Na czym polega ultrasonografia dermatologiczna?

Ultrasonografia dermatologiczna służy do precyzyjnej oceny stanu tkanki skórnej w wysokiej jakości i rozdzielczości. W metodzie tej wykorzystywane jest zjawisko polegające na pochłanianiu, rozpraszaniu i odbijaniu fal emitowanych przez głowicę. Powrót fal do głowicy prowadzi do zmiany energii mechanicznej na elektryczną, a na skutek przetworzenia sygnału elektrycznego powstaje obraz widoczny na ekranie. Skanowanie ultrasonograficzne poszczególnych warstw skóry zachodzi zwykle w wysokiej częstotliwości – od 20 do 50 MHz. W uzyskaniu lepszej oceny obrazu może być przydatna funkcja Color Doppler, stosowana przede wszystkim do odróżniania zmian unaczynionych od nieunaczynionych oraz analizy złośliwości guzów. Co ciekawe, użycie wizualizacji ulrasonograficznej o wysokiej rozdzielczości (powyżej 20 MHz) pozwoliło dowieść, że grubość skóry zależy od wielu czynników, w tym płci, rasy, wieku, wskaźnika BMI oraz okolicy ciała, co dostarcza wielu istotnych informacji w zakresie analizy procesów starzenia się skóry oraz przeszczepów skóry.

Ultrasonografia w dermatologii i kosmetologii – zalety

Obraz uzyskany dzięki USG dermatologicznemu otrzymywany jest w wysokiej rozdzielczości, co pozwala na detekcję nawet niewielkich odchyleń i zaburzeń, a tym samym – wczesne wykrycie wielu zmian, często warunkując możliwość podjęcia natychmiastowego postępowania terapeutycznego. Jest to szczególnie ważne w przypadku czerniaka – niebezpiecznego raka skóry, który charakteryzuje się wysoką złośliwością oraz umieralnością. Ponadto obrazowanie za pomocą ultradzwięków zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa (badanie jest nieinwazyjne) oraz ekonomicznej wydajności. Dzięki szerokiej dostępności systemów obrazowania ultradźwiękowego oraz głowic o różnej częstotliwości metodę charakteryzuje duża wszechstronność oraz dokładność – rozdzielczość przestrzenna otrzymywana w obrazie jest zbliżona do rozdzielczości mikroskopii rezonansu magnetycznego.

Ultrasonografia – wielokierunkowe zastosowanie

Obecnie stosowane urządzenia o częstotliwości 30-100 MHz pozwalają na precyzyjną i dokładną ocenę budowy skóry oraz jej głównych parametrów, takich jak grubość warstwy czy ich echogeniczność. Badanie umożliwia analizę zarówno struktury zdrowej skóry, jak i objętej procesem chorobowym. Do głównych zastosowań USG dermatologicznego zalicza się:

• postępowanie diagnostyczne w przypadku patologicznych zmian skórnych, w tym uszkodzeń związanych z nadmierną ekspozycją na promienie słoneczne lub nieefektywną ochroną przeciwsłoneczną,
• wykrycie oraz ocenę stopnia zaawansowania zmian nowotworowych,
• ocenę skuteczności wdrożonej terapii zarówno farmakologicznej, jak i zabiegowej (w tym zabiegów dotyczących leczenia ran oraz procedur z zakresu medycyny estetycznej),
• monitorowanie i kontrolę procesów starzenia się skóry – zarówno tych związanych z wiekiem, jak i ekspozycją na czynniki zewnętrzne warunkujące utratę jej właściwości,
• nadzorowanie zabiegów dermatologicznych oraz chemiochirurgii,
• trychologię – określenie fazy wzrostu włosów, identyfikację stanu zapalnego mieszków włosowych oraz analizę gęstości owłosienia.

Poszczególne kierunki wykorzystania skanera są warunkowane m.in. zastosowaną częstotliwością:

• skanowanie od 3 do 10 MHz umożiwia badanie podskórne oraz badanie węzłów chłonnych,
• skanowanie 7,5-10 MHz pozwala wykryć guzy podskórne, a także ocenić stopień zaawansowania czerniaka oraz monitorować go,
• skanowanie 20 MHz służy przede wszystkim pomiarowi grubości guza lub skóry (zmiana tego parametru jest charakterystyczna w przypadku leczenia skórnych chorób zapalnych, takich jak twardzica czy łuszczyca),
• z kolei przetworniki o wyższej częstotliwości (50-100 MHz) są skuteczne w diagnostyce raka podstawnokomórkowego, czerniaka, atopowego zapalenia skóry oraz grzybicy skóry.

– Ultrasonografia od dziesięcioleci stanowi ważne narzędzie diagnostyczne, jednak największy rozwój w tej dziedzinie wydarzył się w ciągu ostatnich 20 lat i prawdopodobnie na tym, co obecne nie poprzestaniemy. Dzięki najnowszej technologii coraz bardziej świadomie możemy pracować ze skórą w gabinetach kosmetologicznych i dermatologicznych. Na obrazach skóry możemy zobaczyć dokładne miejsce przebiegu tętnic i żył, co niewątpliwie zwiększa bezpieczeństwo w trakcie zabiegów wypełniania tkanek kwasem hialuronowym czy podawania stymulatorów. O ile bardzo dobrze znamy przebieg głównych naczyń krwionośnych, o tyle każdy człowiek, mimo wszystko, może mieć umieszczone konkretne naczynie w promieniu nawet do 2 cm od ogólnego schematu, co stanowi poważny problem podczas podawania iniekcji. Wizualizacja ultrasonograficzna w przyszłości z powodzeniem będzie wykorzystywana po to, aby dobrać jak najbardziej dopasowaną terapię przeciwstarzeniową. Za pomocą tej metody możemy określić gęstość skóry właściwej (choć jeszcze nie jest to wystandaryzowany parametr) oraz ocenić elastyczność, co jeszcze bardziej zwiększa użyteczność tej metody w pracy ze skórą dotkniętą fotostarzeniem. Z całą pewnością wraz z rozwojem technologii oraz, co naturalne, zmniejszeniem cen sprzętu specjalistycznego coraz więcej aparatury ultrasonograficznej będzie pojawiać się w gabinetach kosmetologicznych, szczególnie tych, którym zależy na świadomej i bezpiecznej pracy. Rozwój ultrasonografii otwiera nowe możliwości diagnostyczne zarówno w dermatologii, jak i kosmetologii – mówi kosmetolog Ewelina Prusinowska.