W ciągu ostatnich 20 lat wiele szpitali i placówek medycznych w różnych obszarach swojej codziennej działalności wprowadziło rozwiązania technologiczne. W większości przypadków było to jednak podejście fragmentaryczne, koncentrujące się przykładowo na stworzeniu aplikacji, wykorzystaniu elektronicznych rejestrów medycznych czy funkcjonalności sztucznej inteligencji. Dopiero pandemia koronawirusa zmusiła sektor zdrowotny do wprowadzenia znaczących zmian. – Zdalna opieka i telewizyty stały się nie tylko koniecznością, ale i w wielu okolicznościach preferowaną formą relacji z pacjentami. Ta zmiana nie wzięła się jednak znikąd – pandemia przyspieszyła adopcję trendów digitalizacyjnych już wcześniej obserwowanych w branży opieki zdrowotnej. Kluczowe dla szerszego wdrożenia takiej transformacji jest przyjęcie jasno określonej strategii w podejściu do technologii cyfrowych. Obejmuje ona nie tylko nowy model budowania relacji z pacjentami, ale również zmianę kultury organizacyjnej – mówi Jan Michalski, partner, lider Deloitte Digital CE.

Cyfryzacja kluczowa dla zmiany relacji z pacjentami

Zdaniem ekspertów Deloitte wraz z coraz powszechniejszym przejmowaniem przez pacjentów odpowiedzialności za własne zdrowie i dobre samopoczucie systemy opieki zdrowotnej adekwatnie dopasowują inwestycje w obszarach cyfrowych do swojej strategii biznesowej. Respondenci za najważniejszy efekt transformacji cyfrowej w swoich organizacjach uznają poprawę satysfakcji pacjentów i skali ich zaangażowania (92 proc.) oraz jakości opieki i osiąganych efektów (56 proc.). Takie podejście przyczynia się do osiągnięcia sukcesu przez jednostki medyczne zarówno w wymiarze strategicznym, jak i finansowym. W otoczeniu szybkich i złożonych zmian w opiece medycznej, które spowodował COVID-19, tradycyjne podejście do decyzji w oparciu o aspekty finansowe jest niewystarczające.

Sukces transformacji to efekt inwestycji w konkretne rozwiązania technologiczne. Badani najczęściej, w 76 proc. przypadków, wymieniają tu analitykę danych. Z kolei 68 proc. mówi o rozwoju usług wirtualnych, a 56 proc. – o wykorzystaniu chmury. – Podstawą efektywnego przeprowadzenia zmiany jest zbudowanie zbiorów zunifikowanych danych pacjentów, zebranych możliwie szeroko oraz budowa algorytmów, które w oparciu o te dane, uruchamiają komunikację do pacjenta. Co więcej, wraz z gwałtowną cyfryzacją, kwestią wymagającą uwagi są też zagadnienia z obszaru cyberbezpieczeństwa, szczególnie w zakresie zachowania prywatności i ochrony wrażliwych danych pacjentów – komentuje Paweł Kuśmierowski, partner associate w zespole Life Sciences & Health Care, Deloitte Digital.

Długa droga do cyfrowej transformacji

Choć digitalizacja oznacza trochę co innego dla każdego z systemów opieki zdrowotnej i ich interesariuszy, większość respondentów jest zgodna, że jest to coś znacznie więcej niż przeniesienie dotychczasowych papierowych procesów do środowiska cyfrowego – to całkiem nowy sposób zapewniania opieki i wyjście naprzeciw oczekiwaniom konsumentów. To więcej niż podejmowanie cyfrowych działań – to przyjęcie całkowicie cyfrowego sposobu funkcjonowania, a to wymaga czasu. Zdaniem większości badanych, reprezentujących organizacje znajdujące się na różnych etapach transformacji, są one jeszcze daleko od osiągnięcia zaplanowanego, idealnego poziomu cyfryzacji. 60 proc. twierdzi, że są co najwyżej w połowie tego procesu. Jednocześnie 52 proc. wskazuje, że zajmie im on nie mniej niż trzy lata, a 1/5 dopiero planuje swoje działania w tym zakresie. Co więcej, 40 proc. respondentów uważa, że reprezentowana przez nich instytucja nie może poszczycić się posiadaniem dobrze określonej strategii transformacyjnej.

Największe przeszkody i szanse transformacji

W trakcie procesu dotarcia do zakładanego poziomu digitalizacji systemy opieki zdrowotnej muszą mierzyć się z szeregiem przeciwności. Ponieważ najczęściej wymienianą przeszkodą na drodze do cyfrowej transformacji systemów opieki zdrowotnej są kwestie finansowe (68 proc. wskazań), kluczowym kryterium decydującym o alokacji środków budżetowych jest spodziewany stopień zwrotu z inwestycji. Wśród najważniejszych barier respondenci wymieniają też kwestie dotyczące jakości wykorzystywanych danych (64 proc.) oraz ich dostępność (52 proc.). Problemem do pokonania jest też pozyskanie wykwalifikowanej kadry, na co wskazuje 48 proc. badanych. Zaledwie 12 proc. z nich uważa, że ma wystarczająco dużo pracowników. Nie powinno więc dziwić, że dla 1/3 to właśnie jest obszar priorytetowych inwestycji w nadchodzących trzech latach.

Zdaniem ekspertów Deloitte istotne jest też, że na przestrzeni ostatnich lat zmieniła się np. metodyka mierzenia wydajności. Podczas gdy kiedyś za wystarczające uznawano sprawdzenie liczby pobrań aplikacji przez pacjentów, teraz znacznie bardziej odpowiednie wydają się złożone wskaźniki, takie jak liczba aktywnych użytkowników w miesiącu czy długość trwania pojedynczej sesji. Wśród kluczowych czynników przyspieszających transformację badani przez Deloitte najczęściej wymieniają natomiast skuteczne przywództwo (80 proc.) i kierowanie procesem zmiany (68 proc.). Podkreślali przy tym, jak ważne jest, aby zarządzający organizacją rozumieli te wysiłki oraz wspierali je odpowiednimi środkami, delegowaniem personelu i umożliwianiem podejmowania decyzji, wpływając na zmianę kultury organizacyjnej.