Powitanie w Krakowie

- Co prawda całościowe spojrzenie na naukę jest bardziej wymagające, ale może przy tym dawać znacznie więcej satysfakcji niż studiowanie indywidualnych dyscyplin w izolacji od siebie. Osiągnięcia biologii molekularnej ostatnich 50 lat doprowadziły do wdrożeń, które drastycznie zmieniły nasze społeczeństwo – w kierunku szerszego i bardziej zintegrowanego podejścia do nauki, technologii i ekonomii, co z kolei pomogło wyodrębnić konkretne problemy z zakresu kwestii środowiskowych, rozwoju miast i wsi, terapii przeciwko wielu chorobom. Biotechnologia stała się nawet przedmiotem nauk społecznych, włącznie ze sztuką i podwójnym zastosowaniem biotechnologii. Wiele sektorów w przemyśle (np. motoryzacyjny, budowlany, tekstylny, opakowań, żywnościowy itp.) przeszło dynamiczną transformację w związku ze wzmożonym użytkiem materiałów biologicznych i biologicznych metod produkcji i przetwarzania. Te i wiele innych aspektów nowoczesnej i innowacyjnej biotechnologii zostały zawarte w naszych sesjach – tak witał uczestników konferencji prof. Tomasz Twardowski, Prezydent Komitetu Biotechnologii PAN.

Innowacyjne zastosowanie biotechnologii

Tegoroczny kongres miał pokazać, jak bardzo interdyscyplinarną nauką może być biotechnologia, a przy tym jak w sposób nieunikniony jesteśmy na nią „skazani” w codziennym życiu, nawet jak nie do końca zdajemy sobie z tego sprawę. Uznani w świecie naukowcy pokazywali biotechnologię z różnych stron. W poniedziałek poruszyli zagadnienia dotyczące m.in.: zastosowania mikrobiomu w produkcji żywności, biotechnologii roślin, narzędzi epigenetyki, eliminacji drobnoustrojów, kwasu nukleinowego w regulacji ekspresji genów czy komórek macierzystych. Pierwszego dnia zorganizowano także specjalne sesje dla studentów na temat zdrowia i mikrobiologii medycznej oraz biotechnologii molekularnej, przemysłowej i zielonej, a także absolutną nowość, sesję pt. „Jak zarobić na nauce?”, adresowaną głównie do firm i przedsiębiorców z branży farmaceutycznej, medycznej, kosmetycznej, rolnej, spożywczej, biotechnologicznej, ekologicznej i bioenergetycznej. Jej głównym celem była pomoc w nawiązaniu bezpośrednich relacji między przedstawicielami nauki i biznesu, czego efektem powinien być transfer myśli technologicznej do produkcji. Praca naukowców tylko wtedy bowiem ma sens, jeżeli wykazuje potencjał komercyjny i możliwość powszechnego zastosowania w przemyśle.

Drugiego dnia eksperci poprowadzili panele dotyczące bakteriofagów, molekularnych mechanizmów odpowiedzi roślin na stresowe czynniki środowiskowe, kolekcji drobnoustrojów, nowoczesnych technik analizy instrumentalnej w biotechnologii i biomedycynie, nowoczesnych technologii materiałowych, roli roślin w europejskiej bioekonomii oraz zastosowania biotechnologii w branży beauty. W środę program dalej był bardzo napięty i obejmował takie tematy jak: big data w biotechnologii, możliwości podwójnego zastosowania biotechnologii, mikroorganizmy – od środowiska do biotechnologii, komórki macierzyste w chorobach i terapiach, a także medycyna molekularna. Ostatniego dnia poruszane zagadnienia miały nieco rozluźnić słuchaczy po trzech dniach bardzo wymagających wykładów i oprócz typowo naukowej sesji dotyczącej narzędzi w diagnostyce medycznej, niektóre miały bardziej lifestylowy charakter, np. symbioza sztuki i biotechnologii czy bioetyka. W sumie 24 sesje naukowe, obejmujące wszystkie gałęzi biotechnologii!

Gwiazdy światowej nauki w Krakowie!

Nie sposób wymienić wszystkich ekspertów, którzy prezentowali swoje wykłady w ramach sesji naukowych, ale na pewno warto powiedzieć o obecności dwóch noblistów – prof. Ada Yonath z Weizmann Institute of Science, Rehovot oraz prof. Robert Huber z Max Planck Institut, Berlin. Pierwsza otrzymała w 2009 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za badania nad strukturą i funkcją rybosomów (jej badania koncentrują się na mechanizmach molekularnych biosyntezy białek; wyznaczyła ona z dużą rozdzielczością struktury krystaliczne jednostek rybosomów). Na konferencji w swojej przemowie otwierającej zastanawiała się nad przyszłością antybiotykoterapii, uwzględniając czynniki medyczne i środowiskowe. Drugi zaś po Nagrodę Nobla sięgnął w 1988 r. wraz z Johannem Deisenhoferem i Hartmutem Michelem, również w dziedzinie chemii, tym razem za wyznaczenie trójwymiarowej struktury centrum reakcji fotosyntezy u bakterii. Niemiecki biochemik w Krakowie przedstawił swoje własne doświadczenia w ramach wykładu „Nowe spojrzenie na struktury proteinowe w medycynie translacyjnej i w rozwoju biznesu”. Ponadto swoje wykłady zaprezentowali tak znani uczeni jak:

* prof. Nikolaus Rajewsky, Max Delbrück Center for Molecular Medicine, Berlin,

* prof. Magdalena Zernicka-Goetz, University of Cambridge,

* prof. Jonathan Kimmelman, McGill Univeristy Montréal, Québec,

* prof. Mauro Giacca, International Centre for Genetic Engineering and Biotechnology, Triest,

* prof. Krzysztof Bankiewicz, University of California, San Francisco,

* prof. Jonathan Heddle, Jagiellonian University in Kraków,

* prof. Emmanuelle Charpentier, Max Planck Institut, Berlin,

* prof. Abhay Pandit, National University of Galway.

Z sali wykładowej na stoiska wystawców

Skoro EUROBIOTECH ma łączyć światy nauki i biznesu, nie mogło zabraknąć także wystawy prezentującej ofertę podmiotów związanych z branżą. Bardzo dużą popularnością wśród uczestników cieszyło się stoisko i poster firmy Genomed, którą przedstawialiśmy już czytelnikom naszego portalu i kwartalnika jako polskiego pioniera w świadczeniu usług opartych na NGS. Tym razem Genomed przyjechał do Krakowa, żeby zaprezentować projekt POLGENOM, czyli Polskiej Referencyjnej Bazy Genomowej. Jest to wynik prac konsorcjum obejmującego oprócz Genomedu, lidera konsorcjum, Międzynarodowy Instytut Biologii Komórkowej i Molekularnej, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN, a także firmę 24godziny Sp. z o.o. Baza powstała w wyniku realizacji projektu: "Polski genom referencyjny dla diagnostyki genomowej i medycyny spersonalizowanej", współfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach projektu INNOTECH, w ścieżce programowej IN-TECH. Jest to jedyna baza genomowa dla populacji polskiej, wyjątkowa w wymiarze międzynarodowym dzięki połączeniu danych klinicznych i genomowych, oparta na pełnych genomach 126 zdrowych, długowiecznych Polaków w wieku ponad 90 lat, zawierająca indywidualny zestaw danych klinicznych i biochemicznych dla każdego genomu. Referencyjna baza genomowa stanowi grupę kontrolną dla wszelkich populacyjnych badań genetycznych oraz punkt odniesienia dla analiz genomu w diagnostyce i medycynie spersonalizowanej.

Ponadto naszą uwagę przykuło stoisko SuperBIO, innowacyjnego projektu realizowanego w ramach programu Horyzont 2020, którego celem jest rozwój i wsparcie innowacyjnych, transgranicznych i transsektorowych łańcuchów wartości w biogospodarce. Łańcuchy wartości SuperBIO składają się z co najmniej trzech międzysektorowych interesariuszy z co najmniej 2 państw członkowskich UE lub krajów stowarzyszonych z państwami należącymi do grupy H2020, które są potrzebne do osiągnięcia innowacji w bioekonomii. Zwykle obejmują: dostawcę biomasy, konwertera i użytkownika końcowego. Projekt jest zorientowany na biznes - SuperBIO wybiera obiecujące pomysły łańcucha wartości, które są składane przez firmy lub inne zainteresowane strony przemysłu i jest zobligowana do wsparcia w tworzeniu łańcucha wartości. Ponadto SuperBIO oferuje 10 innowacyjnych usług, które są częścią sprawdzonych łańcuchów wartości. Usługa ta jest finansowana przez projekt w 75%, 25% zaś musi być finansowane przez firmę. Możliwym jest wybór wielu usług o maksymalnej łącznej wartości 60 000 EUR.

Więcej o patentach na rynku LifeScience opowiedzieli nam za to pracownicy WTS Rzecznicy Patentowi, pomagający swoim klientom we wszystkich sprawach proceduralnych i prawnych dotyczących międzynarodowych i krajowych zgłoszeń wynalazków, wzorów użytkowych lub przemysłowych. Co ważne, WTS świadczy usługi doradcze dla podmiotów realizujących inwestycje w przedsięwzięcia innowacyjne. Wykonując kompleksowy audyt dotyczący praw własności przemysłowej (IP due dilligence) kancelaria pomaga inwestorom zidentyfikować i ocenić innowacyjność przedstawionej do zaopiniowania technologii. W ramach audytu ocenia siłę własnego portfolio praw wyłącznych opiniowanego projektu oraz możliwość jego wzmocnienia (zdolność patentowa). Ponadto ustala stopień rozwoju konkurencyjnych technologii oraz poziom ryzyka kolizji z obcymi prawami wyłącznymi (freedom to operate). Opracowana ekspertyza pomaga właściwie kształtować proces inwestycyjny.

Jak Kraków, to nie może zabraknąć także nowinek z Uniwerystetu Jagiellońskiego, który od dawna już Biotechnologom nie kojarzy się stricte z działalnością naukową, odseparowaną od środowiska biznesu. Przyjrzyjmy się bliżej kilku płaszczyznom działalności tej jednostki:

* współpraca międzynarodowa na UJ – ponad 200 umów międzynarodowych z uczelniami z całego świata; ponad 1000 umów Erasmus+; ponad 1600 studentów z zagranicy; ponad 1700 obcokrajowców w ramach krótkoterminowych programów,

* międzynarodowe programy badawcze na UJ – wśród zadań realizowanych przez UJ kluczowe miejsce zajmuje prowadzenie badań naukowych na światowym poziomie oraz upowszechnianie i komercjalizacja ich wyników. Pracownicy jednostki realizują projekty badawcze i edukacyjne, krajowe i międzynarodowe, w różnych dziedzinach, mające bardzo interdyscyplinarny charakter i będące przedmiotem współpracy międzynarodowej i wymiany doświadczeń z naukowcami z innych ośrodków badawczo-rozwojowych na całym świecie. Badaczom z UJ przyznano już 865 grantów badawczych na łączną kwotę 352 mln zł,

* międzynarodowa działalność badawcza – i tu m.in. warto wspomnieć o zaangażowaniu tamtejszych fizyków w światowy projekt badań neutrin BOREXINO, tworzeniu kompleksowej bazy danych o zróżnicowaniu botanicznym Europy Atlas Florae Europaeae, prowadzeniu przez naukowców z Wydziału Farmaceutycznego badań w amerykańskim National Institutes od Health, tworzeniu w Małopolskim Centrum Biotechnologii zespołu badawczego firmowanego przez Max Planck Society, udziale w spółce FAIR (Facility for Antiproton and Ion Research in Europe GmbH) czy utworzeniu wraz z fransukim Krajowym Centrum Badań Naukowych CNRS Międzynarodowego Laboratorium Stowarzyszonego,

* Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu (CITTRU UJ) – jednostka kompleksowo wspierająca współpracę uczelni z biznesem, która może się pochwalić własnymi wynalazkami (licencje, rozwój technologii, teamCreator), komercyjnymi usługami badawczymi (badania zlecone przez zespoły naukowe UJ), usługami konsultingowymi (ekspertyzy patentowe, biznesplany, analizy rynków docelowych dla innowacji i badań zleconych UJ), startupami (Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości Uj, doradztwo),

* Jagiellońskie Centrum Innowacji (JCI) – spółka powołana przez UJ, zarządzająca Life Science Parkiem, prowadząca liczne inicjatywy edukacyjne, oferująca komplementarny zakres usług dla przedsiębiorców i naukowców działających w obszarze nauk przyrodniczych, m.in. wsparcie kapitałowe dla firm innowacyjnych, usługi badań kontraktowych i klinicznych, wynajem specjalistycznych powierzchni laboratoryjnych,

* Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS – synchrotron SOLARIS to największe, multidyscyplinarne urządzenie badawcze w tej części Europy, aktualnie posiadający dwie linie badawcze: linię PEEM/XAS (zastosowanie dla fizykochemii materiałów, nanomagnetyzmu, katalizy i reakcji powierzchniowych, biologii czy badań materiałowych) oraz linię UARPES (fizyka nadprzewodników i półprzewodników, nowe materiały elektroniczne, materiały niskowymiarowe, badania nanostruktur). SOLARIS w przyszłości zostanie rozbudowany o kolejne linie eksperymentalne, tym samym zostaną rozszerzone jego możliwości badawcze.

Wsparcie dla konferencji

Oczywiście to tylko wybrani wystawcy z puli kilkudziesięciu firm, które postanowiły przedstawić swoje usługi w ramach EUROBIOTECH 2017. Dodatkowo, wsparcie sponsorskie dla konferencji zapewniły takie firmy jak: Sartorius Stedim (jeden z wiodących w świecie dostawców sprzętu laboratoryjnego i technologii przemysłowych), Polpharma Biologics (oddział biotechnologiczny Polpharma SA, jednej z największych firm farmaceutycznych w Europie Środkowo-Wschodniej, który od 2013 r. dynamicznie rozwija się w dziedzinie produkcji leków biologicznych), Bayer (globalne przedsiębiorstwo, działające przede wszystkim w dziedzinie opieki zdrowotnej i rolnictwa), Nanotemper Technologies (firma działająca w obszarze zaawansowanych technologii, rozwijająca, produkująca i sprzedająca technologie i narzędzia do analizy biomolekularnej) oraz Applikon Biotechnology (światowy lider w opracowywaniu i dostarczaniu zaawansowanych systemów bioreaktorów od skali laboratoryjnej do produkcji). Wsparcie merytoryczne zaś wpłynęło od: Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (agencja wykonawcza Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, jednostka realizująca zadania z zakresu polityki naukowej, naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa, pierwsza tego typu jednostka, stworzona jako platforma skutecznego dialogu między środowiskiem nauki i biznesu), Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego (przedstawiciele przekonywali, że Małopolska jest idealnym miejscem do podjęcia biznesu i jednym z najdynamiczniej rozwijających się regionów w Europie Środkowo-Wschodniej), a także Evestry Onkologia (łódzki biofarmaceutyczny startup, którego celem jest prowadzenie prac badawczo-rozwojowych i komercjalizacji innowacyjnych kandydatów na leki w zakresie onkologii oraz innych chorób rozrostowych takich jak endometrioza czy włókniaki na terenie Polski i Europy). Patronat medialny nad wydarzeniem tradycyjnie objął portal Biotechnologia.pl, największy podmiot medialny w branży LifeScience w Polsce!

EUROBIOTECH 2017 w liczbach:

* 4 dni imprezy,

* ok. 38 godzin programowych wydarzenia,

* 24 sesje naukowe,

* 37 firm w części wystawienniczej,

* 2 noblistów i 8 naukowców nominowanych do Nagrody Nobla,

* ok. 400 uczestników z kraju i zagranicy.