Złoty Medal Chemii to konkurs, w którym nagradzane są prace licencjackie lub inżynierskie dotyczące chemii oraz jej pogranicza z fizyką i biologią. Do tegorocznej edycji zgłoszono 60 prac z 15 uczelni. 15 najlepszych zostało zakwalifikowanych do II etapu, w którym autorzy zaprezentowali przed komisją konkursową wyniki przeprowadzonych przez siebie badań. Prezentacje finalistów były podstawą do wyboru laureatów.

– Czujemy ogromną satysfakcję, że już po raz ósmy możemy wyodrębnić i promować najzdolniejszych młodych naukowców zajmujących się chemią. Jesteśmy przekonani, że przed laureatami jeszcze wiele sukcesów, a w niedługiej przyszłości będą wyróżniającymi się pracownikami naukowo-badawczymi w instytutach PAN i na wyższych uczelniach – powiedział prof. dr hab. Marcin Opałło, dyrektor IChF PAN.

Zdobywcą głównej nagrody, czyli złotego medalu oraz 10 tys. złotych, został Hubert Jóźwiak, absolwent Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu im. M. Kopernika w Toruniu. Młody badacz zwycięstwo wywalczył dzięki pracy pt. „Ab initio calculations of quantum scattering and generalized spectroscopic cross section”. Dodatkowo został on także laureatem nagrody finalistów, czyli wyróżnienia przyznawanego przez pozostałych uczestników konkursu.

Srebrny Medal oraz 5 tys. złotych trafiły do Martyny Tupikowskiej, absolwentki Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego za pracę pt. „Samoorganizacja ciekłokrystalicznych nanocząstek w układy helikalne”. Na trzecim miejscu znalazł się Maciej Pilch z Wydziału Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej im. T. Kościuszki. Jego praca pt. „Badanie wpływu ciśnienia na charakterystykę emisji molekularnych sensorów luminescencyjnych w polimerowych materiałach powłokowych” przyczyniła się do zdobycia brązowego medalu oraz nagrody pieniężnej w wysokości 2,5 tys. złotych.

W konkursie przyznano również cztery wyróżnienia po tysiąc złotych każde. Zdobyli je: Piotr Tobiasz, Karolina Walas, Dominik Zdybał oraz Mikołaj Żychowicz. Po raz kolejny firma DuPont nagrodziła także prace związane z obszarem jej działalności, czyli biotechnologią przemysłową oraz materiałami zaawansowanymi. Nagrody w kwocie 2 tys. złotych otrzymali: Wiktoria Dołębska, Dominik Zdybał i Mikołaj Żychowicz. Wszyscy finaliści zyskali także możliwość odbycia stażu naukowego w IChF PAN i zrealizowania projektów badawczych w laboratoriach instytutu.

– Poprzez organizację konkursu Złoty Medal Chemii chcemy wspierać młodych badaczy na starcie ich kariery naukowej. Z przyjemnością inwestujemy w ich rozwój, ponieważ wierzymy, że staną się oni przyszłością polskiej nauki i branży chemicznej – powiedział Grzegorz Łaszczyk, Dyrektor Finansowy, Członek Zarządu DuPont Poland.

Nad przedsięwzięciem honorowy patronat sprawują: prof. dr hab. Maciej Żylicz, prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, prof. dr hab. inż. Jerzy Błażejowski, prezes Polskiego Towarzystwa Chemicznego oraz prof. dr hab. Bogusław Buszewski, prezes Komitetu Chemii Analitycznej Polskiej Akademii Nauk.

– Z dużą przyjemnością i satysfakcją organizujemy ten konkurs. Jest to już ósma edycja, a konkurs ciągle zwiększa swoją popularność. Dowodem jest rosnąca w ostatnich latach liczba zgłoszeń, w tym roku aż sześćdziesiąt. Nas to cieszy, jednak dla uczestników wiąże się z rywalizacją na wysokim poziomie. Życzymy wszystkim uczestnikom dalszych sukcesów – powiedział prof. dr hab. inż. Robert Nowakowski, koordynator konkursu.

Nabór zgłoszeń do IX edycji Złotego Medalu Chemii rozpocznie się w czerwcu przyszłego roku. Szczegóły dotyczące konkursu, w tym jego harmonogram i regulamin są dostępne na stronie internetowej www.zlotymedalchemii.pl.

Opisy prac laureatów:

I Nagroda: Hubert Jóźwiak, Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, Uniwersytet im. M. Kopernika w Toruniu

Ab initio calculations of quantum scattering and generalized spectroscopic cross section

Kierujący pracą: dr Piotr Wcisło

W pracy licencjackiej opisano proces wyznaczania parametrów kształtu linii widmowych w oparciu o metody chemii i mechaniki kwantowej oraz przedstawiono najbardziej precyzyjne wyniki uzyskane dla układu H2-He. Zaprezentowano również pierwsze na świecie rezultaty takich obliczeń dla układu CO-N2. Wyniki mogą być wykorzystane w analizie atmosfer masywnych planet o atmosferze wodorowo-helowej oraz analizie atmosfery ziemskiej pod kątem zawartości tlenku węgla.

II Nagroda:

Martyna Tupikowska, Wydział Fizyki, Uniwersytet Warszawski

Samoorganizacja ciekłokrystalicznych nanocząstek w układy helikalne

Kierujący pracą: dr Wiktor Lewandowski

Przedmiotem pracy licencjackiej było uzyskanie nowego typu samoorganizacji nanocząstek złota pokrytych ligandami promezogenicznymi z wykorzystaniem ciekłokrystalicznej matrycy. Uzyskano helikalne, plazmonowe nanomateriały wyróżniające się dynamiczną strukturą, co pozwala na sterowanie ich właściwościami za pomocą zmian temperatury. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na możliwość przygotowania przełączalnych układów chirooptycznych w zakresie widzialnym o potencjalnym zastosowaniu w optyce nieliniowej, biosensorach czy chiralnych metamateriałach.

III Nagroda

Maciej Pilch, Wydział Inżynierii i Technologii Chemicznej, Politechnika Krakowska im. T. Kościuszki

Badanie wpływu ciśnienia na charakterystykę emisji molekularnych sensorów luminescencyjnych

w polimerowych materiałach powłokowych

Kierujący pracą: dr inż. Joanna Ortyl, dr hab. inż. Roman Popielarz, prof. Politechniki Krakowskiej

Praca inżynierska dotyczy nowego typu systemów pomiarowych do wyznaczania charakterystyk aerodynamicznych obiektów rzeczywistych. Tego typu układy wykorzystuje się między innymi do mapowania rozkładu ciśnienia na powierzchniach modeli samochodów oraz samolotów w tunelach aerodynamicznych. W ramach niniejszej pracy opracowano nowatorskie systemy pomiarowe, których zasada działania opiera się na wykorzystaniu sensorów luminescencyjnych, oraz skonstruowano innowacyjny układ pomiarowy pozwalający na empiryczne sprawdzenie działania opracowanych rozwiązań. Zaproponowane systemy pomiarowe cechują się znacznie szerszym zakresem stosowalności oraz wyższą stabilnością termiczną od obecnie stosowanych, a także bardzo wysoką czułością i krótkim czasem odpowiedzi.