Obecnie metody diagnostyki stosowane w chorobach włosów związane są głównie z badaniami mikro- i makroskopowymi łodygi i korzenia włosa oraz owłosionej skóry głowy. Można je podzielić na inwazyjne- biopsje skóry, półinwazyjne- trichogram oraz nieinwazyjne- fototrichogram, badanie przy pomocy kamery video oraz ilościowa i jakościowa ocena włosów wypadających.

Najważniejsze metody diagnozowania chorób włosów:

Trichogram

Metoda ta pozwala na określenie rodzaju utraty włosów. Stosowana jest w celu mikroskopowej oceny stanu korzeni włosów. Ściślej mówiąc, pozwala na zbadanie stosunku ilościowego włosów z poszczególnych faz rozwojowych włosa, czyli znajdujących się na konkretnym etapie cyklu włosowego. Na cykl włosowy składa się: faza anangenowa- okres wzrostu włosa trwa 2-7 lat i obejmuje 60-90% wszystkich włosów, faza katagenu- okres zahamowania wzrostu i zaniku mieszka włosowego trwający 1-2 tygodnie i obejmujący 0,5-2% włosów oraz faza telogenu trwająca 2-4 tygodnie, obejmująca 2-18% włosów i charakteryzująca się okresem spoczynku oraz kończąca się wypadnięciem włosa. Trichogram pomaga również zdiagnozować problem nieprawidłowej budowy włosa, tj. obecność włosów dystroficznych i pozbawionych pochewek włosów dysplastycznych.

Procedury wykonania badania:

Na szkiełku mikroskopowym umieszcza się w specjalnie przygotowany sposób włosy i prowadzi obserwację pod mikroskopem oceniając stan korzeni. W przeciągu 2 tygodni przed badaniem, włosy należy delikatnie myć co 5 dni. Nie wolno wykonywać zabiegów kosmetycznych, takich jak: farbowanie czy prostowanie włosów. 5 dni po ostatnim myciu włosów należy pobrać próbkę ok. 20-50 włosów.

Trichogram znalazł zastosowanie głównie w diagnostyce łysienie plackowatego, telogenowego i androgenowego.

Fototrichogram

Metoda ta umożliwia ocenę stanu łysienia i określenie rodzaju patologii. Służy do pomiaru dynamiki wzrostu włosów oraz wykorzystuje powtarzanie fotografii ogniska chorobowego.

Procedury wykonania badania:

Badanie polega na wygoleniu włosów na powierzchni 1cm2 na wysokość 1mm oraz wykonaniu zdjęcia. Następnie po 48h lub w razie potrzeby po 5-7 dniach należy zrobić kolejne zdjęcie. Fotografie umożliwią ocenę gęstości i średnicy włosów, ilości włosów telo- i anangenowych oraz szybkości wzrostu. Kolejnym etapem badania jest analiza mikroskopowa obciętych trzonów włosów, podczas której ocenie podlega średnica włosa i związane z nią liczne patologie, np.; zgrubienia, przewężenia czy skręcenia.

Odmianą tej metody jest fototrichogram kontrastowy. W przeciwieństwie do zwykłego fotorichogramu pozwala dodatkowo na wykrycie pozbawionych pigmentu, zminiaturyzowanych włosów charakterystycznych dla łysienia androgenowego. Technika badania różni się tylko tym, że zdjęcia wykonywane są przed i po krótkotrwałym farbowaniu co umożliwia wykrycie mniej pigmentowanych włosów.

Badanie kamerą video

Metoda służy do oceny stanu włosów i owłosionej skóry głowy oraz  klinicznej oceny łysienia przy użyciu videokamery połączonej z monitorem. Pozwala oszacować grubość, pigmentację, połysk oraz działanie czynników chemicznych i fizycznych na łodygę włosa. Tym samym umożliwia ocenę uszkodzeń struktury łodygi włosa oraz nabytych zmian na powierzchni włosa. Ponadto pozwala ocenić stan skóry głowy dając możliwość zdiagnozowania łupieżu czy łysienia głównie androgenowego i plackowatego.

Red. Magdalena Bartosiak