Ponieważ znaczenie interakcji lekowych i ich skutki kliniczne (drug-druginteractions, DDI’s) są tak szerokie, wydaje się że niezbędnym narzędziem wykorzystywanym w celu wczesnej identyfikacji tych najgroźniejszych skojarzeń leków są bazy danych zawierające naukowo potwierdzone dowody (EvidenceBasedMedicine. EBM) i opisane działania niepożądane (AdverseDrugReactions, ADR’s) obserwowane jako wynik interakcji lekowych. Komputerowe bazy danych na temat interakcji lekowych np. Medibasepozwalają na prewencyjne wykrycie potencjalnych skutków interakcji i stanowią nieocenione źródło wsparcia dla klinicystów ordynujących leki swoim pacjentom.
Programy komputerowe i bazy danych informujące na temat interakcji lekowych zostały stworzone jako narzędzie w rękach klinicystów i farmaceutów przepisujących lub wydających leki w leczeniu skojarzonym dla jednego pacjenta. Najważniejszym problemem z którym muszą zmierzyć się twórcy tego typu oprogramowania jest rozróżnienie klinicznie istotnych interakcji od tych, których znaczenie nie wymaga zamiany leku na inny preparat, czy też korekty dawki.Kolejnym problemem jest wyszukiwanie interakcji nie tylko pomiędzy dwoma wpisanymi do bazy lekami, ale sygnalizowanie wszystkich możliwych i groźnych interakcji w przypadku gdy do tych dwóch leków dołączone są inne w schemacie polifarmakoterapii. Najważniejsza jest jednak systematyczna aktualizacja baz danych pod kątem doniesień i badań klinicznych leków uwzględniająca nowe rejestracje substancji farmaceutycznych na rynku.Klinicyści z KarolinskaInstytute oraz Urzędu Rejestracji Leków w Sztokholmie opracowali system wsparcia decyzji lekarskich Medibase, który pozwala na wprowadzenie rocznie ponad 1500 aktualizacji.
Wiele naukowych opracowań przeglądowych wykazało jak istotnym narzędziem w rękach klinicystów jest komputerowa baza danych nt. interakcji lekowych, sygnalizująca w sposób selektywny istotę i zagrożenie połączenia kilku leków równocześnie. Specyficzność w identyfikacji istotnych klinicznie interakcji polega również na włączeniu do systemu komputerowego różnych dawek i form farmaceutycznych stosowanych leków. Pozwala to na wyeliminowanie sygnałów alarmowych (alertów) podprogowych wykrywających np. niegroźne konsekwencje stosowania leków zawierających tą samą substancję czynną, ale o zastosowaniu miejscowym, np. na skórę.
W podsumowaniu można stwierdzić, iż komputerowe bazy danych zawierające informacje o działaniach niepożądanych leków i konsekwencjach interakcji lekowych stanowią integralną część wszystkich systemów komputerowych wspomagających decyzję lekarzy i pozwalają wyeliminować nierzadko poważne następstwa farmakoterapii wielolekowej. System Medibase można zintegrować z każdym systemem elektronicznej dokumentacji medycznej działającym w placówkach państwowej i prywatnej służby zdrowia.
Dr Piotr Ruszkowski, Katedra i Zakład Farmakologii, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
KOMENTARZE