Kosmetyki naturalne postrzegane są przez konsumentów jako produkty wysokiej jakości, produkowane z szacunkiem dla środowiska i przede wszystkim bezpieczne dla organizmu. Niezaprzeczalnym walorem kosmetyków naturalnych są ekologiczne opakowania – większość z nich nadaje się do powtórnego przetworzenia. Ponadto w przypadku produktów z certyfikatem wegańskim, ogromną zaletą jest fakt, iż same kosmetyki, jak również surowce wykorzystane do ich produkcji, nie były testowane
na zwierzętach.*

Czym są kosmetyki wegańskie?
Dzięki rosnącej świadomości społecznej w zakresie substancji stosowanych w produkcji kosmetyków i nadużyć w procesie ich powstawania, coraz większym zainteresowaniem cieszą się kosmetyki wegańskie. Kosmetyki dla wegan to w Polsce nadal rozwijający się trend, wynika on m.in. z chęci stosowania produktów przyjaznych człowiekowi i środowisku. Weganizm to styl życia, który opiera się na szacunku dla zwierząt. Weganie dążą do wyeliminowania produktów pochodzenia zwierzęcego z każdej dziedziny życia, dotyczy to głównie diety, ale także kosmetyków czy odzieży.
Kosmetyki wegańskie bywają często określane jako „cruelty-free”, czyli nietestowane na zwierzętach. Zgodnie z definicją, „cruelty-free” określa kosmetyki lub inne produkty konsumenckie wyprodukowane oraz zaprojektowane przy zastosowaniu metod, które nie wiązały się z jakimikolwiek eksperymentami na zwierzętach [1]. Kosmetyk można uznać za spełniający kryteria kosmetyku wegańskiego jeśli:
1. Nie zawiera substancji pochodzenia zwierzęcego lub ubocznych produktów zwierzęcych.
2. Końcowy produkt nie jest testowany na zwierzętach.
3. Żaden ze składników wchodzących w skład produktu nie jest testowany na zwierzętach.
W kosmetykach wegańskich stosuje się składniki roślinne lub mineralne, oznacza to również, że w kosmetyku takim nie znajdziemy np. dodatku pyłku pszczelego, mleka i innych produktów odzwierzęcych.

Kosmetyki wegańskie a konwencjonalne
Kosmetyki wegańskie są trudno dostępne w sieciowych drogeriach, ale ich zakup przez Internet nie stanowi już żadnego problemu. Jakie są kluczowe różnice pomiędzy kosmetykami wegańskimi a tradycyjnymi? Przede wszystkim kosmetyki wegańskie opierają się na starannie dobranych składnikach pochodzenia roślinnego. Ponadto, aby zachować najwyższą jakość, producenci często podkreślają, że ich produkty nie zawierają: sztucznych składników zapachowych i aromatycznych, sztucznych barwników, oleju mineralnego, parabenów, ftalanów, siarczanu sodowego eteru (SLES), laurylosiarczanu sodu (SLS) i innych, które spotkamy w kosmetykach konwencjonalnych. Siła kosmetyków wegańskich opiera się na składnikach aktywnych. W wysokiej jakości produktach znajdziemy:
• wyciągi roślinne (np. wyciąg z korzenia piwonii, wyciąg z lawendy francuskiej, wyciąg z alg, wyciąg z liści aloesu);
• innowacyjnie działające składniki naturalne;
• naturalne czynniki nawilżające.

Sztucznie pozyskiwane substancje aktywne często działają drażniąco i mogą być przyczyną alergii. W kosmetykach wegańskich znajdziemy skuteczne i bezpieczne składniki pochodzenia roślinnego. Ciekawym przykładem może być bakuchiol – substancja pozyskiwana z nasion i liści Babći (Psoralea corylifolia), polecana jako skuteczna alternatywa dla retinolu. W badaniach wykazano, że bakuchiol posiada wszystkie właściwości przeciwstarzeniowe, z których znany jest retinol. Ponadto nie powoduje skutków ubocznych takich jak: zaczerwienienie, suchość, podrażnienie skóry.
Wyniki badań wykazały, że po 12 tygodniach stosowania bakuchiolu, nastąpiła znacząca poprawa w zakresie: zmniejszenia widoczności zmarszczek oraz przebarwień, poprawy elastyczności, jędrności i nawilżenia skóry [2].

Bakuchiol pomaga przy złuszczaniu i usuwaniu martwego naskórka oraz w walce z niedoskonałościami skóry, jest bezpieczną alternatywą dla peelingów chemicznych i mikrodermabrazji [3]. Bakuchiol jako retinoid botaniczny to tylko jeden z wielu przykładów potwierdzających siłę, skuteczność i jednocześnie bezpieczeństwo stosowania kosmetyków wegańskich, opartych na składnikach roślinnych.

Kosmetyki wegańskie – gwarancja jakości
Szukając kosmetyków wegańskich, należy zwracać szczególną uwagę na oznaczenia umieszczane na opakowaniach produktów. Kosmetyki dla wegan oznaczane są certyfikatami wegańskimi, a czasem również certyfikatami potwierdzającymi, że są to produkty naturalne, organiczne. Kryteria przyznawania wyróżnień są bardzo restrykcyjne i niewiele kosmetyków je spełnia. Certyfikat otrzymują tylko te produkty, które powstały zgodnie z międzynarodowymi ideami wegenizmu. Każda firma jest dokładnie sprawdzana, a symbol jest przyznawany zwykle tylko na rok. Po tym czasie produkt jest na nowo weryfikowany. Każda z jednostek certyfikujących posiada swój oficjalny symbol, którego należy szukać na opakowaniu kosmetyku. Umieszczenie takiego symbolu jest stuprocentowym potwierdzeniem, że dany produkt jest wegański i posiada odpowiedni certyfikat. Zamieszczanie tego symbolu bez uzyskania certyfikatu jest niedozwolone i zaliczane do praktyk nielegalnych.

Jakie certyfikaty możemy spotkać na opakowaniach kosmetyków dostępnych w Polsce i co oznaczają poszczególne symbole?
Leaping Bunny – żeby firma mogła umieścić ten certyfikat, musi zagwarantować, że nie przeprowadzała żadnych testów na zwierzętach (nie testowała ani kosmetyku, ani poszczególnych składników na żadnym etapie produkcji), że pośrednicy oraz dostawcy składników również nie wykonywali żadnych testów po określonej dacie. Musi się również zgodzić na niezależną weryfikację powyższych danych.**

Vegan Society – Towarzystwo Wegańskie przyznaje swój certyfikat firmom, których produkty nie zawierają żadnych składników pochodzenia zwierzęcego i nie były testowane na zwierzętach. Wytyczne te dotyczą zarówno końcowych produktów, składników, jak i całego procesu produkcji. Może dotyczyć tylko niektórych produktów danej firmy. Vegan Society nie kontroluje firm jako całości.
 

Viva! dla Wegetarian i Wegan – Fundacja Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwierząt – Viva! Przyznaje swój certyfikat produktom, które nie zawierają żadnych składników pochodzenia zwierzęcego (w tym z uboju), czyli produktom, które są w 100% procentach roślinne. Viva! pomaga dużym firmom odkryć w ich ofercie produkty wege i zachęcić do zintensyfikowania kampanii promocyjnych tych właśnie produktów.
 

Certyfikat OK! – aby go zdobyć firma musi zagwarantować, że w składzie nie ma żadnych substancji, które były testowane na zwierzętach w ciągu ostatnich 5 lat, składniki nie pochodzą z uboju zwierząt i oba wymagania zyskały gwarancję prawną.

Kosmetyki wegańskie są przyjazne człowiekowi i środowisku i jak zauważają właściciele firm kosmetycznych, ich popularność będzie się zwiększać. Potwierdzają to wyniki badań nad zachowaniami i preferencjami konsumentów w Polsce. Okazuje się, że przy ostatecznym wyborze produktu, badani chętnie biorą pod uwagę certyfikaty poświadczające jego ekologiczne pochodzenie oraz fakt nietestowania na zwierzętach. Argumentują to troską o bezpieczeństwo i zdrowie swoje oraz najbliższych. Osoby poszukujące symboli ekologicznych i wegańskich zaznaczają, że produkty z takimi oznaczeniami są bezpieczniejsze, zdrowsze i lepszej jakości niż podobne produkty nieposiadające powyższych symboli.

* Warto dodać, że żadne kosmetyki (produkty gotowe) ani surowce stosowane w kosmetykach w UE nie są testowane na zwierzętach, bo zabrania tego prawo. Od 11 marca 2013 w całej Unii Europejskiej obowiązuje zakaz stosowania w produktach kosmetycznych surowców testowanych na zwierzętach.  Obowiązuje również zakaz wprowadzania do obrotu produktów, które zawierają substancje przetestowane na zwierzętach poza UE. Z kolei już od 11 marca 2009 obowiązuje w UE zakaz testowania surowców kosmetycznych na zwierzętach w UE - komentarz Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego.

** Umieszczanie na produktach informacji, że produkt nie był testowany na zwierzętach może być traktowane jako niezgodność z rozporządzeniem 655/2013/WE. Rozporządzenie to określa kryteria dla deklaracji marketingowych (oświadczeń). Zgodnie z kryterium 1 (Zgodność z prawem) na produktach kosmetycznych nie wolno używać oświadczeń, które wskazują na podstawową zgodność z przepisami prawa. W przypadku testów na zwierzętach - są ona zakazane dla wszystkich produktów, a więc deklarowanie „nietestowania na zwierzętach” jest deklarowaniem podstawowej zgodności z przepisami prawa. A więc jest niezgodne z prawem. Z punktu widzenia dobrych praktyk i zasad etyki, deklarowanie nietestowania na zwierzętach w odniesieniu do kosmetyku lub kategorii kosmetyków dyskredytuje inne, legalnie wprowadzane do obrotu produkty - komentarz Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego.