Co 9 miesz­ka­niec Unii Euro­pej­skiej ma zdia­gno­zo­wa­ną cho­ro­bę ser­co­wo-naczy­nio­wą, a kosz­ty leczenia bli­sko 50 mln obywateli wspólnoty europejskiej wyno­szą ok. 210 mld euro rocz­nie.[1] Epidemiologia wskazuje jasno, że tylko 30% chorób serca ma podłoże genetyczne, a pozostałe 70% jest zależne od stylu życia. [2] Dane te pokazują, jak ważne jest świadome i regularne praktykowanie aktywności fizycznej, zwłaszcza wśród osób, które znajdują się w grupie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Co warto wiedzieć, aby czerpać korzyści z prowadzenia sportowego trybu życia, będąc w grupie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych?

W trakcie aktywności fizycznej serce pracuje intensywniej, co skutkuje szybszym przepływem krwi przez mięśnie szkieletowe, serce i skórę. Proces ten prowadzi do wytrenowania serca, zwiększenia masy komórek mięśnia sercowego oraz poprawy mikrokrążenia. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje, aby osoby dorosłe regularnie uprawiały umiarkowaną aktywność fizyczną minimum 30 minut dziennie, pięć dni w tygodniu. [3] Ważna jest również świadomość, jak prawidłowo przygotować się do regularnych treningów. Przede wszystkim warto zacząć od lekkiego wysiłku i zwiększać go stopniowo. Równie istotne jest zapoznanie się z ewentualnymi przeciwwskazaniami podczas konsultacji z lekarzem. Czynniki takie jak wiek, płeć, uzdolnienia ruchowe, ale i historia przebytych chorób warunkują nasze predyspozycje do wykonywania konkretnych aktywności sportowych. Podczas treningu należy pamiętać o monitorowaniu tętna, które jest głównym miernikiem stopnia intensywności treningu. Na przykład dla osoby 40-letniej maksymalne tętno wysiłkowe wynosi 180 uderzeń serca na minutę. Aby uzyskać odpowiednie rezultaty, powinniśmy wiedzieć również, jak prawidłowo połączyć sport ze zdrową i zbilansowaną dietą. – Uprawiając sport nawet przez 30 minut, lecz codziennie, minimalizujemy ryzyko wystąpienia choroby układu sercowo-naczyniowego. Spacer, nordic walking, taniec, tai chi, pływanie oraz wszystkie treningi typu cardio (np. fitness, aerobic), przy zachowaniu dostosowanej do stanu pacjenta intensywności, to sporty adekwatne dla osób z problemami sercowymi. Niestety nie wszyscy pacjenci wiedzą, że niektóre rodzaje aktywności fizycznej mogą być dla nich niewskazane i wymagają indywidualnej oceny przed rozpoczęciem wysiłku. Takim przykładem może być joga, której różne odmiany wymagają indywidualnego dostosowania do danego pacjenta. Wszelkie sporty ekstremalne, kulturystyczne czy też takie, w których występuje duża rywalizacja i stres, również mogą być ryzykowne – alarmuje prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz, ekspert kampanii „Akcja Kardioprotekcja”.

Dawka codziennego ruchu może pozytywnie wpłynąć na nasze życie i zdrowie. Aktywność fizyczna ma wiele pozytywnych korzyści, wśród których można wymienić np. redukcję masy ciała, co jest niezwykle istotne u osób z otyłością, nadciśnieniem i podwyższonym cholesterolem. Co więcej, pocenie się podczas treningu, powoduje utratę wody i soli, co wpływa korzystnie na nadciśnienie. Dzięki aktywności ruchowej poprawia się nasza kondycja oraz zwiększa się odporność na stres, co oddziałuje pozytywnie na poziom ciśnienia i zapobiega jego nagłym skokom. Należy być jednak świadomym swoich możliwości i ograniczeń. Po przebytym incydencie sercowo-naczyniowym nie wszystkie ćwiczenia są wskazane, dlatego warto skonsultować się z ekspertem przed podjęciem aktywności fizycznej. – Osobiście rekomenduję wszystkim pacjentom, zarówno tym po przebytym incydencie, jak i niebędącym w grupie ryzyka, podejmowanie świadomych decyzji w kwestii aktywnego trybu życia. Prowadząc intensywne treningi, warto kontrolować stan swojego organizmu z lekarzem, najlepiej kardiologiem lub specjalistą w zakresie rehabilitacji medycznej czy też lekarzem medycyny sportowej. Należy także pamiętać, że źle dopasowany, niezaplanowany, okazjonalny czy też zbyt forsowny wysiłek, zamiast polepszyć naszą formę, może ją stanowczo pogorszyć – dodaje prof. Piotrowicz. Warto znać informacje dotyczące swoich wskazań i przeciwwskazańistotnych do podjęcia aktywnego trybu życia. Eksperci zachęcają do odwiedzenia strony kampanii, aby wykonać prosty KardioTest i sprawdzić, w jakiej kondycji jest nasze serce. Każda osoba po ukończeniu KardioTestu otrzymuje również spersonalizowane zalecenia, ułatwiające działania kardioprotekcyjne i rehabilitację kardiologiczną. Na stronie udostępniane są również podcasty i webinary z ekspertami nt. czynników ryzyka sercowo-naczyniowego oraz rehabilitacji kardiologicznej.