Orzech włoski to drzewo liściaste, którego historia uprawy sięga ok. 2500 lat p.n.e. Naturalnie występuje na terenach Europy i Azji. Jego jadalne nasiona, nazywane potocznie orzechami włoskimi, spożywane są na surowo lub wykorzystywane do produkcji oleju orzechowego. Koncepcja znana jako doktryna Signatures zakłada, że wygląd roślin wskazuje na ich właściwości lecznicze. Przykładem jest marchew, której przekrój przypomina oko, a zawarty w niej beta-karoten faktycznie wspomaga wzrok. Orzechy włoskie, przypominające kształtem mózg, jak najbardziej potwierdzają tę teorię.

Orzechy włoskie – właściwości zdrowotne

Orzechy włoskie wyróżniają się wysoką zawartością zdrowych tłuszczów, w tym wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-6 oraz omega-3. Jeden orzech włoski waży średnio 4 g i zawiera ok. 27 kcal. Warto kontrolować ilość spożywanych orzechów, zwłaszcza jeśli dbamy o linię. Zalecana dzienna porcja to ok. 30 g, chociaż osoby aktywne mogą pozwolić sobie na więcej. Popularność orzechów włoskich nie jest przypadkowa. Ich wartości odżywcze czynią je niezwykle cennym składnikiem diety. Zawierają aż 55% tłuszczów, 17% białka, 13% cukrów i 2% soli mineralnych. Warto docenić obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, które wspierają serce i układ nerwowy, oraz antyoksydantów opóźniających procesy starzenia się i działających profilaktycznie przeciw nowotworom. Dzięki tym właściwościom orzechy włoskie stanowią pożywną przekąskę, chociaż należy pamiętać, że znacząco wpływają na kaloryczność diety.

Orzechy te dostarczają witaminy z grupy B wspierające funkcjonowanie układu nerwowego, natomiast witamina E to silny przeciwutleniacz. Zawarte w orzechach sterole roślinne oraz kwasy tłuszczowe obniżają poziom „złego” cholesterolu, ograniczają ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz regulują ciśnienie krwi. Dzięki zawartości kwasu lanolinowego, kwasu foliowego i magnezu orzechy włoskie pomagają zmniejszyć stres, poprawiają koncentrację i wspierają zdrowy sen. Wysoka zawartość fosforu wspiera funkcje poznawcze. Orzechy włoskie działają przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie, pomagają walczyć z zatruciami przewodu pokarmowego. Mogą łagodzić objawy reumatoidalnego zapalenia stawów. Cynk i witamina E pomagają w leczeniu trądziku. Ekstrakt z orzechów włoskich wzmacnia cebulki włosowe i zapobiega ich nadmiernemu przetłuszczaniu się. Orzechy włoskie mają niski indeks glikemiczny, dzięki czemu mogą być bezpiecznie spożywane przez osoby z cukrzycą.

Wyciąg z orzecha włoskiego można znaleźć w kremach i maseczkach do twarzy. Szczególnie w produktach przeznaczonych do cery tłustej i trądzikowej, dzięki działaniu przeciwbakteryjnemu i regulującemu wydzielanie sebum, sprawdzają się dobrze. Obecność witamin A, E i koenzymu Q10 ujędrnia skórę i chroni przed utratą wilgoci. Orzechy włoskie obniżają poziom trójglicerydów, zmniejszając tym samym ryzyko wystąpienia chorób serca. Ich regularne spożywanie wspomaga układ krwionośny i nerwowy, a także działa przeciwzapalnie. Dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów, takich jak selen, chronią naczynia krwionośne i przeciwdziałają miażdżycy. Można je jeść samodzielnie jako zdrową przekąskę lub dodawać do potraw. Świetnie komponują się z sałatkami, wypiekami, owsiankami, deserami i daniami wytrawnymi. Jeśli nie przepadamy za smakiem orzechów, można je mielić i dodawać do koktajli, naleśników czy zup.

Orzechy włoskie prostym sposobem na lepszą koncentrację

Zespół naukowców z University of Reading w Wielkiej Brytanii przeprowadził badania, które potwierdziły pozytywny wpływ orzechów włoskich na wydajność mózgu. Osoby, które włączyły je do swojej diety na śniadanie, odczuwały z tego tytułu korzyści przez cały dzień. Wyniki eksperymentu wskazują, że już niewielka ilość orzechów może poprawić szybkość przetwarzania informacji i pamięć roboczą. Profesor neurologii Claire Williams, autorka badania, podkreśla, że spożycie kilku orzechów włoskich wraz ze śniadaniem może zapewnić młodym dorosłym przewagę mentalną w wymagających sytuacjach.

Naukowcy przeprowadzili eksperyment z udziałem 32 zdrowych dorosłych w wieku od 18 do 30 lat, podzielonych na dwie grupy. Grupa interwencyjna spożywała na śniadanie musli z jogurtem waniliowym oraz 50 g pokruszonych orzechów włoskich. W grupie kontrolnej uczestnicy jedli prawie to samo. Prawie, bo zamiast orzechów, dodano 40 g roztopionego masła, aby wyrównać kaloryczność i zawartość makroskładników. Po tygodniu uczestnicy eksperymentu wymienili się dietami, a naukowcy przeprowadzili badania krwi, testy poznawcze oraz pomiary EEG w różnych odstępach czasu po posiłku. Osoby spożywające orzechy włoskie wykazywały szybsze czasy reakcji w zadaniach poznawczych dotyczących funkcji wykonawczych: planowania, rozwiązywania problemów i adaptacji do nowych sytuacji. Ten efekt utrzymywał się przez cały dzień. Wyniki dotyczące pamięci były mieszane. Po dwóch godzinach grupa „orzechowa” osiągała gorsze wyniki niż kontrolna, ale po sześciu godzinach to ona wykazywała lepszą sprawność pamięci. Naukowcy sugerują, że może to wynikać z opóźnionej absorpcji korzystnych kwasów omega-3 i białek zawartych w orzechach.

Analiza aktywności mózgu za pomocą EEG

Badania EEG wykazały różnice w aktywności mózgu pomiędzy grupą kontrolną a osobami spożywającymi orzechy włoskie. Szczególnie zmiany zauważono w regionie frontoparietalnym odpowiedzialnym za pamięć epizodyczną, uwagę i funkcje wykonawcze. To wskazuje, że orzechy włoskie mogą wpływać na aktywację obszarów mózgu kluczowych dla codziennego funkcjonowania poznawczego. Jednym z najbardziej zaskakujących wyników było to, że uczestnicy badania zgłaszali pogorszenie nastroju po spożyciu orzechów włoskich. Efekt był wyraźnie widoczny bezpośrednio po posiłku i nie był zgodny z wcześniejszymi wynikami badań wskazującymi na pozytywny wpływ orzechów na samopoczucie. Naukowcy podejrzewają, że przyczyną może być smak i zapach orzechów, który był gorzej oceniany przez uczestników niż składniki śniadania grupy kontrolnej. Chociaż wyniki są obiecujące, naukowcy zauważają, że konieczne są kolejne badania, które pozwolą dokładniej określić mechanizmy działania orzechów włoskich na funkcje poznawcze. Przyszłe eksperymenty powinny uwzględniać różne grupy wiekowe oraz długoterminowy wpływ regularnego spożycia orzechów.