Czystek  to zioło, któremu przypisywanych jest wiele właściwości leczniczych. Występuje w ponad 50 odmianach a jego naturalnym miejscem bytowania jest basen Morza Śródziemnego i Azja Zachodnia. W Polsce występuje tylko w uprawie, a najpopularniejsza dostępna odmiana to Czystek kreteński – Cistus incanus.  Herbata z tego zioła, w ostatnim czasie wyraźnie zapomniana, przeżywa teraz swój renesans. Od kilku lat, zarówno w Internecie, jak i prasie poświęconej zdrowemu trybowi życia,  coraz więcej miejsca zostało poświęcone działaniu tej właśnie rośliny.  Szczególnie podkreślanym jest fakt, że jej czynne substancje o działaniu wzmacniającym układ immunologiczny są kilkukrotnie wyższe niż w przypadku zielonej herbaty

Dawniej…

Czystek był stosowany już w starożytności, choć w nieco innej formie, niż obecnie . Pierwsze wzmianki o wykorzystaniu tej rośliny datowane są na ponad 2000 lat. Dawniej otrzymywano z niego ladanum, czyli lepką i miękką żywicę, o zabarwieniu czarnym lub ciemnobrązowym, gorzką w smaku. Stosowało się ją wówczas przeciwko biegunce, przy chorobach dróg oddechowych oraz aplikowało się na trudno gojące rany. Pozyskać ją można było wyczesując sierść kóz oraz wełny owiec, które wypasano w zaroślach czystka. Następnie zaczęto przy pomocy narzędzi w kształcie dużego grzebienia, wyczesywać krzewy, gdyż w ten sposób można było zebrać więcej żywicy. W dzisiejszych czasach ladanum pozyskuje się poprzez gotowanie czystka, zarówno gałązek, jak i liści oraz ich późniejszą ekstrakcję. Żywica z rośliny była także jednym ze składnikiem mirry, cieszyła się doskonałą opinią wśród naszych przodków. Doceniana była głównie za swoje prozdrowotne właściwości, które tysiące lat temu dostępne były tylko dla najbogatszych. 

Prozdrowotne ziele

W Internecie oraz licznych źródłach dotyczących medycyny naturalnej i ziołolecznictwa można znaleźć informacje, że czystek - a konkretnie picie naparu, którego bazę stanowi ziele tej rośliny - jest skuteczne w walce z wieloma chorobami i znajduje coraz szersze zastosowanie zarówno w medycynie naturalnej, jak i codziennym życiu. Oto powody dla których warto pić napar z czystka:

- polecany jest do inhalacji, zwłaszcza przy powracających infekcjach górnych dróg oddechowych, pomaga łatwiej pozbyć się symptomów choroby;

- usuwa toksyczne metale ciężkie z organizmu (szczególnie łatwo wiąże kadm), dlatego herbatka z czystka polecana jest szczególnie osobom palącym papierosy;

- mężczyznom w starszym wieku, cierpiącym na przerost prostaty, może przynieść ulgę z uwagi na swoje własności antyproliferacyjne i cytotoksyczne;

- picie naparu z czystka może zapobiegać powstawaniu miażdżycy, blokując utlenianie się złego cholesterolu we krwi, ochrania naczynia krwionośne, rozpuszczając zatory i zakrzepy -  dzięki czemu przeciwdziała chorobie niedokrwiennej serca;

- znaczna zawartośc polifenoli sprawia, że czystek jest rośliną o bardzo silnym potencjale antyoksydacyjnym. Dopiero w XX wieku, wraz z rozwojem technologii przeprowadzono liczne badania, które udowodniły wcześniej nieznane, lecznicze właściwości tej rośliny, a wszystko dzięki bogatej zawartości  właśnie polifenoli. Polifenole działają przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwgrzybowo. Mają one doskonałe własności antybiotyczne;

- z powodu swoich własności antybakteryjnych, antywirusowych i antygrzybiczych czystek wykorzystywany jest przez osoby cierpiące np. na łupież, łuszczycę, trądzik, egzemy, rozrost candida albicans, grzybice skóry i paznokci i inne schorzenia spowodowane namnożeniem się w ustroju niechcianych wirusów, bakterii i grzybów. Ma także działanie antyalergicznie;

- napar z czystka jest znakomitym środkiem wspomagającym higienę jamy ustnej. Czystek działa również wybielająco na zęby, ponieważ posiada potężne działanie na bakteryjny biofilm – po prostu go rozpuszcza. Napar przeznaczony do płukania jamy ustnej można osłodzić ksylitolem lub erytrytolem dla dodatkowego działania antybakteryjnego;

- regularne picie naparu z czystka powoduje zmianę zapachu wydzielin ciała i redukcję przykrego zapachu potu;

- warto podkreślić, że z Internetu można się dowiedzieć, że "czystek blokuje wzrost wszystkich rodzajów wirusów, np. wirusa ptasiej grypy", a także, że "niszczy wirusy jelitowe i opryszczki". Do tej pory nie przeprowadzono badań, które potwierdzałyby właściwości przeciwwirusowe czystka. Jednak greccy naukowcy wykazali, że olejek eteryczny z liści czystka kreteńskiego wykazuje właściwości przeciwbakteryjne  zarówno na bakterie Gram-dodatnie, jak i Gram-ujemne.

Należy zwrócić zatem uwagę na fakt, że właściwości czystka do tej pory były badane jedynie in vitro, czyli w laboratorium. W związku  z tym nie można na ich podstawie jednoznacznie stwierdzić, że czystek potrafi zwalczyć boreliozę czy inne choroby. Dlatego czystek należy traktować jedynie jako suplement diety, a picie herbaty z tego zioła jako uzupełnienie diety w cenne dla organizmu polifenole, co bez wątpienia wpłynie na  wzmocnienie organizmu, jego lepsze funkcjonowanie i ogólny dobrostan.

Napar z czystka - jak pić i parzyć?

Przede wszystkim czystek należy stosować codziennie, długo i wytrwale. Jednorazowe  czy „od czasu do czasu” picie tej herbatki z pewnością nie przyniesie istotnych korzystnych zmian. Dopiero czystek stosowany rutynowo może wykazać swój oczyszczający i prozdrowotny  potencjał. Efekty odczuwalne mogą być nawet po tygodniu, choć te bardziej zauważalne po minimum miesiącu regularnego stosowania.

Herbatę z czystka można przygotować, zalewając wrzątkiem 1 czubatą łyżkę ziół i zaparzając ją przez 5- minut. Z kolei napar z czystka można przygotować, zalewając 1 l wody garść czystka (ok. 10 g). Mieszankę należy doprowadzić do wrzenia, a następnie gotować na małym ogniu przez ok. 5 minut. W sprzedaży dostępne są także herbatki z czystka w postaci torebek do zaparzania, które także (ze względu na swoją wygodę stosowania) znajdują swoich zwolenników.

Czystek jest jedną z najsilniej działających roślin wzmacniających układ immunologiczny u człowieka, będąc przy tym całkowicie pozbawionym działań ubocznych czy też możliwości przedawkowania. Herbatkę z czystka mogą pić przy tym również dzieci, już od 3. miesiąca życia. Pomimo tego, że zioło to znane jest już od wieków, dopiero teraz doczekało się swoich czasów i godnego zainteresowania. Co istotne, ze względu na dużą dostępność, powszechne występowanie (już nie tylko w sklepach zielarskich) i przystępną cenę tych ziół - dzisiaj po czystek może sięgnąć każdy i z pewnością warto to zrobić.