Mięśniaki macicy to jedna z najczęstszych chorób ginekologicznych. Szacuje się, że u kobiet w wieku prokreacyjnym mięśniaki występują u 20-50% badanych, jednocześnie obserwuje się wzrost częstości występowania tej patologii do 70% w populacji kobiet w wieku ok. 50 lat oraz do 80% u kobiet rasy czarnej [1]. Cierpi na nie co piąta kobieta po 35. roku życia i co druga miesiączkująca pięćdziesięciolatka. Mięśniaki macicy są łagodnymi nowotworami, które nie dają przerzutów i mają bardzo niskie ryzyko zezłośliwienia. Ryzyko przekształcenia się w złośliwego mięsaka wynosi ok. 0,4% [2]. Mięśniaki stanowią ok. 95% wszystkich łagodnych guzów narządu rodnego [3].

Przyczyny powstawania mięśniaków nie są do końca znane, chociaż przypisuje się je nierównowadze hormonalnej organizmu. Wśród czynników ryzyka są również czynniki genetyczne. Z obserwacji wynika, że mięśniaki częściej dotykają kobiet, które nie rodziły. Nie są to jednak jedyne czynniki i możliwe przyczyny występowania mięśniaków macicy. Wciąż trwają badania nad ich etiologią [4]. W przypadku wielu kobiet mięśniaki macicy nie dają charakterystycznych objawów, co sprawia, że często pozostają niezdiagnozowane. Co więcej, niektóre z objawów, jak np. bóle podbrzusza czy obfite miesiączki, mogą być ignorowane i tłumaczone „kobiecą naturą”, przez co nie są dla kobiet sygnałem alarmującym, skłaniającym je do wizyty u lekarza. Powszechność występowania mięśniaków macicy oraz fakt, że nie zawsze dają uciążliwe objawy nie sprawiają, że jest to problem, który można pominąć z perspektywy systemu ochrony zdrowia. W przypadku występowania objawów mięśniaki macicy mogą dotkliwie obniżać jakość życia pacjentki. Do ich objawów zalicza się m.in.: dolegliwości bólowe, nadmierne krwawienia, które mogą przyczyniać się do anemii, częstomocz, zaparcia u młodszych kobiet. Mięśniaki macicy mogą być jedną z przyczyn problemów z zajściem w ciążę lub z jej donoszeniem.

Podstawową metodą leczenia mięśniaków macicy stosowaną w Polsce jest leczenie operacyjne. W Polsce każdego roku przeprowadza się kilkanaście tysięcy operacji usunięcia macicy (histerektomii) [5], które wiążą się z ryzykiem występowania niekorzystnych następstw zdrowotnych. Jednym z nich jest bezpłodność, co ma istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku kobiet w wieku prokreacyjnym, planujących posiadanie dzieci w przyszłości. Obok radykalnej histerektomii istnieją również alternatywne metody leczenia mięśniaków macicy lub ich objawów. Niektóre z nich wiążą się z przeprowadzeniem zabiegu. Są to np. miomektomia czy embolizacja tętnic macicznych. Nowe, mniej inwazyjne opcje terapeutyczne obejmują również leczenie farmakologiczne. Głównym celem takich terapii jest zachowanie płodności w przypadku kobiet w wieku prokreacyjnym, ale może być to podyktowane po prostu wyborem optymalnej w indywidualnym przypadku opcji leczenia. Decyzję w tym zakresie podejmują lekarz we współpracy z pacjentką.

O alternatywnych do histerektomii metodach leczenia mięśniaków macicy lub ich objawów opowiada ginekolog dr Grzegorz Południewski, patron merytoryczny serwisu edukacyjnego leczymymiesniaki.pl. – Istnieją zachowujące macicę metody leczenia, które można zastosować w oparciu o indywidualną sytuację kliniczną i preferencje pacjentki. Jedną z nich jest możliwość leczenia objawów mięśniaków macicy za pomocą nowoczesnej farmakoterapii. Zarówno badania, jak i praktyka kliniczna pokazują, że ta forma terapii zapewnia równowagę między skutecznością oraz bezpieczeństwem leczenia, a także optymalną kontrolę hormonalną. Terapia istotnie zmniejsza obfite krwawienia menstruacyjne oraz ból związany z mięśniakami. Leczenie farmakologiczne objawów mięśniaków macicy może być wskazane m.in. dla pacjentek, które chcą zachować płodność albo nie mogą lub nie chcą skorzystać z inwazyjnych procedur zabiegowych – wyjaśnia ekspert. Kobiety, które szukają więcej informacji na temat mięśniaków macicy, ich objawów i metod leczenia, mogą skorzystać z materiałów edukacyjnych dostępnych na platformie leczymymiesniaki.pl. Mogą tam również znaleźć odpowiedzi na wiele pytań związanych z tym schorzeniem, opracowane przez specjalistów. Partnerem serwisu jest Gedeon Richter Polska Sp. z o.o., a patronat merytoryczny nad stroną objął dr Grzegorz Południewski.