Warunkiem prawidłowego żywienia człowieka jest cał­kowite pokrycie zapotrzebowania na wszystkie składni­ki pokarmowe, potrzebne do zachowania pełni zdrowia. W dzisiejszych czasach utrzymanie odpowiednio zbilanso­wanej diety jest bardzo trudne, dlatego jej suplementacja jest zjawiskiem coraz bardziej powszechnym i cieszącym się rosnącym zainteresowaniem wśród konsumentów. Dzięki temu rynek suplementów diety obecnie należy do jednego z najbardziej dynamicznie rozwijających się rynków pro­duktów spożywczych.

O stosowaniu suplementów diety rozmawialiśmy z dr Katarzyną Stoś, prof. nadzw. Instytutu Żywności i Żywienia, Z-ca Dyrektora ds. Bezpieczeństwa Żywności i Suplementów Diety:

Czym są suplementy diety?

Suplementy diety są to środki spożywcze, będące skoncen­trowanym źródłem witamin, składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fi­zjologiczny, których celem jest uzupełnienie normalnej diety.

Istnieje wiele substancji, które mogą występować w su­plementach diety. Największą grupę stanowią produkty witaminowo-mineralne, jak również: aminokwasy, kwasy tłuszczowe, błonnik pokarmowy, luteina, probiotyki i pre­biotyki oraz produkty pochodzenia roślinnego.

Kiedy stosować suplementy diety?

Produkty te mogą stanowić jeden ze sposobów racjonalizacji żywienia, w szczególności wykorzystywany do zwalczania niedoborów witamin i składników mineralnych. Należy jednak zaznaczyć, iż tego typu preparaty nie mogą być sto­sowane jako substytut zróżnicowanej diety.

Na podstawie obecnego stanu wiedzy można rozwa­żyć przyjmowanie suplementów diety przez osoby dorosłe spożywające diety niskoenergetyczne, osoby starsze, osoby stosujące diety z ograniczeniami lub eliminacją niektórych składników pokarmowych, kobiety po menopauzie (przy niedoborze wapnia i witaminy D) oraz kobiety ciężarne (zaleca się im suplementację diety w kwas fo­liowy, żelazo i jod oraz, w uzasadnionych przypadkach, inne witaminy i składniki mineralne). Ponadto u kobiet spożywających małe ilości ryb i innych źródeł zaleca się suplementację diety w kwas dokozaheksaenowy – DHA.

Z jakimi niebezpieczeństwami wiąże się stosowanie suplementów diety?

Coraz częściej pojawia się pytanie o bezpieczeństwo stosowania suplementów diety, w tym zawierają­cych witaminy i składniki mineralne. Niewłaściwe ich stosowanie, np. nieuzasadniona suplementacja, brak rzetelnej informacji na etykiecie dotyczącej przeciwwskazań do stosowania, możliwości inter­akcji z innymi składnikami żywności lub lekami oraz stosowanie większej ilości suplementów diety jed­nocześnie, może wiązać się z ryzykiem wystąpienia niekorzystnych działań.

Naukowcy amerykańscy wskazują, iż suplementa­cja z udziałem β-karotenu, witaminy E oraz wysokich dawek witaminy A może stwarzać ryzyko dla zdrowia. Inne antyoksydanty, kwas foliowy, witaminy z grupy C oraz suplementy multiwitaminowe i mineralne są nieskuteczne w zapobieganiu śmiertelności lub za­chorowalności z powodu chorób przewlekłych.

Decyzję o zażywaniu suplementów należy skon­sultować z lekarzem i/lub dietetykiem. Należy roz­ważyć korzyści i zagrożenia związane z ewentualnym stosowaniem suplementu.