Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
Endometrioza – czym właściwie jest i jak można ją leczyć?

Endometrioza jest schorzeniem estrogenozależnym, dającym takie objawy, jak: bolesne miesiączki, przewlekły ból w okolicach miednicy czy zaburzenia płodności. Kobiety dotknięte tą chorobą są bardziej narażone na rozwój raka jajnika, raka piersi, jak również zaburzeń autoimmunologicznych niż ogół populacji kobiet. Ponadto uważa się, że osoby z endometriozą częściej zmagają się z zaburzeniami natury psychicznej i emocjonalnej.

 

 

Endometrioza charakteryzuje się występowaniem komórek błony śluzowej trzonu macicy poza jamą macicy. Oznacza to, że komórki te wykazują aktywność wydzielniczą i reagują na zmiany hormonalne zachodzące w cyklu miesiączkowym. Konsekwencją ich nadmiernej aktywności jest powstawanie krwawień oraz rozwój bolesnych guzków. 

 

Co jest przyczyną endometriozy?

Jest to tajemnicza choroba, której etiologia nie jest do końca poznana. Uważa się, że rolę w jej powstawaniu mogą odgrywać czynniki wrodzone, epigenetyczne, autoimmunologiczne i alergiczne. Do powstawania endometriozy może przyczyniać się tzw. wsteczne miesiączkowanie, czyli przedostanie się krwi miesiączkowej do jamy otrzewnowej, przez co komórki z wnętrza macicy, zamiast zostać wydalone przez pochwę, zagnieżdżają się poza jamą macicy. Zjawisko przemieszczania się komórek nie wyjaśnia jednak wszystkich przypadków choroby. Ogniska endometriozy można zaobserwować także w płucach czy mózgu, choć zdarzają się stosunkowo rzadko. Przyczyną tego zjawiska może być metaplazja, czyli przemiana jednego rodzaju komórek w inne. Możemy wyróżnić trzy typy endometriozy:

  • otrzewnową,
  • głęboko naciekającą,
  • jajnikową.

 

Jak objawia się endometrioza?

Ze względu na niejednoznaczne objawy choroba jest trudna do rozpoznania. Endometriozę diagnozuje się często przypadkowo, np. podczas leczenia operacyjnego innych schorzeń. Choroba objawia się zazwyczaj bolesnym miesiączkowaniem, przewlekłymi bólami brzucha, problemami z płodnością. Co ciekawe, nasilenie bólu nie zawsze odzwierciedla stopień ciężkości choroby. Mogą pojawić się także wtórne objawy, takie jak: biegunki na przemian z zaparciami, wzdęcia, przemęczenie, zaburzenia lękowe czy częstomocz. Ważne jest, aby dokładnie obserwować swój organizm i w razie zauważenia u siebie niepokojących symptomów choroby – zgłosić się do specjalisty. Nagłe pojawienie się bolesnych miesiączek u kobiet może wskazywać na endometriozę, dlatego w takim przypadku wymagane jest niezwłoczne rozpoczęcie postępowania diagnostycznego.

 

Jak leczy się endometriozę?

Leczenie endometriozy polega na farmakoterapii oraz leczeniu chirurgicznym. Zasadą leczenia choroby jest zahamowanie miesiączki i wytworzenie stanu hipoestrogenizmu. Wśród środków farmakologicznych możemy wyróżnić:

  • doustne tabletki antykoncepcyjne (DTA), które są uważane za leki z wyboru przy rozpoznaniu endometriozy. Stosuje się je zarówno cyklicznie, jak i w sposób ciągły; 
  • dienogest – lek najczęściej stosowany w leczeniu endometriozy. Chemicznie jest pochodną progesteronu o korzystnym profilu bezpieczeństwa. Lek zmniejsza ból towarzyszący endometriozie, przy jednoczesnej redukcji choroby zakrzepowo-zatorowej;
  • analogi gonadoliberyn, które stosuje się często z estrogenami i progestagenami, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia działań niepożądanych związanych z hipoestrogenizmem (w tym rozwoju osteoporozy). Leki te można podawać podskórnie, domięśniowo lub donosowo;
  • niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, które są stosowane w celu zmniejszenia bólu towarzyszącego endometriozie. O powszechności tych leków decyduje ich stosunkowo niska cena i duża dostępność, jednak u niektórych pacjentek nie są one wystarczająco silne i konieczne jest przepisanie mocniejszych preparatów; 
  • inhibitory aromatazy – enzymu przekształcającego androgeny do estrogenów. Ich skuteczność potwierdziły wyniki kilku badań klinicznych. Leki były stosowane łącznie z DTA lub progestagenami ze względu na ryzyko działań niepożądanych. 

Żadna z obecnie stosowanych metod terapii endometriozy nie prowadzi do całkowitego wyleczenia choroby. Decyzja o rozpoczęciu terapii hormonalnej jest często odwlekana przez kobiety, gdyż stosowane leczenie farmakologiczne prowadzi do niepłodności. Leczenie chirurgiczne jest wskazane m.in. w niepłodności w przebiegu endometriozy oraz torbielach endometrialnych jajników. Interwencja chirurgiczna ma za zadanie zmniejszyć dolegliwości bólowe oraz poprawić płodność pacjentki. W najbardziej zaawansowanym stadium choroby wykonuje się histerektomię, czyli operacyjne usunięcie macicy. Złotym standardem w diagnostyce endometriozy jest laparoskopia, która jest metodą stosunkowo mało inwazyjną. Jest zalecana m.in. w przypadku nieskuteczności lub przeciwwskazań do stosowania farmakoterapii.  

 

Czy stosowana dieta może mieć wpływ na przebieg endometriozy?

Według niektórych badań odpowiednio zbilansowana dieta może zmniejszyć odczuwanie bólu nawet do 30%. Warto sięgnąć po produkty bogate w kwasy omega-3 oraz antyoksydanty. Unikać należy zaś produktów zawierających tłuszcze trans, szczególnie tych zawartych w margarynie, potraw smażonych, alkoholu oraz produktów sojowych.

Źródła

1. Greene AD, Lang SA, Kendziorski JA, Sroga-Rios JM, Herzog TJ, Burns KA. Endometriosis: where are we and where are we going?. Reproduction. 2016.

2. Chapron C, Marcellin L, Borghese B, Santulli P. Rethinking mechanisms, diagnosis and management of endometriosis. Nat Rev Endocrinol. 2019.

3.  https://mamaginekolog.pl/endometrioza

4. Endometrioza – objawy, diagnostyka i leczenie - Poradnik Apteki Gemini (aptekagemini.pl)

5. Czyzyk A, Podfigurna A, Szeliga A, Meczekalski B. Update on endometriosis pathogenesis. Minerva Ginecol. 2017.

6. Vercellini P, Viganò P, Somigliana E, Fedele L. Endometriosis: pathogenesis and treatment. Nat Rev Endocrinol. 2014.

Fot. https://pixabay.com/pl/photos/kobieta-model-b%C3%B3l-brzucha-b%C3%B3l-8155134/

KOMENTARZE
news

<Styczeń 2025>

pnwtśrczptsbnd
30
31
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
1
2
Newsletter