Zespół badaczy pod kierunkiem dr Rachelle Pretorius oraz prof. Rae-Chi Huang przeanalizował dane 200 tys. par matka-dziecko z Europy i Australii. Badania objęły dzieci w wieku od 3 do 13 lat i miały na celu ocenę związku między cukrzycą u matki (zarówno przedciążową, jak i ciążową) a rozwojem neurologicznym, poznawczym i behawioralnym dzieci.

Wyniki badania

Badanie dowiodło, że dzieci w wieku 7-10 lat, których matki chorowały na cukrzycę ciążową, miały istotnie wyższe objawy ADHD w porównaniu do dzieci z grupy kontrolnej. Wyniki uwzględniające czynniki zakłócające, takie jak: wiek matki, masa ciała przed ciążą, edukacja, palenie tytoniu i inne, wykazały wyraźny związek statystyczny. Podobne obserwacje odnotowano u dzieci w wieku 4-6 lat, których matki cierpiały na cukrzycę ciążową – częściej przejawiały tzw. zachowania eksternalizacyjne. – Zachowania eksternalizacyjne to działania skierowane na zewnątrz. Zamiast lęku czy depresji, dzieci te wykazują impulsywność, nadmierną aktywność, buntowniczość lub agresję – wyjaśnia dr Pretorius. Badacze zwracają również uwagę, że tego rodzaju problemy często współistnieją z objawami ADHD i mogą pojawiać się już we wczesnym wieku szkolnym, zanim dziecko zostanie zdiagnozowane i objęte leczeniem. ADHD nie ma bowiem jednoznacznych biologicznych markerów, co utrudnia jego wczesne wykrycie – w młodszym wieku częściej widzimy zachowania eksternalizacyjne, a wraz z dojrzewaniem dziecka mogą się one przekształcać w objawy typowe dla ADHD.

Choć dokładne mechanizmy wpływu cukrzycy ciążowej na rozwój dziecka nadal pozostają niejasne, naukowcy podejrzewają, że kluczowe znaczenie może mieć ostry, przewlekły stan zapalny organizmu matki w trakcie ciąży, który może istotnie wpływać na rozwój mózgu dziecka jeszcze w życiu płodowym. Nieprawidłowe środowisko metaboliczne w okresie prenatalnym, szczególnie związane z cukrzycą ciążową i przewlekłym stanem zapalnym, może zatem znacząco oddziaływać na rozwój mózgu dziecka, prowadząc do trwałych zmian w zachowaniu i obszarach neurologicznych. – Istnieją przesłanki, że nasilenie cukrzycy u matki, zwłaszcza w połączeniu z otyłością i przewlekłym stanem zapalnym, może zwiększać ryzyko wystąpienia nie tylko ADHD, ale również zaburzeń ze spektrum autyzmu – dodaje dr Pretorius.

Wnioski dla przyszłych mam i opieki medycznej

Autorzy podkreślają konieczność wczesnej diagnostyki i leczenia cukrzycy ciążowej oraz monitorowania dzieci narażonych na nieprawidłowe warunki metaboliczne już od momentu życia płodowego. Zmniejszenie stanu zapalnego i utrzymanie prawidłowej masy ciała matki mogą odegrać kluczową rolę w minimalizowaniu ryzyka problemów rozwojowych u potomstwa. Przeprowadzone badanie sygnalizuje, że zdrowie matki w czasie ciąży ma bezpośredni wpływ na przyszłość dziecka – nie tylko fizyczną, ale także psychiczną.