającymi jakość życia Europejczyków. Porusza temat oceny i poziomu natężenia dźwięku oraz potrzeby walki z hałasem.

Mieszkając w dużych miastach są zdecydowanie częściej narażeni na zbyt duże zakresy decybeli. Miasta teoretycznie wyróżniają się wysokim poziomem jakości życia, rozwojem społeczno-gospodarczym czy atrakcyjnymi ofertami kulturalno-rozrywkowymi, ale za tym wszystkim kryją się również pewne zagrożenia.

- Komponentem jakości życia, na który zwracana jest coraz większa uwaga w krajach rozwiniętych gospodarczo są uwarunkowania środowiskowe, a zwłaszcza te elementy, które mają bezpośredni lub pośredni wpływ na ludzkie zdrowie, tj. zanieczyszczenie powietrza i wody oraz hałas – przyznaje dr Adam Bierzyński z Zakładu Geografii Miast i Ludności, Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk. – W 2013 r. bardzo wysoki odsetek osób całkowicie niezadowolonych z poziomu hałasu znajdował się w Paryżu, Warszawie, Krakowie, Sofii i Pradze, gdzie taką opinię wyraziła ponad połowa badanych. Wyniki uzyskane dla Warszawy we wszystkich rundach badania należy uznać za niesatysfakcjonujące, gdyż blisko 80% badanych zwróciło uwagę, że hałas stanowi umiarkowany, bądź poważny problem. Umiejscowiło to Warszawę w grupie dziesięciu miast z największym odsetkiem wskazań na obecność tego problemu.

Nie tylko środowisko wpływa na pogarszający się stan naszego słuchu. Również sami przyczyniamy się do tego. Słuchamy głośnej muzyki. Dźwięk dostarczany przez słuchawki umieszczone głęboko w kanale słuchowy lub emitowany przez potężne kolumny głośnikowe podczas koncertów, wpływa na stopniowe uszkadzanie słuchu. Hałas oddziałuje na środkowe i wewnętrzne ucho. Intensywny zaś, wywołuje efekt w postaci chwilowego podniesienia się progu słyszenia, czyli okresowej utraty czułości słuchu. Całkowite zdolności słyszenia wracają w niedługim okresie, ale najbardziej niebezpieczne jest regularne powtarzanie takich „przyjemności”, które konsekwentnie doprowadzają do trwałych uszkodzeń. Jak jeszcze hałas wpływa na nasze zdrowie? Może on powodować: bóle głowy, bezsenności, rozdrażnienie, choroby żołądka, nerwowość, zaburzenia trawienia, brak koncentracji, przedwczesne zmęczenie.

Nie zapominajmy również, że nasz narząd słuchu zmniejsza swoją zdolność wraz z upływem czasu. Uszkodzenia słuchu związane z wiekiem różnią się u kobiet i mężczyzn. Z poniższych tabel wynika, że panowie zdecydowanie wcześniej odczuwają efekty fizjologicznego ubytku słuchu.

Możemy wpływać na zmniejszenie poziomu hałasu. Powinniśmy zwracać uwagę na wybór alarmu do samochodu, edukować dzieci, że przekrzykiwanie się na przerwach w szkole nie jest dobrą manierą, zwracać uwagę podczas rozmowy telefonicznej, aby rozmówca nie krzyczał do słuchawki itd. Powyższe przemyślenia świadczą, że temat hałasu nie dotyczy tylko aspektu rozwoju urbanizacyjnego oraz społecznego, ale świadczy także o kulturze i wychowaniu każdego z nas.