Biotechnologia.pl
łączymy wszystkie strony biobiznesu
KB PAN ostrzega przed nieuprawnionymi terapiami z wykorzystaniem komórek macierzystych

Komitet Biotechnologii Polskiej Akademii Nauk zwrócił się do Krajowej Rady Transplantacyjnej przy Ministrze Zdrowia o zajęcie stanowiska wobec aktywności prywatnych instytucji medycznych oferujących odpłatnie nieuprawnione, niepotwierdzone i potencjalnie niebezpieczne terapie z wykorzystaniem tzw. komórek macierzystych. Komitet liczy nie tylko na jednoznaczne stanowisko, ale i na podjęcie zdecydowanej akcji wobec tych podmiotów. Podkreśla bowiem, że takie praktyki mogą mieć dramatyczne w skutkach efekty uboczne…

 

Komórki macierzyste tylko w wybranych schorzeniach

KB PAN w swoim piśmie odwołuje się do aktualnej wiedzy naukowej zawartej w stanowisku International Society for Stem Cell Research „Guidelines for Stem Cell Research and Clinical Translation” z 2016 r. Komitet podkreśla, że: „Oprócz kilku ściśle zdefiniowanych możliwości uzasadnionego i przynoszącego efekty zastosowania komórek macierzystych (macierzyste komórki krwiotwórcze w chorobach krwi; komórki rąbkowe w regeneracji rogówki; komórki macierzyste skóry w leczeniu ciężkich oparzeń), inne oferowane zabiegi z wykorzystaniem komórek określanych jako 'macierzyste' nie mają potwierdzonego efektu terapeutycznego i ponadto mogą być niebezpieczne dla pacjentów.”

Chodzi szczególnie o stosowanie komórek macierzystych w ciężkich schorzeniach neurologicznych (np. stwardnienie zanikowe boczne), postępujących chorobach wzroku, a także przy autyzmie, padaczce, rozszczepie kręgosłupa czy mózgowym paraliżu dziecięcym. Tymczasem, jak podkreśla Komitet, zaniepokojenie budzi lista chorób neurologicznych czy okulistycznych, dla których w Polsce oferowane są niepotwierdzone terapie z wykorzystaniem komórek krwi pępowinowej lub komórek z galarety Whartona. Lista, o której mowa, dostępna jest na stronie Polskiego Banku Komórek Macierzystych (PBKM). Zgodnie ze stanem na koniec września br. terapii z wykorzystaniem komórek macierzystych ze sznura pępowiny i krwi pępowinowej poddano w Polsce od 2007 r. 1346 osób. KB PAN zwraca także uwagę na zabiegi, które oferują jednostki współpracujące z PBKM, m.in. Instytut Terapii Komórkowych w Olsztynie, Regenmed w Krakowie, Żagiel w Lublinie, Klara w Częstochowie.

 

Niebezpieczne skutki uboczne

Specjaliści alarmują, że stosowanie komórek macierzystych w okulistyce jest skuteczne tylko w przypadku pacjentów z niewydolnością komórek macierzystych rąbka rogówki oka. Nie udowodniono skuteczności takich terapii w przypadku innych schorzeń oczu. Co więcej, KB PAN podkreśla, że efektem ubocznym takiego leczenia może być nawet utrata wzroku (i powołuje się na konkretne dane). Ze świata nauki płyną i takie głosy, że podobne terapie mogą być przyczyną powstawania nowotworów. Tymczasem z danych na stronie PBKM wynika, że od 2018 r.  komórki macierzyste ze sznura pępowinowego posłużyły w leczeniu 132 polskich pacjentów, borykających się m.in. z zanikiem nerwu wzrokowego, retinopatią barwnikową czy neuropatią nerwu wzrokowego. Wszystkie terapie były eksperymentalne.

 

Zbyt późna reakcja

Problem ze stosowaniem komórek macierzystych w terapii nie dotyczy jedynie Polski. W Kanadzie i USA regulatorzy zaczęli intensywniej reagować na powszechnie stosowane przez tamtejsze kliniki terapii z wykorzystaniem komórek macierzystych. I choć kanadyjscy naukowcy oceniają, że jest to krok w dobrą stronę, podkreślają również, że powinien zostać wykonany już dawno temu. Zagrożenie ze strony nieuprawnionego wykorzystania komórek macierzystych w terapii dostrzegła także amerykańska Food and Drug Administration. W maju tego roku wystosowała list ostrzegawczy do prezesa firmy R3 Stem Cell, oferującej terapie z wykorzystaniem komórek macierzystych w ponad 50 klinikach w całych Stanach Zjednoczonych. We wrześniu podobne pismo trafiło do firmy Stemell, która zaopatruje liczne kliniki w komórki macierzyste. Jak wskazywał Norman Sharpless, pełniący obowiązki komisarza w FDA  Wiemy, że w całym kraju istnieją producenci i kliniki, oferujący pacjentom produkty zawierające komórki macierzyste. Ich zdaniem nie podlegają one przepisom regulacyjnym dotyczącym leków i produktów biologicznych. FDA konsekwentnie zaprzecza takiej retoryce. Jednocześnie urząd zapewnia, że nie zawaha się podjąć odpowiednich działań w celu ochrony pacjentów przed skutkami ubocznymi stosowania produktów potencjalnie niebezpiecznych. Czas pokaże, czy będą one efektywne. Tymczasem, jak na pismo KB PAN zareaguje Krajowa Rada Transplantacyjna przy Ministrze Zdrowia?

KOMENTARZE
news

<Grudzień 2023>

pnwtśrczptsbnd
27
28
29
30
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
Newsletter