Zapalenie wymion u krów (mastitis) stanowi istotny problem weterynaryjny, powodując milionowe straty finansowe wśród hodowców bydła. Szacuje się, że jest ono diagnozowane nawet u 20 proc. krów. Z kolei straty ekonomiczne generowane w następstwie występowania mastitis mogą dla każdej farmy wynosić nawet 76 tys. dolarów miesięcznie. Spowodowane one są przede wszystkim zmniejszeniem ilości pozyskiwanego mleka, pogorszeniem jego jakości, ale także mogą wynikać z konieczności odizolowania chorych zwierząt na czas leczenia, co wiąże się z brakiem produkcji mleka. Wśród najczęstszych patogenów wywołujących mastitis wymienia się bakterie, takie jak: Staphylococcus aureus, Streptococcus uberis, Streptococcus agalactiae, Streptococcus dysgalactiae, Corynebacterium bovis, Mycoplasma bovis, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, ale także grzyby i glony.

Obecnie diagnostyka mastitis oparta jest głównie na szybkich testach umożliwiających oszacowanie liczby komórek somatycznych (ang. somatic cell count, SCC) w próbce badanego mleka krowiego. Metoda ta pozwala na szybkie uzyskanie diagnozy i – co najważniejsze – jest możliwa do wykonania bezpośrednio przy zwierzęciu. Jest to jeden z ważniejszych atutów z uwagi na terenowy charakter pracy lekarzy weterynarii. Niemniej jednak kluczowym ograniczeniem tej metody jest brak możliwości identyfikacji czynnika etiologicznego. Brak wiedzy na temat patogenu wywołującego infekcję uniemożliwia z kolei wprowadzenie celowanej terapii antybiotykowej, a to może mieć wpływ na wzrost odsetek wielolekoopornych szczepów bakteryjnych, co stanowi rosnący problem na świecie. Z kolei powszechnie stosowane metody umożliwiające identyfikację czynnika etiologicznego, tj. metody hodowlane, molekularne, serologiczne czy spektrometryczne (m.in. MALDI-ToF), są bardziej czasochłonne, wymagają specjalistycznego sprzętu i wykwalifikowanego personelu, a także niejednokrotnie uzyskane wyniki są trudne w jednoznacznej interpretacji. Ponadto nie mogą one zostać przeprowadzone poza laboratorium, co znacznie ogranicza ich użyteczność w diagnostyce chorób bydła.

W trend poszukiwań nowych testów diagnostycznych, które mogłyby być wykonywane bezpośrednio przy zwierzęciu, wpisuje się nowy wynalazek Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum, stanowiący niniejszą ofertę. Jego przedmiotem jest nowy, multipleksowy testimmunodiagnostyczny, który w sposób łatwy i szybki wykrywa zapalenie wymion u krów.

Oferowany test wyróżnia się:

• zapewnieniem jednoczesnej identyfikacji czterech gatunków bakterii, tj. Staphylococcus aureus, Streptococcus agalactiae, Streptococcus uberis i Escherichia coli, które należą do jednych z najczęściej izolowanych gatunków wywołujących zapalenie wymion;
• krótkim czasem wykonania i oczekiwania na wynik – nieprzekraczającym 20 minut;
• wysoką czułością i specyficznością (>80%);
• łatwością wykonania w terenie, bezpośrednio przy zwierzęciu i przez osobę niewykwalifikowaną w zakresie diagnostyki/medycyny weterynaryjnej (np. hodowcę);
• postacią kasetkową, opierającą się na metodzie immunochromatograficznej (ang. lateral flow assay, LFA).

Oferowane rozwiązanie jest przedmiotem zgłoszenia patentowego. Dalsze prace nad jego rozwojem prowadzą naukowcy z Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. Obecnie Centrum Transferu Technologii CITTRU poszukuje podmiotów zainteresowanych współpracą przy dalszej komercjalizacji tej innowacji, zwłaszcza w zakresie nabycia licencji na opisaną nową metodę oraz jej zastosowanie, a także partnerów do wspólnych projektów B+R.

Szczegółowej informacji w sprawie udzieli:

Centrum Transferu Technologii CITTRU UJ: dr Klaudia Polakowska

tel. (012) 664 4213, 519 329 129, klaudia.polakowska@uj.edu.pl, www.sciencemarket.pl

Uniwersytet Jagielloński