Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Jakie są skutki nieleczonej boreliozy?

Każdego lata wzrasta ryzyko ukąszeń przez kleszcze. Te małe, ale niebezpieczne pasożyty mogą przenosić boreliozę  chorobę zakaźną, która może powodować poważne zaburzenia w funkcjonowaniu całego organizmu. Kleszcze są bowiem nosicielami wielu patogenów wywołujących różne choroby, także te zagrażające życiu, dlatego edukacja na temat profilaktyki oraz szybkiego wykrywania boreliozy są kluczowe dla zminimalizowania ryzyka wystąpienia powikłań.

 

 

Krótko o boreliozie

Borelioza jest chorobą przenoszoną przez kleszcze, zaliczaną do chorób transmisyjnych (wektorowych). Kleszcze, jako zewnętrzne pasożyty ludzi i zwierząt, pełnią funkcję zarówno rezerwuarów, jak i wektorów dla wielu patogenów, w tym bakterii, wirusów i pierwotniaków. Mogą one wywoływać choroby, takie jak: borelioza, kleszczowe zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, erlichioza, babeszjoza, gorączka Q, tularemia oraz riketsjozy z grupy gorączek plamistych. Termin „borelioza z Lyme” został po raz pierwszy użyty w 1977 r. do opisania choroby zaobserwowanej u dzieci z okolic miasta Lyme w USA, u których występowały wysypki i nietypowe zapalenie stawów. W 1982 r. krętka Borrelia burgdorferi zidentyfikowano w jelitach kleszczy oraz wyizolowano z krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego i skóry pacjentów z ostrą postacią boreliozy.

Powikłania nieleczonej boreliozy

Nieleczona borelioza może prowadzić do wielu poważnych i długotrwałych powikłań wpływających na różne układy organizmu. Choroba przebiega w dwóch fazach. W pierwszej, wczesnej fazie, pojawiają się zmiany skórne oraz wczesne zmiany narządowe spowodowane rozprzestrzenianiem się bakterii drogą limfatyczną lub krwionośną, co może prowadzić do zapalenia serca, stawów i neuroboreliozy. Charakterystycznym objawem jest rumień wędrujący, czyli czerwona grudka lub plamka, która rozszerza się w formie pierścienia, zwykle niebolesna, pojawiająca się na kończynach i osiągająca średnicę 5 cm. Mogą jej towarzyszyć: stany podgorączkowe, gorączka, bóle głowy i mięśni, osłabienie oraz inne łagodne objawy. Po kilku tygodniach rumień znika, ale zakażenie rozprzestrzenia się na inne układy i narządy.

W drugiej, przewlekłej fazie, pojawiają się poważniejsze zmiany narządowe, które mogą ujawnić się po miesiącach lub latach. Zakażenie układu nerwowego może prowadzić do neuroboreliozy objawiającej się: zapaleniem opon mózgowych, zapaleniem nerwów czaszkowych, porażeniem nerwu twarzowego i bolesnym zapaleniem korzeni nerwowych. W układzie kostno-stawowym mogą wystąpić nawracające zapalenia stawów. Innym poważnym powikłaniem jest zapalenie serca prowadzące do zaburzeń rytmu serca oraz bloku przedsionkowo-komorowego, co może zagrażać życiu. W przewlekłej fazie boreliozy mogą wystąpić także objawy związane z układem oddechowym, takie jak duszność oraz nieregularne bicie serca. Objawy te mogą utrzymywać się przez wiele tygodni lub miesięcy, prowadząc do nieodwracalnych uszkodzeń w organizmie. Warto podkreślić, że wczesne wykrycie i leczenie boreliozy jest kluczowe dla zapobiegania tym poważnym powikłaniom.

Jak zapobiegać ukąszeniom przez kleszcze? Rady mgr farm. Violetty Bernacik

Zapobieganie boreliozie jest kluczowym elementem ochrony zdrowia, zwłaszcza w okresie letnim, gdy zwiększa się ryzyko ukąszeń przez kleszcze. W tym miejscu należy podkreślić kilka istotnych aspektów profilaktyki tej choroby:

  • unikanie miejsc występowania kleszczy – kleszcze najczęściej występują w lasach, wysokiej trawie i zaroślach,
  • odpowiednią odzież – noszenie długich rękawów, długich spodni, a także zakładanie skarpet i nakrycia głowy może znacznie zmniejszyć ryzyko ukąszeń; warto pamiętać, że jasna odzież ułatwia zauważenie kleszczy,
  • repelenty – stosowanie środków odstraszających kleszcze zawierających substancje, takie jak DEET, pikarydyna czy IR3535, jest skuteczną metodą prewencji,
  • regularne sprawdzanie skóry – po powrocie z obszarów, gdzie mogą występować kleszcze, należy dokładnie sprawdzić ciało, zwłaszcza w miejscach, gdzie skóra jest cienka i dobrze ukrwiona – za uszami, pod pachami, w pachwinach,
  • usuwanie kleszczy – w przypadku znalezienia kleszcza na skórze należy go jak najszybciej usunąć za pomocą zdezynfekowanej pęsety. 

Edukacja na temat boreliozy i innych chorób przenoszonych przez kleszcze jest bardzo ważnym elementem profilaktyki, a znajomość objawów, takich jak rumień wędrujący, gorączka, bóle stawów i mięśni, może pomóc w szybszym rozpoznaniu choroby i rozpoczęciu leczenia. Jako farmaceuci możemy doradzać pacjentom w kwestii skutecznych środków ochrony przed kleszczami, a także zachęcać do regularnych kontroli i świadomości zagrożeń związanych z boreliozą. Wczesne wykrycie i leczenie boreliozy jest kluczowe dla uniknięcia poważnych powikłań zdrowotnych. Należy pamiętać, że przebycie boreliozy nie daje odporności na przyszłe infekcje.

Źródła

[1] Bamm V.V., Ko J.T., Mainprize I.L., Sanderson V.P., Wills M.K.B. Lyme Disease Frontiers: Reconciling BorreliaBiology and Clinical Conundrums. Pathogens. 2019, 8(4):299.

[2] Mucha, D., Zielazny B., Karakiewicz, B. Choroby przenoszone przez kleszcze – sytuacja epidemiologiczna w województwie pomorskim. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2012, 18(2), 93-99.

[3] Woś, H. Borelioza, choroba przenoszona przez kleszcze. Pediatria Polska, 85(4): 371-374.

Fot. https://pixabay.com/pl/photos/kleszcz-limonka-owad-7624874/

KOMENTARZE
Newsletter