Pudry różnią się między sobą konsystencją i zdolnością do pokrywania barwy skóry. Zaliczane są do kosmetyków kolorowych, które związane są bezpośrednio z upiększaniem skóry twarzy bądź korektą jej wad. Puder jest miałkim proszkiem, o drobinkach mniejszych niż 100 nm. Przeznaczony jest do użytku zewnętrznego. Oprócz efektu upiększającego, puder pełni również funkcję ochronną przez szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych, takich jak promieniowanie UV, chłód, wiatr oraz wchłania nadmiernie wydzielający się pot.

Składnikami pudrów są związki chemiczne pochodzenia organicznego, np. polisacharydy, syntetycznego lub związki mineralne.

Niezależnie od końcowej postaci kosmetyku, surowce wykorzystywane w produkcji są podobne:

Talk (uwodniony krzemian magnezu – 3MgO- 4SiO₂- H₂O) – nadaje pudrowi przezroczystość i zapewnia równomierne przyleganie do skóry. Jego wadą jest ograniczona odporność na wilgotność, słaba przyczepność do skóry i znaczny połysk.
Kaolin (biała glinka, czyli uwodniony glinokrzemian – 2SiO₂- Al₂O₃- H₂O) stanowi dobry absorbent, redukuje nadmierny połysk.
Węglan wapnia (CaCO₃) – w produkcji pudrów stosuje się węglan bez struktury krystalicznej, tzw. węglan strącony. Nadaje produktom cechę matowości. Jego wadą jest alkaliczny odczyn w wodzie oraz rozpad pod wpływem kwasów.
Węglan magnezu (MgCO₃) – stosowany jako nośnik substancji zapachowych.
Sole cynkowe i magnezowe (C₁₇H₃₅COO)₂Zn (Mg)) kwasu stearynowego – dzięki delikatnej strukturze krystalicznej nadają produktom odpowiednie przyleganie i zdolność kryjącą. Są to substancje nierozpuszczalne w wodzie.
Tlenek cynku (ZnO) – nadaje skórze matowy wygląd, dobrze absorbuje wodę i tłuszcze. Posiada również właściwości antyseptyczne i wysuszające. Dodaje się go w ilości 10-25%.
Dwutlenek tytanu (TiO₂) – wykorzystywany jest, podobnie jak tlenek cynku jako składnik kryjący mankamenty cery.
Alkohol stearylowy (C₁₈H₂₇OH) – sprawia, że produkt jest bardziej tłusty i mniej pylisty.
Kwas borny (ortoborowy) – wykorzystywany jest jako substancja wypełniająca oraz poślizgowa. Ma również właściwości antyseptyczne: bakterio- i grzybobójcze.
Pigmenty, środki zapachowe i konserwujące (w przypadku pudrów płynnych).

Skład ilościowy i jakościowy pudrów może się zmieniać w zależności od przeznaczenia i rodzaju cery. Pudry przeznaczone do cery tłustej zawierają więcej tlenku tytanu i cynku, pudry do cery suchej posiadają w swym składzie więcej stearynianów, które zwiększają przyczepność. Pudry lekkie mają w składzie dużo talku, zaś pudry ciężkie cechują się dużą zawartością skrobi ryżowej i tlenków metali.

Cechy charakterystyczne dobrego pudru to:

surowce są idealnie rozdrobnione (przesiane przez sita jedwabne) i wymieszane
jest chłonny, nie kryje twarzy widoczną warstwą, pozostawia ją matową
posiada zdolność krycia drobnych defektów cery
jest śliski i tym samym nadaje cerze gładki wygląd
ma dobrą przyczepność do skóry
łatwo się rozprowadza
nie zmienia koloru
nie jest higroskopijny, nie pęcznieje i nie kawałkuje się na twarzy
posiada właściwości pielęgnujące
nie zawiera substancji szkodliwych i zabronionych przepisami nadzoru sanitarnego

PRODUKCJA PUDRÓW KOSMETYCZNYCH

Wytworzenie produktu finalnego w postaci pudru wiąże się przede wszystkim z odpowiednim doborem surowców i barwników, które dodawane są w ściśle określonych ilościach, gdyż już niewielkie różnice mogą wywrzeć negatywny wpływ na jakość produktu, przede wszystkim na niezgodność pod względem barwy i sypkości, w porównaniu ze wzorcem.

Pudry sypkie

Surowce i barwniki zostają dokładnie wymieszane w mieszalnikach, a następnie przesiane przez specjalne sita. Dzięki temu produkt końcowy ma wymaganą konsystencję i barwę.

Pudry prasowane (stałe)

Dokładnie wymieszane surowce i barwniki spryskuje się stopionymi substancjami tłuszczowymi, a następnie otrzymaną masę wprasowuje się w tabletkarki ze stemplami przy pomocy automatycznego urządzenia. Jako czynników wiążących (zlepiających) używa się głównie: karboksymetylocelulozy, gumy arabskiej, skrobi, oleju parafinowego, alkoholu lanolinowego lub cetylowego.

Pudry płynne

Puder sypki miesza się z wodnym roztworem gliceryny. Tego typu produkty zawierają zazwyczaj więcej tlenków tytanu i cynku, w porównaniu z klasycznymi pudrami sypkimi. Do zawiesiny dodaję się również niewielkie ilości substancji zagęszczającej i środka powierzchniowo czynnego.

Pudry typu „make up”

Są to zawiesiny pudrów w emulsjach wodno- tłuszczowych. W ich składzie często pojawiają się pigmenty nieorganiczne, np. tlenek żelaza. Bazą tych produktów może być niemal każdy krem typu O/W, np. krem podkładowy lub śmietanka kosmetyczna. Nie jest zalecane stosowanie skrobi ryżowej, która doskonale absorbuje wodę i pęcznieje, jednakże stanowi doskonałe środowisko dla rozwoju drobnoustrojów.

Pudry w kremie

Otrzymywane są przez dokładne sprasowanie mieszaniny pudru z kremem typu O/W o dużej zawartości tłuszczu. Stanowią więc formę przejściową między klasycznymi pudrami prasowanymi a kosmetykami typu „make up”.

TECHNOLOGICZNY PROCES OTRZYMYWANIA PUDRÓW

Celem procesu rozdrabniania jest zwiększenie powierzchni substancji stałej w stosunku do jej masy. Proces ten powszechnie nazywamy mieleniem. Przeprowadzany jest najczęściej w młynach, które przystosowane są do rozdrabiania substancji twardych, półtwardych, włóknistych, kruchych i miękkich. Rozdrabianie następuje na skutek rozcierania, rozgniatania lub uderzania.

Przed przystąpieniem do mielenia odsiewa się mniejsze fragmenty, które mogłyby wydłużyć czas trwania procesu. Niektóre młyny wyposażone są w wymienne sita, które umożliwiają wykonywanie tej czynności w sposób ciągły. Zazwyczaj dopiero kilkukrotne powtórzenie mielenia pozwala na uzyskanie doskonale rozdrobnionego materiału. Parametry procesu mielenia należy dobierać w taki sposób, aby nie dopuścić do wzrostu temperatury, ponieważ aż 99% pracy włożonej w ten proces jest przekształcane w energię cieplną, a tylko 1% w energię powierzchniową. Wysoka temperatura ma niekorzystny wpływ na mielony materiał, który może ulegać mięknięciu, topieniu, spiekaniu i przyklejaniu do ścian młyna.

Do rozdrobnienia surowców stosowanych w produkcji pudrów wykorzystywane są dwa rodzaje młynów: tarczowy i kulkowy.

Młyn tarczowy stosowany jest do rozdrabiania materiałów niezbyt twardych, elastycznych. Nadaje się do rozcierania lub rozgniatania substancji krystalicznych lub surowców roślinnych. Wykorzystywany jest również do mielenia na mokro oraz homogenizowania zawiesin i emulsji. Zbudowany jest z dwóch stalowych tarcz o nierównej powierzchni (karbowana, ząbkowana), z których jedna jest nieruchoma (stator), natomiast druga obraca się (rotor). Stopień rozdrobnienia reguluje się poprzez zmiany odległości między tarczami. Aby zapobiec zapyleniu otoczenia, u wylotu młyna umieszcza się odpowiednie filtry.

Młyn kulkowy wykorzystuje się do rozdrabiania surowców twardych i półtwardych w stanie suchym lub mokrym. Składa się z zamkniętego, cylindrycznego bębna wykonanego z kamionki lub porcelany. Wewnątrz umieszczone są kule również wykonane z kamionki lub porcelany. Proces mielenia w tego typu urządzeniach trwa zazwyczaj kilka godzin. W czasie obrotu bębna kule wraz z mielonym materiałem unoszą się na pewną wysokość, a następnie opadają. Wysokość ta zależy od tempa obrotu bębna. Upadające kule powodują rozbijanie cząstek mielonej substancji. W zależności od tego, czy chcemy uzyskać materiał drobno czy grubo zmielony, stosuje się odpowiednio kule mniejsze bądź większe. Jeśli proces prowadzony jest dostatecznie długo można uzyskać materiał zmikronizowany. Młyny kulkowe zużywają mało energii i pracują bezpyłowo.

Sproszkowane surowce wprowadza się następnie do mieszalnika grawitacyjnego. Proces mieszania trwa ok. 2 godzin. Otrzymany puder mianuje się na zawartość substancji biologicznie aktywnych.

KONTROLA JAKOŚCI PUDRÓW

Sprawdzenie barwy i zapachu przeprowadza się organoleptycznie wg normy branżowej BN-64/6145 – 06.

Barwę bada się poprzez umieszczenie warstwy badanego pudru w niskim pudełku i uciśnięcie gładką pokrywką w celu wyrównania. Następnie dodaje się materiał wzorcowy i również wyrównuje. Wszelkie różnice w odcieniu zarysują się na gładkiej powierzchni.

Zapach bada się organoleptycznie poprzez porównanie z zapachem wzorcowym.

Wioleta Cieplik

Źródła: