Wpływ na sen i rytm dobowy

– ADHD bardzo często wiąże się z zaburzeniami snu oraz opóźnionym rytmem dobowym. Wielu pacjentów na co dzień zmaga się z trudnościami w zasypianiu lub niespokojnym snem. Nagła zmiana czasu jeszcze dodatkowo zaburza ten rytm – wyjaśnia lek. Konrad Jurczakowski. Według eksperta przesunięcie zegara o godzinę może skutkować problemami z wcześniejszym zasypianiem przy czasie letnim i utrzymaniem porannego rytmu przy czasie zimowym. – Organizm potrzebuje zwykle kilku dni na przystosowanie się do nowego harmonogramu, a w przypadku osób z ADHD ten proces bywa jeszcze dłuższy i bardziej uciążliwy – dodaje psychiatra. Efektem może być większa senność w ciągu dnia, trudności z porannym wstawaniem oraz ogólne poczucie zmęczenia.

Funkcjonowanie poznawcze

– Nawet niewielki niedobór snu przekłada się bezpośrednio na pogorszenie funkcjonowania poznawczego. W przypadku ADHD szczególnie mocno odczuwalne są kłopoty z koncentracją, pamięcią roboczą i planowaniem – zaznacza ekspert. Jak tłumaczy Jurczakowski, zmęczenie po zmianie czasu nasila typowe objawy ADHD – impulsywność, trudności z organizacją obowiązków i utrzymaniem harmonogramu dnia. – Struktura dnia ma dla osób z ADHD bardzo duże znaczenie terapeutyczne. Nawet niewielkie jej przesunięcie potrafi na krótki czas zaburzyć wypracowaną równowagę – przestrzega.

Nastrój i samopoczucie

– Zmiany czasu często powodują u pacjentów wahania nastroju, rozdrażnienie i spadek poziomu energii. W przypadku osób z ADHD ten efekt bywa bardziej nasilony – mówi psychiatra. Szczególnie trudny jest moment jesiennej zmiany czasu, gdy dni stają się krótsze, a ekspozycja na światło dzienne spada. – Niedobór światła może sprzyjać pogorszeniu nastroju, a nawet nasilać objawy depresyjne u osób wrażliwych. W połączeniu z zaburzeniem rytmu snu i czuwania może to prowadzić do przejściowego pogorszenia samopoczucia psychicznego – uważa Jurczakowski.

Konsekwencje tych zmian

– W pierwszych dniach po zmianie czasu w całej populacji notuje się wzrost liczby wypadków i błędów wynikających z ogólnego zmęczenia. U osób z ADHD te skutki mogą być jeszcze bardziej odczuwalne – ostrzega ekspert. Zaburzenia koncentracji, rozregulowany sen i pogorszenie nastroju mogą wpływać na bezpieczeństwo, efektywność pracy czy nauki. – Dlatego warto przygotować się zawczasu. Pomóc może stopniowe przesuwanie godzin snu już kilka dni wcześniej, unikanie wieczornej stymulacji oraz korzystanie z porannego światła dziennego. Te proste działania mogą znacząco złagodzić objawy związane ze zmianą czasu – podsumowuje Konrad Jurczakowski.