Nazwa Prix Galien pochodzi od Klaudiusza Galena, żyjącego w II w. n.e. wybitnego lekarza starożytności, uważanego za ojca współczesnej medycyny i farmakologii, stawiającego na eksperymentalne działanie, co może być traktowane jako bardzo wczesna koncepcja innowacyjności. Zajmował się przede wszystkim anatomią i fizjologią człowieka. Obecnie nagrody są przyznawane firmom i jednostkom, które idą śladami tej wielkiej postaci we współczesnym, nowoczesnym i szybko zmieniającym się świecie i rozumieją potrzebę inwestowania w badania i rozwój oraz w najwyższą technologię medyczną.  

Prix Galien ufundował w 1970 r. we Francji farmaceuta Roland Mehl z zamysłem promowania najważniejszych postępów w przemyśle farmaceutycznym i medycznym. Z czasem konkurs zyskiwał na swoim prestiżu i pojawiał się w coraz to nowych krajach. W latach 80. swoje edycje lokalne zaczęły organizować kraje Beneluksu, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy, a w latach 90. dołączyły m.in. Hiszpania, Portugalia i Kanada. Na początku XXI w. konkurs trafił do Szwajcarii, a dopiero w 2007 r. – do Stanów Zjednoczonych. W Polsce stypendia Prix Galien są przyznawane od 2012 r. Obecnie, ta francuska idea trafiła już do 17 krajów na 4 kontynentach i w każdym kraju skupia najlepszych naukowców, działających na korzyść zdrowia i życia pacjenta.  

Oprócz edycji lokalnych, od 1996 r. odbywa się też ogólnoświatowa gala International Prix Galien, która wyłania spośród zwycięzców konkursów krajowych najlepsze innowacje medyczne w skali globalnej (w latach 1990-1994 zakres konkursu ograniczał się do Europy). W ostatnim finale, odbywającym się w 2014 r. w Monako, polski kandydat - Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu - zdobył pierwszy dla Polski złoty medal w międzynarodowej edycji Prix Galien.

W kapitule polskiej edycji nagrody zasiadają wybitne postaci polskiej medycyny, osoby zasłużone dla rozwoju opieki zdrowotnej w Polsce. Przewodniczącym Kapituły Konkursowej Prix Galien jest prof. Cezary Szczylik, kawaler Orderu Odrodzenia Polski, znakomity onkolog i hematolog. Dotąd na jej czele stał prof. Franciszek Kokot, wybitny nefrolog i endokrynolog, odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, który objął funkcję Członka Honorowego Kapituły. W Kapitule zasiadają również m.in. konsultanci krajowi oraz naukowcy, jak prof. Grażyna Rydzewska, prof. Piotr L. Chłosta, dr hab. Andrzej Horban, prof. Waleria Hryniewicz, prof. Jacek Imiela, prof. Sergiusz Jóźwiak, prof. Roman Kaliszan, prof. Piotr Kuna, prof. Janusz Rybakowski, prof. Janina Stępińska oraz prof. Piotr Wiland.

Oto jak podczas gali o samym konkursie wypowiadali się tegoroczni goście specjalni:

- Ideą Prix Galien jest uhonorowanie wysiłków ludzi, którzy pracują na rzecz zachowania zdrowia, ratowania życia i poprawy jego jakości u pacjentów nieuleczalnie chorych. Pharma Concept działając od wielu lat w obszarze ochrony zdrowia obserwuje polski rynek farmaceutyczny. Chcemy go wspierać i rozwijać promując najbardziej innowacyjne osiągnięcia. Jesteśmy niezwykle dumni mogąc organizować już trzecią edycję polskiego konkursu - Krzysztof Michniewicz, prezes Pharma Concept.

- Przyznawanie nagrody Prix Galien jest okazją do popularyzowania niezwykłej pracy, inteligencji, ogromnych nakładów finansowych, po to, żeby wszystkim chorym, bez względu na rodzaj choroby, nieść to, co najważniejsze, a więc postęp, ulżenie w cierpieniu, a w wypadku chorych onkologicznie – wydłużenie życia i poprawa jego jakości - prof. Cezary Szczylik, Przewodniczący Kapituły Konkursu.

- Każdego roku nagroda wyróżnia najnowsze innowacje w lecznictwie i badaniach farmaceutycznych, wspiera, promuje i stymuluje badania naukowe i zachęca laboratoria do innowacyjności. Ogromnie cieszy mnie, że polski przemysł farmaceutyczny już po raz trzeci organizuje swoją edycję Prix Galien. Francja wraz ze swoim sektorem badań i rozwoju chciałaby być partnerem Polski, tak aby wspólnie rozwijać innowacyjne metody leczenia, prowadzić badania w dziedzinie farmacji oraz stawiać czoło wyzwaniom w ochronie zdrowia - list Pierre Buhlera, Ambasadora Francji w Polsce, przeczytany przez dr inż. Sébastien Reymonda, Attaché ds. nauki, technologii i współpracy uniwersyteckiej.

Sprawdźmy komu w tym roku przypadł zaszczyt odebrania słynnych złotych medali Prix Galien. Podstawą do ich przyznania są zasadniczo cztery kategorie:

I.  kategoria: Innowacyjny produkt leczniczy:

1.1. innowacyjny produkt lecznicy w lecznictwie otwartym: pertuzumab (ROCHE): będący                  nowym standardem leczenia HER2-dodatniego, zaawansowanego raka piersi.

Pertuzumab - w pełni rekombinowane, humanizowane przeciwciało monoklonalne anty-HER2, to doskonały przykład terapii z zakresu medycyny personalizowanej. W leczeniu chorych na HER2-dodatniego raka piersi pertuzumab wykazał ogromną przewagę kliniczną nad dotychczasowymi schematami leczenia tego agresywnego podtypu nowotworu. Osiągnięcie, w badaniu CLEOPATRA, blisko 5-letniej mediany przeżycia całkowitego zostało określone przez międzynarodowe środowisko ekspertów jako bezprecedensowe i znalazło odzwierciedlenie w najnowszych rekomendacjach klinicznych światowych i europejskich towarzystw naukowych m. in.: ESMO, NCCN, w których terapię opartą na pertuzumabie u chorych na uogólnionego HER2-dodatniego raka piersi w I linii uznano za nowy standard terapii.

1.2.  innowacyjny produkt leczniczy w leczeniu zamkniętym: a. niwolumab (BRISTOL- MYERSSQUIBB): za immunoonkologiczną terapię, stanowiącą przełom w leczeniu onkologicznym pacjentów z zaawansowanym czerniakiem oraz leczeniu raka płuca.

Niwolumab jest przełomową terapią immunoonkologiczną dla pacjentów z zaawansowanym czerniakiem. Cechą niwolumabu jest niespotykany dotychczas mechanizm działania - aktywacja układu odpornościowego poprzez punkt kontrolny PD-1, który rozpoznaje komórki nowotworowe i je niszczy, przez co uzyskujemy dlugotrwałe odpowiedzi na leczenie. 73% pacjentów z zaawansowanym czerniakiem leczonych niwolumabem przeżywa jeden rok. Wiemy z danych historycznych, że u chorych leczonych chemioterapią przeżycia były na poziomie 25%. Z uwagi na niezależny od lokalizacji narządowej mechanizm działania, niwolumab jest badany w kilkunastu wskazaniach onkologicznych, w 50 badaniach klinicznych, które obejmują 8000 pacjentów na całym świecie.           

b. pembrolizumab (MSD): lek immunoonkologiczny stosowany w leczeniu zaawansowanego (nieoperacyjnego lub przerzutowego) czerniaka u osób dorosłych.                              

Pembrolizumab jest zarejestrowany w leczeniu zaawansowanego (nieoperacyjnego lub przerzutowego) czerniaka u osób dorosłych. Komisja Europejska zarejestrowała pembrolizumab na podstawie danych z badań klinicznych przeprowadzonych z udziałem ponad 1500 pacjentów. Na podstawie przeprowadzonej analizy, przedstawionej podczas Konferencji ASCO w 2015 roku, szacowany odsetek dwuletnich przeżyć pacjentów z przerzutowym czerniakiem  przyjmujących pembrolizumab wyniósł aż 50%. Pembrolizumab to przeciwciało anty-PD-1, aktywujące do walki z nowotworem układ odpornościowy pacjenta. Immunoterapia zwiększa nie tylko szanse pacjenta z nieoperacyjnym czerniakiem, ale także chorych na inne nowotwory. Obecnie firma MSD prowadzi badania kliniczne, które dotyczą ponad 30 typów nowotworów i obejmują ponad 14 000 pacjentów. Ostatnio pembrolizumab został zarejestrowany w USA w leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuca i oczekuje na rejestrację w tym wskazaniu w Unii Europejskiej.                                                

1.3. innowacyjna szczepionka: SANOFI PASTEUR: sześciowalentna szczepionka zapobiegająca 6 chorobom zakaźnym równocześnie.                                       

Szczepionka jest sześcioskładnikową szczepionką przeznaczoną do szczepienia pierwotnego u dzieci od ukończenia szóstego tygodnia życia oraz uzupełniającego w drugim roku życia. To szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, poliomyelitis i Haemophilus influenzae typ b.

Jest nowym, oryginalnym i innowacyjnym produktem leczniczym immunologicznym. Jest ona skojarzoną, sześciowalentną szczepionką zapobiegającą 6 chorobom zakaźnym równocześnie. Jej w pełni płynna formulacja, nie wymagająca wcześniejszego przygotowania zawiesiny preparatu szczepionkowego do wstrzyknięcia i produkcja w postaci jednodawkowej ampułko-strzykawki do bezpośredniego użycia jest bezkonkurencyjnym walorem, podkreślanym przez pracowników ochrony zdrowia wykonujących szczepienia. Szczepionka w tej postaci niemal pięciokrotnie minimalizuje możliwość popełnienia błędu podczas wykonywania szczepienia.

Wprowadzenie szczepionki sześciowalentnej do pediatrycznych PSO pozwala na dużą elastyczność w konstruowaniu nowych kalendarzy szczepień ochronnych, uwzględniających także szczepienia przeciwko innym chorobom zakaźnym, przy zapewnieniu najniższej z możliwych liczby wstrzyknięć szczepionek u niemowląt i małych dzieci.                

               II.  kategoria: Innowacyjne odkrycie naukowe:

1. Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN:                                                             innowacyjne termoczułe podłoża, które zastosowane w hodowli arkusza komórek własnych pacjenta wspomagają leczenie oparzeń i trudno gojących się ran.

Przedmiotem kierowanego przez prof. dr hab. Andrzeja Dworaka projektu „Nośniki polimerowe do termicznie kontrolowanego wytwarzania i oddzielania arkuszy komórek skóry i nabłonka” POLYCELL realizowanego w ramach Konsorcjum, którego liderem jest Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych Polskiej Akademii Nauk w Zabrzu, były podłoża oparte na termoczułych polimerach. Dotychczas stosowane metody oddzielania komórek od podłoża hodowlanego nie pozwalają na otrzymanie ciągłego arkusza komórek. Dzięki unikalnym właściwościom termoczułej warstwy, na której hodowane są komórki, możliwe jest oddzielenie ich nieuszkodzonych arkuszy od podłoża poprzez niewielkie obniżenie temperatury. Zastosowanie termoczułych podłoży do hodowli komórek własnych pacjenta wspomoże leczenie oparzeń i trudno gojących się ran.

    b. Dr hab. prof. nadzw. Marek Woynarowski (Centrum Zdrowia Dziecka):                                                 za leczenie uporczywie nawracających poparzeniowych zwężeń przełyku sondą -                               protezą przełykową.      

Wypicie substancji żrącej może powodować chemiczne oparzenia błony śluzowej skutkujące  zwężeniem lub zarośnięciem przełyku. Leczenie takich pacjentów wymaga licznych, powtarzanych zabiegów endoskopowego poszerzania zwężenia, a w razie ich nieskuteczności zabiegu chirurgicznej rekonstrukcji przełyku, w czasie którego zniszczony przełyk zastępowany jest fragmentem jelita grubego pacjenta.

Opracowana w IPCZD sonda-proteza jest implantowana bezpośrednio po endoskopowym rozszerzeniu zwężenia i utrzymuje uzyskaną w trakcie rozszerzania szerokość przełyku zapobiegając nawrotom zwężenia. Zastosowanie sondy-protezy umożliwia skrócenie czasu leczenia, zmniejsza liczbę zabiegów endoskopowych i zmniejsza ryzyko leczenia chirurgicznego.                                                                                                                                           

III. kategoria: Innowacyjny wyrób medyczny:     

                nagrody nie przyznano.

                IV.  kategoria: Innowacyjne rozwiązanie informatyczne dla medycyny:

Prof. dr hab. Andrzej Czyżewski z Politechniki Gdańskiej, Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki, Katedra Systemów Multimedialnych: 

za Cyberoko - metodę i technologię diagnozowania stanu świadomości oraz stymulowania pacjentów po urazie mózgu (będących w śpiączce lub stanie wegetatywnym).

Istotnym wyzwaniem współczesnej medycyny pozostaje ocena stopnia świadomości pacjentów, którzy się nie komunikują, a w tej grupie liczbę fałszywych diagnoz szacuje się na ponad 40%. Pacjent apaliczny może znajdować się w stanie minimalnej świadomości, ograniczonej świadomości lub nawet świadomości pełnej - w tym ostatnim przypadku stan takiej osoby określa się jako syndrom zamknięcia (świadome osoby są zamknięte we własnym, nieruchomym ciele).

„CyberOko” stanowi rozwiązanie informatyczne, oparte na nowej metodzie diagnostyczno-terapeutycznej, integrujące opracowane technologie: śledzenia wzroku, badania słuchu metodami obiektywnymi, komputerowej emisji zapachów oraz analizy bioelektrycznej aktywności mózgu pacjentów. Zaproponowana w Politechnice Gdańskiej przez zespół pod kier. prof. A. Czyżewskiego metoda rehabilitacji pacjentów z zaburzeniami świadomości, tzn. pozostających w śpiączce lub uważanych za osoby w stanie wegetatywnym, opiera się na stymulowaniu ośrodków mózgu odpowiedzialnych za procesy poznawcze.

Na tym jednak pula nagród się nie kończy. Podczas uroczystej gali przyznano też stypendium dla młodego naukowca, które w tym roku przypadło w udziale Magdalenie Barańskiej, studentce I roku na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Sama laureatka kazała mówić do siebie po prostu – Magda.

- Magda jeszcze jako licealistka opracowała projekt dotyczący jednej z mutacji chromosomowych. Zaproponowała też nowy sposób jej diagnostyki. Projekt realizowała we współpracy z Zakładem Genetyki Medycznej Instytutu Matki i Dziecka. Magda jest laureatką konkursu naukowego E(x)plory oraz finalistką największego na świecie konkursu młodych naukowców Intel International Science and Engineering Fair (Intel ISEF) w USA – tak Krzysztof Michniewicz przedstawił zebranym nowo wybraną stypendystkę.

Nikt jednak o swoim projekcie nie opowie lepiej niż sama jego twórczyni – Projekt dotyczy klinicznego znaczenie duplikacji krótkiego ramienia chromosomu 16-tego. Dzięki zastosowaniu nowszej technologii można diagnozować te mutacje szybciej i zaoszczędzić sporą ilość pieniędzy (wcześniej jedna metoda badawcza kosztowała 1500 zł, a obecnie jesteśmy w stanie obniżyć kwotę nawet do 500 zł). Grupą docelową są głównie dzieci, ponieważ jeśli wykryjemy u nich tą mutację, możemy podejrzewać przerostowe zwężenie odźwiernika, które jest niebezpiecznym schorzeniem. Co za tym idzie, możemy wcześniej reagować i operować – komentowała Magda Barańska.

Ostatnim tegorocznym wyróżnieniem na gali Prix Galien był grant ufundowany przez firmę NEUCA, który powędrował w ręce Katarzyny Skoniecznej za pracę nad jaskrą i nowymi metodami leczenia, a konkretnie, jak sama autorka podkreślała, nad etiopatogenezą jaskry normalnego ciśnienia. Czek wręczył Andrzej Borys Schonert, prezes Synoptis Pharma, jednej ze spółek należącej do grupy NEUCA, mówiąc -  Jako część grupy NEUCA, od 25 lat wspieramy polskich farmaceutów niezależnych, zarówno w aptekach szpitalnych, jak i w lecznictwie otwartym i to oni zwrócili nam uwagę na problem braku wspierania polskiej nauki i polskich leków. To jest właśnie pierwszy krok w naszej pracy nad stworzeniem instytutu naukowego, który będzie wspierał polską naukę oraz edukację lekarzy i farmaceutów o osiągnięciach w polskiej nauce i medycynie – Oba czeki opiewały na kwotę 10.000 zł.

Pozostaje mieć nadzieję, że nieoficjalne „Noble Medycyny i Farmacji”, jak niektórzy określają medale Prix Galien, będą dodatkową motywacją dla zwycięzców nad innowacyjnymi projektami, ratującymi ludzkie życia. Wszyscy niewątpliwie chcemy, aby w Polsce była możliwość przeprowadzania najnowocześniejszych terapii z różnych dziedzin medycyny, a tego typu wyróżnienia – pozwalają nam realnie traktować taką perspektywę. Nie mi jednak podsumowywać tegoroczną galę.

- Wszystkie nasze nominacje to było już duże wyróżnienie. My dyskutowaliśmy wcześniej, zanim jeszcze doszło do tych nominacji. Dzisiaj było bardzo trudno, obrady były burzliwe, ponieważ w zasadzie większość cząsteczek, większość nominowanych produktów, większość odkryć naukowych w zasadzie wymagała jakiegoś wyróżnienia. Tym razem galę zdominowała nieco onkologia, która jest niewątpliwie wyzwaniem. Wszyscy rozumiemy, że problemy onkologiczne są niezwykle ważne, ale chcemy również zachęcać inne firmy, które mają ciekawe cząsteczki do tego, aby je zgłaszali, ponieważ istotna jest też poprawa jakości życia w innych obszarach medycyny. Co do odkryć naukowych – najważniejsza jest wyobraźnia. Jak mawiał Einstein, wyobraźnia jest czasem ważniejsza niż wiedza, bo wiedza jest ograniczona – zakończyła prof. Grażyna Rydzewska, Wiceprzewodnicząca Kapituły Konkursu.