Tegoroczna konferencja Sekcji Kardiologii Dziecięcej PTK była poświęcona sercu jednokomorowemu, widzianemu z wielu perspektyw. – Szacuje się, że obecnie na świecie żyje ok. 70-80 tys. pacjentów po operacji Fontana, 40% z nich ma już powyżej 18 lat. Uważa się, że populacja pełnoletnich pacjentów po tym zabiegu w ciągu następnych 20 lat podwoi się. Pacjenci obecnie operowani traktem fontanowskim mają ponad 85% szansę na 30-letnie przeżycie. Wobec powyższego istotne jest spojrzenie na pacjenta po operacji Fontana w szerszym aspekcie – nie tylko długości, ale także jakości życia. Jako pediatrzy patrzymy na naszego pacjenta i jego rodzinę od okresu prenatalnego, poprzez pierwsze dni życia, do dorosłości i dalej. W trakcie tegorocznej konferencji dyskutowaliśmy o wyzwaniach związanych z opieką nad tą grupą chorych, wskazując na potrzeby i szanse, jakie niesie zoptymalizowanie opieki w kardiologii dziecięcej – mówi prof. dr hab. n. med. Joanna Kwiatkowska, kierownik Kliniki Kardiologii Dziecięcej i Wad Wrodzonych Serca Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku, Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodnicząca Sekcji Kardiologii Dziecięcej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, konsultant wojewódzki ds. kardiologii dziecięcej (województwo pomorskie).

Jak zaznacza prof. Joanna Kwiatkowska, na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat możliwości kardiologii dziecięcej zmieniły się diametralnie. – Wiele się nauczyliśmy, wiele nowych strategii stale wprowadzamy. Mam to szczęście, że pracuję w ośrodku, w którym mogę towarzyszyć moim pacjentom od okresu prenatalnego, po dorosłość. Moi pierwsi pacjenci przeszli przez wszystkie etapy rewolucji technicznej w medycynie w zakresie krążenia fontanowskiego. Z poprawą efektywności opieki kardiologicznej, rosnącą skutecznością procedur i poprawą wskaźników przeżywalności i długości życia tej grupy pacjentów wiążą się jednak wyzwania związane z zapewnieniem odpowiedniej jakości życia chorych – zwraca uwagę prof. Joanna Kwiatkowska.

Jednym z najważniejszych zagadnień dyskutowanych podczas tegorocznej konferencji Sekcji Kardiologii Dziecięcej PTK była rola aktywności fizycznej u pacjentów z wrodzonymi wadami serca, w tym po operacji Fontana. – Według aktualnych badań aktywność fizyczna jest bardzo istotnym elementem determinującym jakość życia pacjenta kardiologicznego. W przypadku osób po operacji Fontana wszystko zaczyna się od właściwej rehabilitacji kardiologicznej. Niestety, w Polsce mamy w tym zakresie wiele do zrobienia, gdyż programowa rehabilitacja kardiologiczna dla dzieci i młodych dorosłych z wrodzonymi wadami serca, w tym po operacji Fontana, w naszym kraju właściwie nie istnieje. Wszystko trzeba stworzyć od podstaw. To bardzo ważne, ponieważ młodzi pacjenci kardiologiczni pozbawieni możliwości udziału w grach rekreacyjnych i zajęciach sportowych są wykluczani z życia społecznego. Cierpi na tym nie tylko ich kondycja fizyczna, ale także psychiczna. Wielu opiekunów obawia się zezwalać dzieciom z wrodzonymi wadami serca na aktywność fizyczną z obawy o pogorszenie stanu ich zdrowia, ale niejednokrotnie to przysłowiowe „wylewanie dziecka z kąpielą” – szkodzi o wiele bardziej. To wiąże się z kolejną potrzebą, jaką jest edukacja kadr wychowawców, specjalistów i wsparcie psychologiczne najmłodszych pacjentów kardiologicznych. Rozumiemy przez to wsparcie dla całej rodziny – od momentu usłyszenia diagnozy przez rodziców, którzy dotąd spodziewali się narodzin zdrowego potomka, po młodego dorosłego myślącego odpowiedzialnie o posiadaniu rodziny. W naszym kraju mamy duże braki w zakresie opieki psychologiczno-psychiatrycznej, niestety nie tylko w zakresie kardiologii wad wrodzonych serca – przyznaje prof. Joanna Kwiatkowska.

W zakresie edukacji Zarząd Sekcji Kardiologii Dziecięcej PTK podjął decyzję o wdrożeniu działań skierowanych do kadry lekarskiej – tak, by w zakresie swoich kompetencji przygotowywać specjalistów na nowe wyzwania w zakresie opieki nad pediatrycznymi i dorosłymi pacjentami z wrodzonymi wadami serca. – Tegoroczna konferencja wykazała, że jest wielu młodych lekarzy, którzy chcieliby pogłębiać swoją wiedzę w zakresie nowych wyzwań w kardiologii dziecięcej. W odpowiedzi na te potrzeby jako Sekcja Kardiologii Dziecięcej PTK rozpoczęliśmy realizację cyklu wykładów interaktywnych on line dla społeczności lekarzy należących do Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Takie spotkania odbywają się co miesiąc (z przerwą wakacyjną). Chcielibyśmy, aby docelowo stały się ugruntowaną platformą wymiany doświadczeń, ciągłej edukacji i scalania środowiska medycznego. Chcielibyśmy opracować jasną, zdefiniowaną ścieżkę, trochę na wzór Google Maps, która we właściwym czasie skieruje każdego naszego pacjenta na właściwy tor diagnostyczno-terapeutyczny. Mamy świadomość, że niektórzy pacjenci będą wymagali zaawansowanych terapii niewydolności serca, w tym transplantacji. Ważne, by kwalifikować do nich pacjentów na odpowiednim etapie. Trwają opracowania i recenzje poszczególnych części propozycji takiej mapy, mamy nadzieję, że wkrótce ją zaprezentujemy – kończy prof. Kwiatkowska. W tegorocznej edycji Konferencji Sekcji Kardiologii Dziecięcej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego wzięło udział ponad 300 uczestników. Według danych organizatorów to rekordowa frekwencja.