Ochrona IPR wobec rosnącej otwartości systemów gospodarki i postępującej globalizacji zaczyna nabierać coraz większego znaczenia. Skuteczne egzekwowanie IPR ma duże znaczenie dla rozwoju potencjału innowacyjności, a system ochrony IPR przekłada się na bezpośrednie inwestycje zagraniczne.

Świadomość ochrony IPR

W Polsce wśród uczestników systemu innowacji istnieje bardzo niska świadomość na temat ochrony IPR, co przyczynia się do zaniżonego poziomu wynalazczości. Jest to obecnie jeden z głównych problemów hamujących rozwój sfery B+R, jak i przedsiębiorców w Polsce. Czynnik ten wpływa negatywnie na wzajemną współpracę ww. jednostek, co z kolei przekłada się na brak transferu technologii i komercjalizacji wyników. Elementy te są niezbędnym warunkiem tworzenia innowacyjnej gospodarki. Prawo własności intelektualnej, obejmujące prawo własności przemysłowej oraz prawo autorskie i prawa pokrewne, chroni dobra będące wynikiem twórczości artystycznej, naukowej i wynalazczej.

Poziom wynalazczości w Polsce

Patenty i sprzedane licencje są miarą świadczącą o skali i stopniu nowoczesności oraz oryginalności opracowań technologicznych. Poziom wynalazczości w naszym kraju w stosunku do krajów UE, w tym także do krajów Europy Środkowo-Wschodniej, jest bardzo niski i obniża się w czasie. Liczba zgłaszanych wynalazków i udzielanych patentów w stosunku do potencjału demograficznego i rynku pracy jest w Polsce wyraźnie niższa niż w Czechach, Estonii czy na Węgrzech. Dane GUS wskazują, że liczba zgłaszanych krajowych wynalazków i udzielanych patentów w Polsce spadała systematycznie od 1990 roku i mimo jej nieznacznego wzrostu w 2005r. wciąż jest bardzo niska. Liczba wynalazków zagranicznych zgłaszanych do ochrony w Polsce jest zdecydowanie wyższa od liczby wynalazków krajowych. W efekcie wartość współczynnika innowacyjności, czyli wynalazków zgłoszonych przez rezydentów na 10 tys. ludności w Polsce jest średnio dziesięciokrotnie niższa niż w krajach OECD. Patentowanie koncentruje się na takich dziedzinach jak: transport, chemia, metalurgia, budownictwo, co jest zjawiskiem właściwym dla słabiej rozwiniętych krajów.

Potrzeba szkoleń

Fundacja Rozwoju Regionów Proregio z Poznania realizowała w latach 2006-2008 unikatowy, partnerski projekt mający na celu upowszechnienie wiedzy z zakresu IPR: „Ochrona własności intelektualnej w pro-innowacyjnej Wielkopolsce”. Był on adresowany do przedsiębiorców i pracowników sektora B+R. Dzięki finansowaniu projektu ze środków EFS mogli oni korzystać z darmowych szkoleń i konsultacji poświęconych własności intelektualnej i finansowaniu innowacji.

Ankiety, konsultacje oraz dyskusje z uczestnikami projektu potwierdziły raz jeszcze, że poziom wiedzy w zakresie ochrony IPR jest bardzo niski, a istniejące w tym zakresie inicjatywy (np. Patent + Pożyczka na innowacje czy Kredyt Technologiczny) mają niewielki wpływ na podnoszenie poziomu wynalazczości rozumianej jako zdolność gospodarki do generowania nowych rozwiązań technicznych oraz umiejętność zapewnienia ich ochrony prawnej. Uczestnicy projektu wskazywali na silną potrzebę praktycznych szkoleń z zakresu wypełniania wniosku patentowego czy przeszukiwania baz danych wynalazków, a także istnienia funduszy pozwalających na tzw. „start”.

Ze względu na fakt, iż zarządzanie własnością intelektualną przekłada się na stan polskiej gospodarki warto i należy podejmować różnorodne inicjatywy w tym zakresie. Zapraszamy wszystkie jednostki zajmujące się problematyką ochrony IPR do współpracy z naszą Fundacją zarówno w ramach projektów europejskich, jak i innych podejmowanych przez nas inicjatyw.

Obecnie Fundacja realizuje cykl szkoleń „Od pomysłu innowacyjnego do rozwiązania chronionego prawem”, którego tematyka obejmuje: