Brak odpowiedniej wiedzy o zagrożeniach związanych z półpaścem i jego powikłaniami wśród osób w wieku 50+, które należą do grupy podwyższonego ryzyka zachorowania na półpasiec, to główny wniosek płynący z globalnego badania zrealizowanego na zlecenie GSK i zaprezentowanego przez spółkę w ramach Tygodnia Świadomości Półpaśca obchodzonego w dniach od 26 lutego do 3 marca 2024 r. Badanie miało na celu ocenę stanu wiedzy respondentów na temat półpaśca, czynników wywołujących tę chorobę i jej wpływu na życie pacjentów.

Półpasiec to choroba zakaźna wywoływana przez reaktywację utajonego zakażenia wirusem VZV (varicella zoster virus) – tego samego, który przy pierwszym kontakcie powoduje ospę wietrzną. Szacuje się, że ok. 99,5% osób po 50. roku życia przebyło pierwotną infekcję wirusem VZV i są one narażone na reaktywację zakażenia w postaci półpaśca. Z wiekiem kondycja układu odpornościowego słabnie, co może przekładać się na większe ryzyko rozwoju półpaśca. Oznacza to, że osoby w wieku 50 lat i więcej należą do grupy podwyższonego ryzyka.

Aż 86% ankietowanych bagatelizuje ryzyko zachorowania na półpasiec

Prawie połowa ankietowanych (49%) oceniła, że zachorowanie przez nich na półpasiec jest mało prawdopodobne. Co czwarty (26%) z nich oszacował, że na ryzyko zachorowania na półpasiec narażona jest 1 na 100 osób, a blisko 1/5 (17%) uważała, że problem ten dotyczy zaledwie 1 na 1000 osób. Tymczasem, jak wskazują światowe dane epidemiologiczne, co trzecia osoba zachoruje na półpasiec.

Brak wiedzy o tym, że półpasiec może wywoływać ból

Charakterystycznym objawem półpaśca jest wysypka z bolesnymi pęcherzykami w obszarze klatki piersiowej, brzucha lub twarzy. Ból towarzyszący chorobie jest często opisywany przez pacjentów jako piekący, palący, kłujący lub ostry. Po ustąpieniu wysypki może rozwinąć się także neuralgia popółpaścowa, czyli przewlekły nerwoból mogący utrzymywać się tygodniami lub miesiącami, a w niektórych przypadkach – nawet przez kilka lat. Neuralgia to najczęstsze powikłanie półpaśca, do którego dochodzi w 5-30% wszystkich przypadków choroby, jednak aż 1 na 10 osób dorosłych biorących udział w badaniu nie znała najczęstszych objawów półpaśca, a ponad 1/4 (28%) uważała, że półpasiec jest „zasadniczo niegroźny”.

Wiedza z wyszukiwarek internetowych

W ramach tego samego badania sprawdzono także, z jakich źródeł osoby dorosłe czerpią informacje dotyczące kwestii zdrowotnych. Wyniki wskazują, że aż 90% respondentów w wieku od 50 lat wzwyż zadeklarowało, że korzysta w tym celu z wyszukiwarek internetowych, takich jak Google. Wyniki te potwierdzają potrzebę przekazywania rzetelnych porad w zakresie edukacji dot. półpaśca oraz kierowania do sprawdzonych źródeł w sieci. Przegląd globalnych danych dotyczących wyszukiwania informacji nt. półpaśca w wyszukiwarce Google w ciągu 12 miesięcy od września 2022 r. wykazał, że opinia publiczna potrzebuje bardziej klarownych informacji o tej chorobie. Potwierdza to aktywność internautów w wyszukiwarkach internetowych. Odnotowano 600% wzrost liczby wyszukiwań fraz takich jak „stadia wysypki w przebiegu półpaśca zdjęcia”, co świadczy o zwiększonym zainteresowaniu tematyką choroby, a także częstym sięganiu do źródeł internetowych w celu znalezienia informacji dotyczących zdrowia. – Wyniki tego badania wyraźnie pokazują, że wciąż zbyt mało mówi się o półpaścu, ryzyku zachorowania i wpływie choroby na życie pacjentów. Prognozy wskazują, że częstość występowania półpaśca, a w konsekwencji neuralgii popółpaścowej, będzie rosnąć ze względu na starzenie się populacji oraz coraz liczniejszą grupę osób z osłabionym układem odpornościowym. Dlatego dalsza edukacja i szerzenie wiedzy o dostępnej profilaktyce półpaśca mają tak wielkie znaczenie – mówi Krzysztof Kępiński, dyrektor relacji zewnętrznych w GSK.

Formą profilaktyki półpaśca oraz neuralgii popółpaścowej są szczepienia ochronne. Na polskim rynku dostępna jest szczepionka o potwierdzonym profilu skuteczności i bezpieczeństwa, którą można zastosować także u osób z zaburzeniami odporności. Przeznaczona jest dla osób dorosłych w wieku 50 lat i starszych oraz dla 18 lat i starszych o zwiększonym ryzyku zachorowania na półpasiec. Od 1 stycznia 2024 r. preparat dostępny jest w aptekach z odpłatnością 50% dla pacjentów w wieku 65 lat i starszych z określonymi chorobami współistniejącymi.