Choroby autoimmunologiczne pojawiają się, gdy komórki układu odpornościowego zawodzą w odróżnianiu własnych białek organizmu. Traktują niektóre cząsteczki jako obce, a następnie je atakując stopniowo niszczą całe tkanki i organy. Wiele jest przyczyn chorób autoimmunologicznych: czynniki chemiczne, infekcje lub czynniki genetyczne. Naukowcy z Johns Hopkins University School of Medicine w Baltimore zaproponowali kolejną ścieżkę sprzyjającą rozwojowi chorób autoimmunologicznych. W artykule zamieszczonym na łamach Science przedstawiono dowody świadczące o tym, że rozwijające się komórki nowotworowe mogą produkować nowe białka, na które odpowiada układ immunologiczny.

Sklerodermia (inaczej twardzina) jest rzadką, przewlekłą chorobą autoimmunologiczną związaną ze stwardnieniem tkanek oraz zakrojoną destrukcją naczyń krwionośnych. Zmiany te dotyczą skóry oraz wielu narządów mogąc prowadzić do stanów zagrażających życiu.  Występowanie w tym samym czasie twardziny oraz nowotworu zaobserwowano u pacjentów, u których wykryto także specyficzne przeciwciało dla podzespołu polimerazy RNA III (RPC1, z ang. RNA polymerase III subunit). Dr Christine Joseph wraz z zespołem zbadali bioptaty oraz krew pacjentów ze sklerodermią oraz różnymi rodzajami raka. Badania nad próbką tkanki nowotworowej pobranej od pacjentów chorych na twardzinę, wykazały mutację w genie POLR3A (gen kodujący białko RPC1). Analizy limfocytów krwi obwodowej, jak i surowicy wykazały, że mutacja POLR3A wywołuje odpowiedź komórkową i humoralną układu immunologicznego. Jeżeli zmienione białko, kodowane przez zmutowany gen POLR3A, zostanie rozpoznane przez układ immunologiczny jako „obce”, to może teoretycznie zostać wygenerowana odpowiedź immunologiczna przeciw nowotworowi. Jeśli natomiast zmutowane białko wejdzie w reakcję z białkiem prawidłowym RPC1, wówczas ta odpowiedź immunologiczna może zostać skierowana przeciwko zdrowym tkankom powodując ich uszkodzenie i prowadząc do sklerodermii.

Wyniki badań sugerują, że obcy antygen wywołujący odpowiedź immunologiczną w twardzinie jest faktycznie antygenem nowotworowym. Uzupełnia to wcześniejsze obserwacje wskazujące, że nowotwory mogą wywołać odpowiedź immunologiczną. Niektóre reumatyczne choroby występują tylko w obecności nowotworu, a usunięcie guza, albo jego skuteczna terapia, skutkuje cofnięciem objawów choroby.

Czy więc odpowiedź ze strony układu immunologicznego może być pierwszą oznaką rozwijającego się raka? Istnieje przypuszczenie, że nabyta odporność mogłaby pomagać w kontrolowaniu rozwijającego się nowotwór. Biorąc pod uwagę wszechobecność mutacji somatycznych w guzach litych, te nowe dane potwierdzają hipotezę, że wzbudzenie autoimmunologiczności może ograniczać występowanie raka, jeżeli ta odpowiedź byłaby skierowana tylko na komórki nowotworowe. Dane również wskazują, że autoantogeny mogą być wykorzystywane do wytwarzania biologicznie skutecznej odporności przeciwnowotworowej.